I variant o‘zbek tilining sohada qo’llanishi fani nimani o‘rgatadi?



Download 107,87 Kb.
bet7/7
Sana22.07.2022
Hajmi107,87 Kb.
#836269
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
O\'zbek tilini sohada qo\'llanishi teslari

Harfdan iborat shartli belgi Oʻzi tegishli raqamdan ajratib koʻchiriladi.

  • Oʻzlashma soʻzlarning bOʻg‘inlari chegarasida ikki undosh kelsa, ular keyingi satrga birgalikda koʻchiriladi.

  • *v. b. (va boshqalar), sh. k. (shu kabilar) singari harfiy qisqartmalar oldingi soʻzdan ajratib koʻchirilmaydi.

  • Oʻzlashma soʻzlarning bOʻg‘inlari chegarasida uch undosh kelsa, birinchi undosh oldingi satrda qoldirilib, qolgan ikki undosh keyingi satrga koʻchiriladi.

      1. Quyida berilgan juft soʻzning qaysi biri imlo qoidasiga koʻra toʻgʻri yozilgan?

    A) yaroq-aslaha B) yaroq-aslaxa
    C) *yarog‘-aslaha D) yarog‘-aslaxa

      1. «Muxbirimiz voqea roʻy bergan joydan xabar beradi», «voqeaga guvoh boʻlganlarning soʻziga koʻra», «muxbirimizning xabar berishicha» kabi iboralar qaysi uslubda Qoʻllaniladi?

    A) *publitsistik uslub B) rasmiy uslub
    C) badiiy uslub D) ilmiy uslub

      1. Qaysi qatordagi uslubiy xato paronimlarni Qoʻllash bilan bogʻliq?

    1. Tambalga ish buyursang, otangdan yaxshi maslahat beradi.

    2. Dugonajon, bugun menikiga tashrif buyurarsan?

    3. Yarogʻ tuta oladigan qari-yu yosh jangga shay turardi.

    4. *Oʻzak va qoʻshimcha qanday aytilishidan qat‘iy nazar Oʻzgarmaydi.

      1. Qaysi javobda publitsistik uslubga toʻgʻri ta‘rif berilgan?

    1. *atamalarga tayanib, fikrni aniq va ixcham shaklda bayon qiluvchi uslub

    2. ish yuritish qogʻozlari uslubi

    3. voqelikni badiiy tasvir vositalari orqali ifodalash uslubi

    4. ommaviy axborot vositalari uslubi

      1. «Shaxsiy yoki mulkiy sugʻurta shartnomasi, zarurat tugʻilganda sugʻirtachiga qarshi da‘vo qoʻzgʻatib zararni undirish uchun sudga taqdim etiladigan rasmiy hujjat».

    Ushbu izoh qaysi soʻzga tegishli?
    A) lizing B) aksiya C) *polis D) invistetsiya

      1. Quyidagi hujjatlarning qaysi biri rasmiy uslubning diplomatik uslub turida yoziladi?

    A) bildirgi B) jinoiy aktlar C) *konvensiya D) qonun

      1. Xizmat xatlari nechta zaruriy qismni Oʻz ichiga oladi ?

        1. 24 ta zaruriy qism

        2. 19 ta zaruriy qism

        3. 16 ta zaruriy qism

        4. *22 ta zaruriy qism

      2. Matnning uslubini aniqlang . Maishatman kayfu safo bir yoqda , Mehnat bilan jabro jafo bir yoqda

        1. Rasmiy

        2. *Badiiy

        3. Soʻzlashuv

        4. Publisistik

      3. Ma‘muriy – boshqaruv faoliyatida xizmat mavqeiga koʻra hujjatlar qanday guruhlarga boʻlinadi?



        1. Tashkiliy , farmoyish hujjatlar

        2. Ma’lumot – axborot hujjatlari

        3. Xizmat yozishmalari

        4. *Barcha javoblar toʻgʻri

      1. Labing g‘uncha yuzing ikki qizl gul. Qading sarvu, soching goʻyoki sunbul



        1. Sifatlash

        2. Metafora

        3. Metonimiya

        4. *Oʻxshatish

      1. Notoʻgʻri yozilgan soʻzlar qatorini koʻrsating.

    1. oliyjanob, taqiqlamoq, ohanrabo

    2. taqchil, bug‘u, hasharot

    3. *hukumron, alyuminiy, vakum

    4. boʻysunmoq, gulsapsar, binoyi

      1. 1995-yilda qabul qilingan imlo qoidasiga koʻra quyidagi soʻzlarning qaysi biri ajratib yoziladi?

