I psixodiagnostika ha’m eksperemental psixologiya pa’nine kirisiw joba

Diagnostika ushin za’ru’rli mag’liwmatlardi aliw.

Bunda bala psixikaliq halati ha’m jeke qa’siyetlerinin’ ba’zi belgilerdin’ ko’rinisin u’yreniw maqsetinde izertlew alip bariladi. Izertlewde aling’an mag’liwmatlar ja’rdemshi xarakterge iye bolip, bala minez-qulqinin’ haqiyqiy ku’zetilgen qa’siyetleri, onin’ psixikaliq funktsiyalari izertlew da’rejesi menen salistiriwda paydalaniladi. Misali: sabaqda balanin’ diqqatti turaqli emesligi, diqqatin bir jerge toplawg’a qiynaliwi, aqliy is qa’billetinin’ pa’sligi, tez shalg’iwi ha’m basqalar menen ajralip turadi. Eki jag’dayda ha’m ol yaki bul o’qiwshi o’zlestiriwi ha’m intizamnin’ to’menlewi sirttan sizilse de, psixodiagnostik izertlewlerde u’yrenilip atirg’an o’zgerisler, tabilmalar rawajlaniwi ha’m keleshekte qanday boliwi psixologiyaliq jag’day belgileri ha’m u’yreniledi.

1. 
   Psixikaliq rawajlaniw o’zgerisin u’yreniw ushun za’ru’rli mag’liwmatlardi toplaw. Eger “aynalasina kesim” metodlari arqali psixodiagnostikaliq izertlew ma’lim basqishda bala psixikaliq rawajlaniw da’rejesin, yag’niy psixikaliq funktsiyalar rawajlaniwinin’ actual zonasi aniqlanatug’in bolsa, “uzinina kesim” (longityud) psixodiagnostikaliq izertlewlerde balanin’ psixikaliq rawajlaniw qa’siyetleri rawajlaniwinda, yag’niy ta’lim ha’m tarbiya protsesinde u’yreniledi.
   
2. 
   Oyin ha’m oqiw xizmetinde ju’da ko’p o’tkizilgen eksperimental-psixologik izertlewler bala shaxsinin’ qa’liplesiwi ha’m rawajlaniwinda ma’lim bir xizmetinin’ ta’sir ko’rsetkishi boliwi mu’mkin. Balada o’tkizilgen psizodiagnostik izertlewler za’ru’rli prognostik a’hmiyetke iye, sebebi qollanilg’an turli metodlardin’ oqiw-ta’rbiyaliq ta’sirin esapqa alg’an halda shaxs rawajlaniwi erkinliklerin aniqlaw imkani jaratiladi.
   
3. 
   Aqliy zayipliq da’rejesin, yaki bastan keshirgen kessellik sebepli psixikaliq kemshiliklerdi aniqlawg’a qaratilg’an psixodiagnostikaliq izertlewler arnawli yaki ja’rdemshi mektepte o’qiwi haqqinda ma’sele sheshilip atirg’anda meditsinaliq pedagogikaliq sinawshilar (komissiya) ta’repinen paydalaniwi mu’mkin.
   
4. 
   Balalarda payda bolg’an jeterlishe u’yrenilmegen jan’a psixikaliq jag’daylardi dodalaw ushin ilimiy maqsette psixologiyaliq izertlew o’tkeriw. Waziypa bunday qoyilg’anda izertlewshinin’ qiziqtirg’an ma’sele boyinsha u’lken toparlarda izertlew o’tkiziledi. Bul jerde aling’an na’tiyjelerdin’ statistikaliq isenimliligi za’ru’rli a’hmiyetke iye.