Ichki kasallikiar

Sergey Petrovich Botkin 
(1832— 1889) - klinik tibbiyotdagi 
fiziologik y o knalishning asoschisi. S.P. Botkin kasalliklarning patoge- 
nezini tekshirishda, asosan, o rganiz m ning fiziologik aloqalarini 
o krganish kerakligini birinchi b o klib isbot qilib berdi. U sariq 
kasalligining yuqum li xastaliklar jum lasiga kirishini birinchi b o l i b
aniqladi. Hozirgi vaqtda bu kasallik Botkin kasalligi deb ataladi. 
S.P. Botkin k o kpgina patologik ja ra y o n la r o rg anizm da nerv yo kllari 
b o kylab reflektor tarzda o ‘tadi, degan qoidani oldinga surdi. U ter 
chiqarish m arkazini, taloqqa reflektor t a ’sir k o krsatish m arkazini 
tajriba y o i i bilan kashf etdi va limfa aylanishi h a m d a q o n yaratish 
markazlari bor, degan taxm inni bildirib, turli organlardagi oqsil 
spetsifik tarzda tuztlgan degan fikrni birinchi b o klib bayon qildi.
Aleksey Aleksandrovich Ostroumov 
(1844^-1908) — m ash h u r 
rus terapevt-klinisisti. U yurakning I toni kelib chiqishi jiha tida n 
klapanlarga bogkliq ekanligini birinchi b o klib isbot qildi. Boshqa 
tadqiqotlari bilan tom irlarning devorlarida h a m to m ir toraytiruvchi, 
h am to m ir kengaytiruvchi nervlar borligini k o krsatib berdi: b a ’zi 
shishlar va ter ajralishining nevrogen xarakterda b o klishini aniqladi.
Vasiliy Parfenovich Obrazsov 
(1851 — 1920) — yirik rus terapevt- 
klinisisti. Qorin b o kshligkidagi organlarni fizik usul (palpatsiya usuli) 
bilan tekshirish uslubining yaratuvchisi. V.P. Obrazsov ko'k rak
qafasini b itta b a r m o q bilan be v o sita tu k illa tib k o 'r is h uslubi
11

---

(m e to d i)n i ishlab chiqdiki, bu uslub tibbiyot am aliyotida keng 
ishlatiladigan b o l i b qoldi.
Stetoskop yordam i bilan eshitib k o ‘rilganda, yurakdagi payqab 
b o i m a y d ig a n tovush o ‘zgarishlarini t o lg lridan t o bg ‘ri q u lo q tutib 
eshitib aniqlash m u m k in lig in i (galop ritmi n o rm a l 111 to n va 
boshqalarni) isbot qilib berdi. 1909-yili V.P. Obrazsov N .D . Stra- 
jesko bilan birgalikda yurak arteriyalari tiqilib qolgan degan tashxisni 
tirik kishiga q o ‘ydi va m iokard infarktining klinik m anz a ra sini 
bayon qilib berdi.