    A)* yarim avtomat B) bugʻdoy rang С) janubi gʻarb D) sovuq mijoz

      1. Talaffuzda tovush orttirilishi yuz bergan soʻzlarqatorini toping.

    A) tabiat, doim, ilm B) unga, achchiq, issiq
    C) *qadr, doʻst, g‘isht D) gOʻsht, yozdir, iliq

      1. Lotin alifbosiga asoslangan imlo qoidasiga koʻra Is’hoq soʻzida ishlatiladigan tutuq belgisi qanday vazifa bajaradi?

    1. unli tovushning chOʻziqroq aytilishini ifodalaydi

    2. unlini undoshdan ajratib talaffuz etilishini ifodalaydi

    3. *oldin va keyin kelgan tovushlar alohida tovushlar ekanligini ifodalaydi

    4. soʻz urgʻusini ifodalaydi

      1. Berilgan qaysi soʻzda tutuq belgisi notoʻgʻri qoʻyilgan?

    A)* ma‘sul B) ma‘sum C) ma‘mur D) ma‘qul
    103. 1) kav... sh; 2) kib... r; 3) kir... m; 4) lut... f; 5) moy... l
    Imlo qoidasiga koʻra nuqtalar Oʻrnida i unlisi qoʻyilishi kerak boʻlgan soʻzlarni belgilang.
    A) 1, 2, 3, 5 B) 1, 4, 5 C)* 3, 5 D) 1, 4

    1. Berilgan soʻzlarning qaysilarida nuqtalar Oʻrnida u unlisi yoziladi?

    1) junj... kish; 2) juld... r; 3) zOʻgʻ... m; 4) ibratom...z; A) 1, 2, 3, 4 B) 2, 3 C)* 2, 4 D) 1, 4

    1. Ayrim paytlarda koʻnglim onamni qoʻmsaydi-da, qanotim qayrilganini sezib, nafasim bOʻgʻzimga tiqiladi. Ushbu gapda fonetik yozuv qoidasi asosida yozilgan soʻzlar soni nechta?

    A) *1 ta B) 2 ta C) 3 ta D) 4 ta

    1. Notoʻgʻri yozilgan soʻzlar qatorini toping.

    1. Xalqaro olimpiya qoʻmitasi, Madaniyatva Sport ishlari vazirligi, Nuroniyjamgʻarmasi

    2. Buxoro viloyati hokimligi, Temuriylar tarixidavlat muzeyi, Quvasoy sement zavodiC) *Oliy xoʻjalik sudi, Toshkent agrar

    universiteti, ‘Lazzat’ oshxonasiD) Vazirlar Mahkamasi, ‘Sharq gullari’ firmasi

    1. Bagʻrim yoniq, yuzim qora, koʻnglim siniq,bOʻyim bukik, sening ziyoratingga keldimsultonim. Gapda fonetik yozuv qoidasi asosida yozilgan soʻzlar soni nechta?

    A) 4 ta B) 2 ta C)* 3 ta D) 5 ta

    1. Imlo qoidasiga koʻra xato yozilgan soʻzni toping.

    A) ma‘yus B) ma‘zur C) ma‘sum D) ma‘sud

    1. 1) yigʻlamoq; 2) taranmoq; 3) chorlamoq;4) anglamoq; 5) chanqamoq; 6) qaynoqroq

    Berilgan soʻzlarning qaysi biri fonetik yozuvqoidasi asosida yozilgan? A) 2, 3, 4, 5, 6 B) 1, 4, 6 C) 3, 4, 6D) *4, 5, 6

    1. 1) taroqqa 2) buloqqa 3) sOʻroqqa 4) ilikka 5)kurakka 6) terakka JOʻnalish kelishigidagi ushbu soʻzlarning qaysibirida soʻzning ham Oʻzak, ham qoʻshimchaqismida tovush Oʻzgarishi yuz bergan?

    A) 1, 2, 3B) 3, 4, 5 C) *1, 3D) barchasida faqat qoʻshimchada Oʻzgarish yuzbergan

    1. Qaysi qatordagi soʻzlarda qoʻsh undosh Qoʻllanishi kerak?

    A) has ... os, qoʻsh ... a B) *ud ... aburon, tasad ... uq
    C) hij ... alamoq, uv ... at D) mut ... asil, jiz ... illamoq

    1. Imlo qoidasiga koʻra qaysi soʻz toʻgʻri yozilgan?

    A) uzur B) *mumiyo C) mayilD) makir

    1. Soʻzlarga jOʻnalish kelishigi qoʻshimchasiqoʻshilganda soʻz tarkibida qanday fonetikoʻzgarish yuz berishi mumkin?

    A) tovush tushishi B) tovush almashishi

    1. tovush orttirilishi va almashishi

    2. tovush almashishi va tushishi

    1. Talaffuzda tovush orttirilishi yuz bergan soʻzlar qatorini toping.

    A) *tabiat, doim, ilm B) unga, achchiq, issiq
    C) qadr, doʻst, gʻisht D) gOʻsht, yozdir, iliq

    1. Imlo qoidasiga koʻra xato yozilgan soʻzni toping.

    A) hasharot B) *zalvorli C) qaynana D) qat‘i nazar

    1. Boʻgʻin koʻchirish haqida aytilgan qaysi qoida notoʻgʻri?

    1. *Harfdan iborat shartli belgi Oʻzi tegishli raqamdan ajratib koʻchiriladi.

    2. Oʻzlashma soʻzlarning bOʻgʻinlari chegarasida ikki undosh kelsa, ular keyingi satrga birgalikda koʻchiriladi.

    3. v. b. (va boshqalar), sh. k. (shu kabilar) singari harfiy qisqartmalar oldingi soʻzdan ajratib koʻchirilmaydi.

    4. Oʻzlashma soʻzlarning bOʻgʻinlari chegarasida uch undosh kelsa, birinchi undosh oldingi satrda qoldirilib, qolgan ikki

    undosh keyingi satrga koʻchiriladi.

