Иқболмирзонинг"бону"романиҳАҚида иқболМирзонинг"Бону"дебномланганроманинингкомпьютер

биланйўллаганим аниқ.Аммобирқоракунда– мусофирчиликда,
хорликда ана шу ҳаётий хулоса “ярқ” этиб шууримда чақнаб,
“Ўқиганинг,уққанинг эмас,танангдан ўтказганинг фалсафадир”,
деган бошқа фикрни етаклаб келишини хаёлимга ҳам
келтирмагандим.
***
–Ўзбекистонданимабор?Жиннимибухотин?Ҳой,менгақаранг,
нимангизганозқиласиз,ўнеттияшарбокирақизбўлсангизамбошқа
гап эди.Ҳа,майли,хўп-
хўп,бўлди,опа!Мен куйганимдан,сизга
қайишганимдан гапиряпман.Менга бу ишдан нима фойда? Агар
бировга қўшиб қўйиб соққа ишламоқчи деб ўйлаётган бўлсангиз,
номаъқулбузоқнигўштиниебсиз!Менунақапастаёлмасман.Унча-
мунчаэркагингизнимардликдақочираман,хўпми?Тушундимсизни,
хўп,сизистаганишнисавобгарчиликкақидирибтопамиз,илтимос,
ўзингизни босволинг.Тамом,анави масалада оғзим қулф,мана,
қулфладим,–дебқўлибиланлабларинибураб“
қулфлаган”бўлди.
Шайтон ёнингда,дейишади-
ку,бирдан ғазабим сув ургандай
ўчдиюДилбарнингқилиғигакулибюбордим.

---

202
***
Йигиткишиўттизидабирайнийдидегангапбор-
а?
Кенжаамаким шуёшидажўрабозликқилиб,худонингберган
куниуйигатонггаяқинкирибкеладиганодатчиқаради.Пешингача
ухлаб,кейинянадайдибчиқибкетаверади.
Янгамбечорақонбўлибйиғлаб,бобомгаарзидодқилибкелади.
Бобом амакимни чақиртириб,пойгакка ўтқиздириб қўйиб,ўз
отасинингзамонидан тушади.Қандай қилибпадари мардикорлар
рўйхатигақўшилибқолганию Оқпошшонинггўригағиштқалаб,ўрис
ўрмонидаПўлканшоирбилантермаайтишгани;Фрунзедеганжаллод
айроплан билан амирни тирқиратиб,раиятни чўчитиш учун Аркни
тўпгатутгани;немисгақаршиурушгаўнолтияшаракасикўнгилли
бўлибкетганию асиртушиб,Освенсимдапечкадаёқилгани;ўлмас
Сталинни маккор Берия нима учун заҳарлагани;қимматчилик ва
қаҳатчиликнингфарқи.
.
.ҳақидаузундан-
узоқгапирибўтираверади.
Танбеҳқачонбошланаркан,дебтоқатитоқбўлганамакимюрак
бетлаб сўз айтолмай,муллаваччалардай қўл қовуштириб бош
ирғашданнаригаўтолмайди.
Бугун ўйласам,бобом раҳматли профессионал психологўтган
экан.
Вақт алламаҳал бўлганда амакимнинг бардоши чок-
чокидан
ситилиб:
– Бўлди,тушундим,қайтибжўрабозликкабормаганим бўлсин!
Тушундим,оқшом тушиши билан уйда бўламан,рўзғорни ғамини
ейман,–дебтавбакелтирганигаменгувоҳбўлганман.
Амаким чиндилдантазарруқилаётганиаёнэди:ҳарбирсўзни
ҳижжалаб “
алифбо”чи боладай талаффуз этаркан, қалқиниб-
қалқиниб кетар,мижжаларига ёш сизган бўлса керакки,бошини
ерданкўтармасди.Шундагинабобоммуддаогаўтди:
– Ҳарбиттагуноҳингбиттаризқингриштасини қирқади.Сен
санғи,болангбиланхотинингнинасибасиниўтгаташлаяпсан.Халқда
боласидан қайтади,деган гап бор.Албатта,отасини ҳафталаб
кўрмайдиган,уҳақидаяхшигапэшитмайдиганфарзандотабезори
бўлмайМусоалайҳиссаломгақўзибўлармиди?

---

203
***
9апрель
Ҳаркимўзманзилигаўзитанлаганйўлданборади.
Нима ҳам дердим, пулдорлар, қулдорлар, “
дилдор”лар
сайрайдиганзамон.
Лекин энг катта фожиа шундаки, мен ҳозирча ана шу
“
булбулча”нинг ҳукмига бўйсунишга мажбурман. Биринчидан,
ҳужжатларим унинг хобгоҳида қолган,қолаверса,Володя амаки
биланалоқабоғлагунчақаердадиряшабтуришимкерак.
Кўчада баҳслашиб,тортишиб уйга келсак,кампирнинг қон