Ichki ishlar vazirligi a k a d e m I y a s. Isxakov, V. Topildiyev

VI jadval
1. Agar kimdir o‘zini garovga qo‘yish (bitimini) va narsani
begonalashtirish  bitimini 5 guvoh va tarozibon ishtirokida tuzsa,
bunda aytilgan so‘zlar uzilmas deb hisoblansin.
2. (Sitseron. Majburiyatlar to‘g‘risida, III. 16: XII jadval qonuniga
asosan bitim tuzilayotganda aytilgan so‘zlarni keltirish yetarli isbot
hisoblangan. O‘z so‘zlaridan tonganlar ikki karra jarimaga solinar edi).
 3. (Sitseron. Tor. IV. 23: Yer uchastkasiga nisbatan egalik qilish
muddati ikki yil  boshqa narsalar uchun esa 1 yil o‘rnatilgan).
4. (Gay, Institutsiyalar, 1.3 XII jadval qonuni tomonidan eri
bilan uzoq muddat  birga  yashayotganligi fakti ostida o‘zining ustidan
erining xokimiyati  o‘rnatilishini  xohlamagan  ayol  har yili  o‘z
uyidan uch kechaga chiqib ketishi va shu tariqa  o‘zining ustidan yillik
egalikni uzgan bo‘lishi  aniqlangan).
5. a) (Avl Geliy. Antik kechalar, XX. 17. 7.8: Sud so‘zlashuvida
o‘z qo‘li bilan  o‘z narsasini turib berish — bu sud so‘zlashuvida
tortishuv borayotgan narsaga qo‘lini tekizishi demakdir. Ya’ni,
boshqacha aytganda, raqib bilan musobaqada tortishuvga sabab
bo‘layotgan narsani ushlab olmoq va tantanali iboralar bilan unga
bo‘lgan haqqini talab qilmoq. Narsaga qo‘lini qo‘yish ma’lum joyda,
pretor xuzurida, agarda kimdir o‘z qo‘li bilan  o‘z narsasini sud
so‘zlashuvida talab qilayotgan bo‘lsa,  XII jadval  asosida  amalga
oshirilar edi).
b) (Pavel. Fragm. Vatic., 50: XII jadval qonuni 5 guvoh va
tarozibon ishtirokida bitim yo‘li bilan narsani  begonalashtirishni,
hamda sud so‘zlashuvida pretorning oldida  bu narsaga  egalik huquqidan
voz kechish  yo‘li bilan begonalashtirishni  tasdiqlaydi).
6. (Tit Liviy. III. 44: Appiy Klavdiy qonunlariga asosan
himoyachilar (Verginiya himoyachilari) qizlarga nisbatan fikrlash
erkinligi berilishini o‘zining dastlabki farmonlarida mustahkamlab
qo‘ygan).

---

208
7. Egasi boshqa odam tomonidan imorat qurishga  yoki tok
o‘tkazishga  ishlatilgan,  o‘z xoda va ustunlariga  tegmasin va tortib
olmasin.
8. (Ulpian. I,I pr. D. XLV1I. 3: XII jadval qonuni qurilishga yoki
tok o‘tkazishga ishlatilgani o‘g‘irlangan ustunlarni o‘z mulki sifatida
na talab qilishga, na tortib olishga yo‘l qo‘yar edi, lekin  materiallar
bahosining ikki barobarida ularni ishlatishda  ayblanayotgan shaxsga
da’vo  qilinar edi).