    1. Quyida berilgan juft soʻzning qaysi biri imlo qoidasiga koʻra toʻgʻri yozilgan?

    A) yaroq-aslaha B) yaroq-aslaxa
    C) *yarogʻ-aslaha D) yarogʻ-aslaxa

    1. 1) ekmoq; 2) koʻrmoq; 3) chiqmoq; 4) osmoq

    Ushbu fe‘llardan payt ravishdoshi yasalganda ularning qaysi biri morfologik (yozuv) qoida asosida yoziladi?
    *A) 2, 4 B) 1, 2, 3, 4 C) 1, 3 D) 1

    1. 1) ekmoq; 2) koʻrmoq; 3) chiqmoq; 4) osmoq

    Ushbu fe‘llardan payt ravishdoshi yasalganda ularning qaysi biri fonetik (yozuv) qoida asosida yoziladi?
    A) 2, 4 B) 1, 2, 3, 4 *C) 1, 3 D) 1

    1. Qaysi qatorda juft sifatlar yangi imlo qoidasiga koʻra notoʻgʻri yozilgan?

    A) yakkam-dukkam *B) kattayu kichik
    C) yakka-yu yagona D) sargʻish-qoʻngʻir

    1. 1995-yilda qabul qilingan imlo qoidasiga koʻra quyidagi soʻzlarning qaysi biri ajratib yoziladi?

    *A) kelintushdi, tokqaychi B) soʻzboshi, achchiqtosh
    C) qirgʻiykoʻz, oybolta D) dardibedavo, timqora

    1. Quyidagi talaffuz xususiyatlarining qaysilari yozuvda ham aks etadi?

    1) k undoshi bilan tugagan otlarga egalik qoʻshimchalari qoʻshilganda k undoshining g ga Oʻzgarishi; 2) q undoshi bilan tugagan otlarga egalik qoʻshimchalari qoʻshilganda q undoshining gʻ ga Oʻzgarishi; 3) gʻ undoshi bilan tugagan otlarga jOʻnalish kelishigi qoʻshimchasi qoʻshilganda gʻ undoshining q undoshiga Oʻzgarishi; 4) a unlisi bilan tugagan fe‘llarga shaxs oti yasovchi -vchi qoʻshimchasi qoʻshilganda a unlisining o ga Oʻzgarishi
    A) 1, 2, 3, 4 B) 1, 2, 4 C) 1, 2, 3 D) 1, 2

    1. Berilgan soʻzlarning qaysi biri toʻgʻri yozilgan?

    1) taqiqlamoq; 2) tahqiqlamoq; 3) ta‘qiqlamoq
    *A) 1, 2 B) 3 C) 1 D) 2, 3
    1) idrok; 2) terak; 3) ishtirok; 4) chok; 5) bolalik.
    Berilgan ushbu soʻzlarning qaysi biriga egalik qoʻshimchasi qoʻshilganda, asos qismda fonetik Oʻzgarish boʻladi?
    *A) 1, 2, 3, 4 B) 2, 5 C) 1, 3, 4 D) 1, 2, 5

    1. Unga uchragani yuragi dov bermadi, yigʻlab uyga keldi. Berilgan gapda necha soʻz fonetik qoida asosida yozilgan?

    A) 1 ta B) 2 ta *C) 3 ta D) 4 ta

    1. Qoyalar bagʻridan Oʻynab oqib tushayotgan shalola unga zavq bagʻishlardi. Ushbu gapdagi fonetik yozuv qoidasi asosida yozilgan soʻzlar miqdorini aniqlang.

    A) 1 ta B) 2 ta C) 3 ta *D) 4 ta

    1. 1995-yilda qabul qilingan imlo qoidasiga koʻraquyidagi soʻzlarning qaysi biri xato yozilgan?

    A) parvoyim B) obroʻyim C) avzoyim *D) orzuyim

    1. Nuqtalar Oʻrnida bOʻgʻiz tovushi yoziladigan soʻzlarni toping.

    1) xayr ... ohlik; 2) xayr- e... son; 3) hoyu... avas; 4) mav ... um; 5) ma ... fiy
    A) 1, 2, 3, 4, 5. *B) 2, 3, 4 C) 1, 3, 5D) 1, 4

    1. Juft soʻz imlo qoidasiga koʻra toʻgʻri yozilganqatorni toping.

    A) sa‘yi-harakat B) sayi-harakat
    C) saiy-harakat *D) sa‘y-harakat

    1. Yoshligidan tabiiy fanlarga shunday mehrqoʻydiki, bu fanlarning sirli olami uning butunborligʻini qamrab oldi.

    Ushbu gapda nechta soʻz fonetik yozuv qoidasiasosida yozilgan? A) 2 *B) 3 C) 4 D) 5

    1. 1) boqmoq; 2) bukmoq; 3) sogʻmoq; 4) egmoq

    Ushbu fe‘llardan payt ravishdoshi yasalgandaularning qaysi biri fonetik yozuv qoidasi asosidayoziladi?
    A) 1, 2, 3, 4 B) 2, 3, 4 *C) 1, 2 D) 1

    1. Qaysi qatordagi soʻzlar toʻgʻri yozilgan?

    1. Toshkent viloyati hokimligi, Guliston DavlatUniversiteti

    2. Quvasoy sement zavodi, Temuriylar tarixiDavlat muzeyi

    3. ‘Gʻafur Gʻulom’ nomidagi nashriyot,Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi

