I-mavzu. Statistika fanining predmeti va uslubi

I-MAVZU. STATISTIKA FANINING PREDMETI VA USLUBI


Amaliy mashg’ulot savollari

1. 
   Statistika fanmi yoki metodmi?
   
2. 
   Statistik to‘plam boshqa to‘plamlardan nimasi bilan farq qiladi?
   

Javoblar:

1. Ayrim hisob-kitoblarga qaraganda statistikaga berilgan tariflar soni 1700 dan ortiq. Son-sanoqsiz tariflar bilan bir qa torda hozirgi zamonda statistika so'zi qo'llanilmaydigan tarmoq yoki soha yo‘q. Bundan tashqari, iqtisodchilar bilan bir qatorda ushbu so‘zni vrachlar, jurnalistlar, teleradio boshlovchilari va boshqalar o'z faoliyatida juda ko'p ishlatishadi. Bir tomondan, biz statistiklar uchun statistika so'zining hamma yerda ishlatilishi yoqimli va biz undan hursand bo‘lamiz, ikkinchi tomondan bu so'zning noo‘rin ishlatilishi ko’pchilik mutaxassislarni ranjitadi. Shu o'rinda ko’pchilikning statistika bilan informatsiyaning farqiga borishmaydi. Masalan. jurnalistlar tushunib-tushunmasdan qaverda ikkita raqamni ko'rsa, uni statistika deb tushunishadi.

Statistika deganda, ijtimoiy fan tushuniladi (bu, ayniqsa, sobiq ittifoq olimlari o'rtasida eng ko'p tarqalgan ta'rif). Statistika deganda, statistik metodlar vig'indisi tushuniladi. Statistika deganda, raqamli ma'lumotlarni to'plash va interpretatsiya qilish, talqin qilish metodlarini o'rgatuvchi fan tushuniladi
2. Statistik to'plam - bu umumiy bog'liqlikda, qandaydir bir sifat belgisi bilan birlashgan va bir-biridan farq qiluvchi obyekt yoki hodisalarning yig'indisidir. Masalan. korxonalar soni, aksiyadorlik jarnivatlari soni, oilalar soni va h. k. To'plamlar bir jinsli (o'xshash, bir xil bo'lgan) va turli jinsli bo'lishi mumkin. O'rganilayotgan obvektning belgilari to'plamning hamma birliklari uchun umumiy bo'lsa, to'plam bir jinsli deyiladi. Masalan. xususiy firmalarni o'rganishda, eng avvalo, ulardan ishlab chiqarish bilan shug'ullanuvchi va shug'ullanmaydigan korxonalarni ajratish kerak. Bu yerda ikkiia yangi to'plam paydo bo‘ladi. Bu to'plamlarga kirgan har bir korxona to'plam birligi hisoblanadi