I-modul. Kirish. Badiiy adabiyotning umumiy xususyatlari 1-mavzu: Adabiyotshunoslikning asosiy va qo‘shimcha tarkibiy qismlari (2 s)

III.MODUL. ADABIYOTNING RIVOJLANISH QONUNLARI.
8-mavzu: Adabiy jarayon haqida tushuncha.
Reja:
1.Adabiy jarayon tushunchasi.
2. Adabiyot taraqqiyotining ichki va tashqi omillari.
3. Milliy adabiyotlar taraqqiyotidagi stadial umumiylik.
4. Adabiy jarayonni davrlashtirish.


Mavzu yuzasidan tayanch so`z va iboralar:
Adabiy jarayon. G`oyaviy an’anaviylik. Aloqadorlik va vorisiylik. Qahramonlarning tiplari. Adabiy jarayon tushunchasi.
Ma’ruza matni.
1.Adabiy jarayon tushunchasi.

Adabiyotshunoslikda “adabiy jarayon” atamasi tor va keng ma’nolarda qo`llanadi. Keng ma’noda qo’’langanda adabiy jarayon atamasi badiiy adabiyotning eng qadimgi davrlaridan to hozirgi kunga qadar davom qilib kelayotgan uzluksiz taraqqiyot jarayonini bildiradi. Tor ma'noda esa ushbu atama ostida muayyan bir davr adabiy jarayoni, undagi badiiy adabiyotning mavjudligi va rivoji bilan bog'liq barcha narsa-hodisalar, jarayonlar tushuniladi. Masalan, XX asr boshlaridagi Turkiston adabiy jarayoni deganda o'sha davr adabiy-ijtimoiy hayoti (ya’ni, unda faoliyat ko'rsatgan ijodkorlar, ularning o'zaro munosabatlari; jamiyat hayotida yetakchilik qilgan g'oyalar, ijtimoiy maqsad va intilishlar va h.), davrning xarakterli adabiy-estetik hodisalari (badiiy adabiyotdagi yangiliklar, yangi adabiy-estetik tamoyillarning vujudga kelishi, yangi janrlarning paydo bo'lishi, adabiyotning real hayotga yaqinlashuvi, uning ijtimoiylashuvi va h.), adabiyotning u yoki bu yo' nalishda rivojlanishiga ta’sir ко' rsatgan ichki va tashqi omillar (ijtimoiy-siyosiy va iqtisodiy vaziyat, madaniy-ma'rffiy sharoit, adabiy aloqalar, adabiy an’ana vayangilikmunosabati)... - qisqasi, badiiy adabiyotga bevosita yoki bilvosita aloqador bo'lgan barcha narsa-hodisalar, jarayonlar nazarda tutiladi.