    4. *Xalq ta‘limi vazirligi, Respublika OliyKengashi

    1. Qaysi javobda imloviy jihatdan notoʻgʻri yozilgan soʻzlar qatori berilgan?

    1. xijil, hijjalamoq, xaspoʻshlamoq

    2. *hijil, xijjalamoq, haspOʻshlamoq

    3. hijil, hijjalamoq, haspOʻshlamoq

    4. xijil, xijjalamoq, xaspOʻshlamoq

    1. Imloviy jihatdan toʻgʻri yozilgan soʻzlarni aniqlang.

    A) sazavor, mulaqot B) sazovar, muloqat
    *C) sazovor, muloqot D) sazovor, muloqat

    1. Qaytar boʻlsam quruq Qoʻl ovdan, Qora qozon qolsa qaynovdan,

    Ham ayrilib Oʻlja, ulovdan, Qarzga botar boʻlsam birovdan, Taskin berib Onam yigʻlaydir,
    Qolganlari yolgʻon yigʻlaydir. (TOʻra Sulaymon)
    Ushbu she‘riy parchada fonetik Oʻzgarish asosida yozilgan soʻzlar necha Oʻrinda
    qoʻllangan?
    A) 2 B) 3 C) 4 *D) 5

    1. Qaysi javobda nom toʻgʻri yozilgan?

    *A) Osiyo Taraqqiyot Banki B) Osiyo «Taraqqiyot» Banki
    C) «Osiyo» taraqqiyot banki D) Osiyo taraqqiyot banki

    1. hokandoz, nomoyish, jaholat, tamosha, tadbiq, mabodo, mojora, tagʻdimot, ma‘shum

    Ushbu soʻzlardan nechtasi notoʻgʻri yozilgan?
    A) 5 tasi *B) 7 tasi C) hammasi toʻgʻri yozilgan D) 6 tasi

    1. Qaysi soʻzlarda u unlisi notoʻgʻri Qoʻllangan?

    1) unutmoq; 2) unumli; 3) unub-Oʻsmoq; 4) umumiylik; 5) umum; 6) umurguzaron A) 3, 4, 5 B) 1, 2, 4, 6 *C) 3, 6 D) 2, 3, 5

    1. Quyidagi qaysi soʻzlarda nuqtalar Oʻrniga sirgʻaluvchi, jarangsiz, lab undoshi yoziladi?

    1) a...zal; 2) a...tomobil; 3) sha...qat; 4) sa...do; 5) a...gʻon; 6) mu...affaqiyat A) 1, 2, 3, 5 *B) 1, 3, 5 C) 4, 5 D) 1, 2, 3, 5, 6

    1. Imloviy jihatdan notoʻgʻri yozilgan soʻzlarni aniqlang.

    1) sazavor; 2) talofat; 3) rahmat; 4) xoxlamoq; 5) taqdim; 6) tagʻdir
    A) 3, 4 *B) 1, 2, 4, 6 C) 1, 2 D) 1, 2, 3, 6

    1. «voqeaga guvoh boʻlganlarning soʻziga koʻra, «muxbirimizning xabar berishicha» kabi iboralar qaysi uslubda Qoʻllaniladi?

    A) *publitsistik uslub B) badiiy uslub
    C) ilmiy uslub D) rasmiy islub

    1. Ilmiy uslubning xususiyatlari haqida berilgan qaysi hukm(lar) notoʻgʻri?

    1. sof ilmiy uslubda fan yutuqlarini keng ommaga yetkazish maqsad qilinadi;

    2. ilmiy-ommabop uslubda ma‘lum fan sohasiga doir atamalar Qoʻllansa ham, lekin bu atamalar xalqqa tushunarli boʻlishi uchun izohlanadi;

    3. tarix va adabiyotshunoslik uslubi publitsistik uslubga yaqinroq turadi;

    4. ilmiy-ommabop uslubda eng yuqori darajadagi mavhumlashtirish orqali ilmiy xulosalarni bayon qilish kuchli boʻladi.

    *A) 1, 4 B) 4 C) 2, 3 D) 1

    1. Ilmiy uslubning xususiyatlari haqida berilgan qaysi hukm(lar) toʻgʻri?

    1. sof ilmiy uslubda fan yutuqlarini keng ommaga yetkazish maqsad qilinadi;

    2. ilmiy-ommabop uslubda ma‘lum fan sohasiga doir atamalar Qoʻllansa ham, lekin bu atamalar xalqqa tushunarli boʻlishi uchun izohlanadi;

    3. tarix va adabiyotshunoslik uslubi publitsistik uslubga yaqinroq turadi;

    4. ilmiy-ommabop uslubda eng yuqori darajadagi mavhumlashtirish orqali ilmiy xulosalarni bayon qilish kuchli boʻladi.

    A) 4 B) 1, 4 C) 1, 2 *D) 2, 3



    1. Atamalar faqat bir ma‘noda Qoʻllanib, Oʻzi ifodalayotgan tushunchaning tub mohiyatini koʻrsatishga xizmat qiladigan uslubni aniqlang.

    A) rasmiy uslub B) ommabop uslub
    *C) badiiy uslub D) ilmiy uslub

    1. Qaysi javobda rasmiy uslubga xos xususiyatlar koʻrsatilgan?

    1. uslubning belgisi qisqalik, soddalik, aniqlikdir;

    2. atamalar, ta‘riflar, qoidalar asosida ish koʻradi;

    3. fan va texnika tili sanaladi;

    4. ibora va jumlalar bir qolipda boʻladi;

    5. soʻzlar koʻchma ma‘noda ishlatilmaydi

    A) 1, 3, 4 B) 1, 2, 4 *C) 1, 4, 5 D) 1, 3, 5

    1. «Muxbirimiz voqea roʻy bergan joydan xabar beradi», «voqeaga guvoh boʻlganlarning soʻziga koʻra», «muxbirimizning xabar berishicha» kabi iboralar qaysi uslubda Qoʻllaniladi?

    A)* publitsistik uslub B) rasmiy uslub
    C) badiiy uslub D) ilmiy uslub

    1. Qaysi qatordagi uslubiy xato paronimlarni Qoʻllash bilan bogʻliq?

    1. Tambalga ish buyursang, otangdan yaxshi maslahat beradi.

    2. Dugonajon, bugun menikiga tashrif buyurarsan?

    3. Yarogʻ tuta oladigan qari-yu yosh jangga shay turardi.

    4. *Oʻzak va qoʻshimcha qanday aytilishidan qat‘iy nazar Oʻzgarmaydi.

    1. Qaysi javobda publitsistik uslubga toʻgʻri ta‘rif berilgan?

    1. *atamalarga tayanib, fikrni aniq va ixcham shaklda bayon qiluvchi uslub

    2. ish yuritish qogʻozlari uslubi

    3. voqelikni badiiy tasvir vositalari orqali ifodalash uslubi

    4. ommaviy axborot vositalari uslubi

    1. «Shaxsiy yoki mulkiy sugʻurta shartnomasi, zarurat tugʻilganda sugʻirtachiga qarshi da‘vo qoʻzgʻatib zararni undirish uchun sudga taqdim etiladigan rasmiy hujjat».

    Ushbu izoh qaysi soʻzga tegishli?
    A) lizing B) aksiya C) *polis D) invistetsiya

    1. Quyidagi hujjatlarning qaysi biri rasmiy uslubning diplomatik uslub turida yoziladi?

    A) bildirgi B) jinoiy aktlar C) *konvensiya D) qonun

    1. Quyidagi hujjatlarning qaysi birida da’vat etish, axborot Oʻz aksini topgan boʻladi?

    A) *buyruq B) bildirgi
    C) ishonchnoma D) ma‘lumotnoma

    1. Quyidagilardan qaysilari publitsistik uslubning yozma shakliga mansub?

    1) ijtimoiy-siyosiy masalalarga bagʻishlangan bosh maqolalar; 2) felyetonlar; 3) pamfletlar;
    4) murojaatnomalar; 5) ilmiy xulosalar;
    6) deklaratsiyalar; 7) chaqiriqlar
    *A) 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 B) 1, 2, 3, 4, 5, 6
    C) 1, 2, 3, 4, 6, 7 D) 1, 2, 3, 4

    1. Qaysi uslublar ham ogʻzaki, ham yozma shakllarga ega?

    1) publitsistik uslub; 2) badiiy uslub; 3) rasmiy uslub; 4) ilmiy uslub; 5) soʻzlashuv uslubi
    *A) 1, 2, 3, 4 B) 1, 2, 3 С) 1, 2, 4 D) 1, 2, 3, 4, 5

    1. Nutq uslublariga xos xususiyatlar aks etgan javoblar mosligini belgilang.

    1) badiiy uslub; 2) ilmiy uslub; 3) publitsistik uslub; 4) so‘zlashuv uslubi;
    *a) ijtimoiy masalalarga faol munosabatda bo‘lishlik; b) axborot uchun eng kerakli soʻzlarni ishlatish, nutqiy vositalarni tejash va ortiqcha Qoʻllashga intilish; c) axborot berishdan tashqari, estetik ta‘sir koʻrsatish vazifasini bajarish; d) fan yutuqlarini keng ommaga yetgazish.
    A) 1 - b; 2 - d; 3 - a; 4 - c
    B) 1 - c; 2 - d; 3 - a; 4 - b
    C) 1 - c; 2 - d; 3 - b; 4 - a
    D) 1 - d; 2 - d; 3 - b; 4 - b

    1. Qaysi qatorda ilmiy uslubga xos gap berilgan?

    1. Saxiylik va olijanoblik ulugʻvor fazilatdir.

    2. *Ega va kesim gapning grammatik asosi hisoblanadi.

    3. Seni hur va ozod kuylaymen.

    4. Nedin gʻamnok koʻrinasiz!

    1. Badiiy uslubning kommunikativ vazifasi deganda nima tushuniladi?

    1. muayyan ijtimoiy masalalarga faol munosabatda boʻlishlik

    2. *ma’lum voqea-hodisa haqida axborot berish

    3. tasviriy ifodalarni Qoʻllash

    4. Oʻquvchiga ta‘sir qilish

    1. Qaysi uslubda atamalar hamda deyiladi, ataladi, kifoya, zarur kabi soʻzlar, mazmunan aniq, ravshan, qat‘iy iboralar ishlatiladi?

    A) badiiy uslub B) ommabop uslub
    C) *ilmiy uslub D) rasmiy uslub

    1. Qaysi javobda badiiy uslub namunasi berilgan?

    1. Ikkinchi darajali boʻlaklar fikrni tOʻlaroq va mukammalroq ifodalash uchun xizmat qiladi.

    2. Milliy mafkura millatning tub manfaatlarini nazariy asoslab berishga va himoya qilishga da‘yat etilgandir, uning bosh vazifasi ham shudir.

    3. *Dalalarning keng quchoqlaridan uchishib kelgan mayin shabadalar qiz ogʻzidan chiqqan unlarni Oʻz qanotlariga mindirib, allaqayerlarga, olislarga olib ketardilar.

    4. Ushbu ma‘lumotnomani koʻrsatuvchi G.MOʻminov, haqiqatan ham, Oʻzbekiston Milliy universitetining matematika fakultetida dekan Oʻrinbosari lavozimida ishlaydi.

    1. Quyidagi qaysi gap badiiy uslubga xos?

    1. Stakanlarning ikkovida ham rangli eritma bor.

    2. *Butun osmonni bulutlarning ogʻir, qalin, qoramtir namati qoplagan.

    3. Ma‘lumotnoma tuman hokimiyatiga koʻrsatilsin.

    4. Sen menga ‘ovqating undogʻ, ovqating bundogʻ’ degan gapni qilaverma.

    1. Uslubiy xoslangan soʻzni belgilang.

    A) soʻzlamoq B) uy *C) nigoh D) ovqat

    1. «Yotoqxonada yashovchilar belgilangan tartib-intizom va tozalikka rioya qilmagan taqdirda yotoqxonadan chiqariladi».

    Ushbu gap nutq uslublarining qaysi turiga mansub?
    *A) rasmiy-idoraviy B) badiiy
    C) publitsistik D) soʻzlashuv

    1. Ommaviy axborot vositalari uslubi qanday uslub sanaladi?

    *A) publitsistik uslub B) ilmiy uslub
    C) rasmiy uslub D) badiiy uslub

    1. Adabiy tilning ijtimoiy hayotning ma‘lum soha doirasiga, ma‘lum nutqiy vaziyatga xoslangan koʻrinishi ...

    1. *nutq uslubi hisoblanadi

    2. adabiy til hisoblanadi

    3. sohaviy uslub hisoblanadi

    4. adabiy soʻzlashuv uslubi hisoblanadi

    1. Uslubiy betaraf soʻzlarni belgilang.

    1. futbol, kurash, shaxmat

    2. ega, gap, undosh *C) gOʻsht, gap, choyxona

    D) traktor, plug, mufta

    1. Ayrim nutq uslubi doirasidagina Qoʻllanadigan soʻzlar qanday nomlanadi?

    A) maxsus soʻzlar B) atamalar

    1. *uslubiy xoslangan soʻzlar

    2. uslubiy betaraf soʻzlar

    1. Nutq a’zolari vositasida hosil qilinadigan, ma’no ifodalaydigan soʻzlarni shakllantirishda xizmat qiladigan tovushlarga nima deyiladi?

    A) Nutq organlari В) Ovoz tebranishlari
    C) Tovush kuchi *D) Nutq tovushlari

    1. Tovush hosil qilishda ishtirok etadigan nutq a‘zolarining jamiga?

    1. Nutq formulasi deyiladi

    2. *Nutq apparati deyiladi

    3. Faol nutq a‘zolari deyiladi

    4. Nutq artikulyatsiyasi deyiladi

    1. Tovush hosil qilish yoki lingvistik xussusiyatiga koʻra nutq apparatini nechaga boʻlish mumkin?

    A)3 ga B)4 ga C)6 ga *D)2 ga

    1. Tovush hosil qilishda ishtirok etadigan faol organni koʻrsating.

    A) BOʻgʻiz B) Tanglay *C) Lab D) Tish

    1. Hosil boʻlish usuliga koʻra q hamda gʻ undosh fonemalariga toʻgʻri tavsif berilgan qatorni toping.

    1. q - til undoshi, chuqur til orqa; gʻ - til undoshi, chuqur til orqa

    2. *q va gʻ - bOʻgʻiz undoshlari

    3. gʻ - jarangli undosh; q - jarangsiz undosh

    4. q portlovchi undosh; gʻ - sirgʻaluvchi undosh.

    1. Qorishiq undosh fonemalar berilgan qatorni toping.

    A) m, n, ng B) dj, sh, f *C) ch, j(dj), D) ng, r, l.

    1. X undoshiga toʻgʻri tavsif berilgan javobni toping.

    1. *chuqur til opqa, sirgʻaluvchi, jarangsiz undosh fonema

    2. bOʻgʻiz, sirgʻaluvchi, jarangsiz undosh fonema

    3. chuqur til orqa, sirgʻaluvchi, jarangli undosh fonema

    4. chuqur til orqa, portlovchi, jarangsiz undosh fonema.

    1. Tovush paychalarining ishtirokiga koʻra sh hamda j undosh fonemalariga toʻgʻri tavsif berilgan qatorni toping.

    1. *sh - til undoshi, til oldi; j - til undoshi, til oldi

    2. j- jarangli undoshning jarangsiz jufti sh undosh

    3. sh - til undoshi, til orqa; j - til undoshi, til oldi

    4. sh - til unlisi, til orqa; j - til undoshi, til oldi

    1. Tambur - tanbur, manba - mamba, Oʻn besh - Oʻmbesh, sunbul - sumbul kabi soʻzlarning talaffuzi va imlosiga tegishli boʻlgan qanday fonetik hodisa yuz bergan?

    A)* tovush orttirilishi B) tovush tushishi
    C) tovush almashinishi D) tovush moslashishi.

    1. Qaysi soʻz talaffuz qilinganda, undagi ikki Oʻxshash fonemadan biri noOʻxshash fonemaga almashishi mumkin?

    A) tuzsiz B) yigitcha C) bojxona D*) zarur.

    1. Urgʻu orqali soʻz ma‘nolarini farqlash mumkin boʻlgan qatorni toping.

    A) yangi, yigitcha, qishloqcha *B) surma, kitob, hovli C) fizik, chogʻlar, mudir D) olma, anjir, muhit.

    1. Urgʻu nechaga ajaraladi? A) 3 *B) 2 C) 4 D) 5

    2. Qaysi urgʻuda zarb emas ohang kuchli boʻladi?

    A) Mantiqiy urgʻu *B) Soʻz urgʻusi C) Musiqiy urgʻu D) Ikkinchi darajali urgʻu

    1. Unli va jarangli undoshlardan hosil boʻlgan soʻzlar qatorini belgilang.

    *A) mashq, kitob, soʻz B) paxta, xalq, choynak
    C) maydon, dor, gul D) maktab, sabab, maqol.

    1. Boʻgʻinning amaliy ahamiyati nimalardan iborat?

    1. *yozuvda bir satrga sigʻmay qolgan soʻz keyingi yoʻlga bOʻgʻin asosida koʻchiriladi

    2. birinchi sinf Oʻquvchilarini Oʻqish va yozishga Oʻrgatish ham bOʻgʻinga asoslanadi

    3. she‘riy misralarda bOʻgʻinlar sonining teng boʻlishi e‘tiborga olinadi

    4. A, B, C.

    1. Oʻzbek tilida quyidagi shakllardan qaysi biri bOʻgʻin sifatida uchramaydi?

    1. *faqat bir unlidan iborat boʻlgan bOʻgʻinlar

    2. bir unli va bir undoshdan tuzilgan bOʻgʻinlar

    3. bir unli va ikki undoshdan hosil boʻlgan bOʻgʻinlar

    4. bir undosh va ikki unlidan iborat bOʻgʻinlar.

    1. Son-sana, yurak-yurakka, shahar-shahri, men-mening kabi Oʻzak va qoʻshimchalarning qoʻshilishida fonetik Oʻzgarishlarining qaysi turlari vujudga kelgan?

    1. tovush almashishi

    2. tovush tushishi

    3. tovush almashishi va tovush orttirilishi

    4. tovush almashishi va tushishi.

    1. Sirgʻaluvchi j fonemaini ifoda etuvchi soʻzlar qatorini toping.

    A) jimjit, gʻijjak B) jOʻyak, ajdod
    *C) vijdon, garaj D) jumla, janob.



    1. Pasay, susay leksemalariga oʻzak va qoʻshimchalarning qoʻshilishidan qanday fonetik Oʻzgarish vujudga keldi?

    A) unli fonemalar almashishi B) undosh fonemalar almashishi
    *C) unli fonemalar tushishi D) undosh fonemalar tushishi

    1. Quyidagi soʻzlarning qaysi qatorida qoʻshimcha qoʻshilishi bilan fonetik Oʻzgarish sodir boʻladi?

    A) Oʻlcham, toʻplam, Oʻymakor *B) shirinlik, koʻpchilik, bogʻlam
    C) koʻylakchan, koʻklam, Oʻlguncha D) gulduros, yuragi, shahri.

    1. Unli va jarangli undosh fonemalardan hosil boʻlgan soʻzlarni belgilang.

    1. *bolalar, gul, ozod

    2. maktab, sabab, maqol

    3. mashq, kitob, soʻz

    4. paxta, xalq, choynak.

    1. Til Oʻrta undoshlarini koʻrsating.

    *A) k,g,ng B) l C) y D) h, x, q

    1. Qaysi savol notoʻgʻri tuzilgan?

    1. Nutq tovushlarini hosil qilishda nutq organlaridan qaysilari ishtirok etadi?

    2. Nutq tovushlarini hosil qilishda qaysi nutq organlari faol ishtirok etadi.

    3. *Nutq tovushlarining hosil boʻlishida tovush (un) paychalarining qanday ahamiyati bor? D) qaysi unli fonemalarni talaffuz qilganda havo oqimi ogʻiz bOʻshligʻida ayrim toʻsiqlarga uchraydi?

    1. Ovoz va shovqinning ishtirokiga koʻra undoshlar qaysilarga ajraladi?

    1. Portlovchilar-sirgʻaluvchilar

    2. Qorishqlar

    3. *Jarangli-jaragsizlar

    4. Shovqinlilar-sonorlar

    1. Tarkibida shovqinga nisbatan ovoz kuchliroq boʻlgan undoshlarga…

    1. Shovqinlar kiradi

    2. Jaranglilar

    3. Qorishiqlar

    4. *Sonorlar

    1. Qaysi leksemalar faqat jarangli undoshlardan iborat? 1) koʻylak; 2) maydon;

    3) jadval; 4) va‘zxon; 5) koʻllar: 6) vijdon; 7) sogʻlom; 8) doimiy; 9) darslik; 10) osmon.
    *A) 2, 3, 6, 8 B) 1, 2, 3, 4, 5, 8, 10
    C) 1, 2, 4, 5, 8, 9D) 1, 4, 5, 7, 9

    1. Urgʻu ma‘no farqlash vazifasini bajargan soʻzlarni belgilang.

    1) tortma; 2) akademik; 3) Oʻquvchimiz; 4) tok; 5) etik; 6) koʻzlar; 7) changi; 8) tort.
    A) Barcha soʻzlarda urgʻu ma‘no farqlash vazifasini bajargan.
    B) 1, 2, 3, 4, 6, 7
    C)* 1, 2, 3, 5, 6, 7
    D) 1, 2, 3, 4, 6, 7, 8.

    1. Buyrugʻingiz soʻzida fonetik Oʻzgarishlarining qaysi turi mavjud?

    A) tovush tushishi va orttirilishi B) tovush orttirilishi va almashishi C) tovush almashishi D*) tovush tushishi va almashishi.

    1. Tilning soʻz ma’nolarini farqlash uchun xizmat qiladigan fonetik birligi?

    A) Tovush B) Amplituda
    C) Ovoz D)* Fonema

    1. Ijtimoiy hayotda roʻy beradigan Oʻzgarishlar, avvalo, tilshunoslikning qaysi boʻlimida Oʻz aksini topadi?

    A) fonetikada B) frazeologiyada
    *C) leksikologiyada D) morfologiyada

    1. Soʻz boyligi, asosiy lugʻat tarkibi, ularning ma’no turlari, soʻz ma’nolarining ifodalanish yoʻllarini Oʻrganuvchi boʻlim tilshunoslikning qaysi boʻlimi?

    A) Leksikografiya B) Orfografiya C) Orfoepiya *D) Leksikologiya

    1. Gaplarda ajratilgan soʻzlarning qaysi biri metaforik ma‘noga ega?

    1. *Qalin dOʻstim paxta terishar edi.

    2. U ikki bor turmushga chiqdi, biroq tirnoq, yuzini koʻrmadi.

    3. Uning sochlari yelkasiga tushgan edi.

    4. Men kelsam, direksiyada boʻlim boshliqlari yigʻilgan ekan.




    1. Uxlamoq, talamoq fe‘llarining sinonimlari qaysi qatorda toʻgʻri izohlangan?

    A) *tunamoq – uxlamoq, tOʻnamoq – talamoq: bu Oʻrinda tunamoq leksemasining ikki ma‘nosi berilgan B) tunamoq – uxlamoq, tOʻnamoq – talamoq: bu Oʻrinda tunamoq, tOʻnamoq leksemalari omonim leksemalar
    C) tunamoq – uxlamoq, tOʻnamoq – talamoq: bu Oʻrinda tunamoq va tOʻnamoq soʻzlari paronim leksemalar D) tunamoq leksemasi uxlamoq va talamoq leksemalariga sinonim boʻlib, bu leksema ba‘zan ikki xil variantda: tunamoq va tOʻnamoq tarzida yoziladi.

    1. Ikki yoki undan ortiq soʻzning shakliy munosabati va talaffuziga koʻra Oʻzaro birlik hosil qilishi qaysi hodisalar uchun xos?

    A) sinonimlar uchun xos B) antonimlar va koʻp ma‘nolilik uchun xos
    C) *omonimlar uchun xos D) paronimlar uchun xos.

    1. Leksikografiya tilshunoslikning qanday boʻlimi?

    A) Soʻz ma’nolarini Oʻrganuvchi boʻlim B) Soʻz qatlamlarini Oʻrganuvchi boʻlim

    1. *Lugʻat tuzish ishlari bilan shugʻullanuvchi boʻlim

    2. Lingvistik terminlar tuzish bilan shugʻullanuvchi boʻlim

    Download 107,87 Kb.

    Do'stlaringiz bilan baham:
  • 1   2   3   4   5   6   7




    Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
    ma'muriyatiga murojaat qiling

    kiriting | ro'yxatdan o'tish
        Bosh sahifa
    юртда тантана
    Боғда битган
    Бугун юртда
    Эшитганлар жилманглар
    Эшитмадим деманглар
    битган бодомлар
    Yangiariq tumani
    qitish marakazi
    Raqamli texnologiyalar
    ilishida muhokamadan
    tasdiqqa tavsiya
    tavsiya etilgan
    iqtisodiyot kafedrasi
    steiermarkischen landesregierung
    asarlaringizni yuboring
    o'zingizning asarlaringizni
    Iltimos faqat
    faqat o'zingizning
    steierm rkischen
    landesregierung fachabteilung
    rkischen landesregierung
    hamshira loyihasi
    loyihasi mavsum
    faolyatining oqibatlari
    asosiy adabiyotlar
    fakulteti ahborot
    ahborot havfsizligi
    havfsizligi kafedrasi
    fanidan bo’yicha
    fakulteti iqtisodiyot
    boshqaruv fakulteti
    chiqarishda boshqaruv
    ishlab chiqarishda
    iqtisodiyot fakultet
    multiservis tarmoqlari
    fanidan asosiy
    Uzbek fanidan
    mavzulari potok
    asosidagi multiservis
    'aliyyil a'ziym
    billahil 'aliyyil
    illaa billahil
    quvvata illaa
    falah' deganida
    Kompyuter savodxonligi
    bo’yicha mustaqil
    'alal falah'
    Hayya 'alal
    'alas soloh
    Hayya 'alas
    mavsum boyicha


    yuklab olish