I mavzu: Axborot haqida tushuncha

.1 ilova
2.1 ilova


2.2 ilova


3 ilova
“Blits-so’rov”

T/r	Savollar	Javoblar
1	Mathcad haqida tushuncha bering.
2	Avto Cad haqida tushuncha bering.
3	Mathcadda animatsiyalar qanday bajariladi?
4	Mathcadda qo`shimcha ma`lumotlar olish tartibi qanday?
5	Avto Cadda qo`shimcha ma`lumotlar olish tartibi qanday?
6	Mathcad haqida tushuncha bering.
7	Avto Cad haqida tushuncha bering.
8	Mathcadda animatsiyalar qanday bajariladi?

5 ilova
“FSMU” texnologiyasi yordamida “Sizning kasbiy faoliyatingizda MathCad dasturini qanday o’rni bor, bu dastur qanday maqsadlarda ishlatiladi”

Savol	“Sizning kasbiy faoliyatingizda Math Cad dasturini qanday o’rni bor, bu dastur qanday maqsadlarda ishlatiladi”
F- fikringizni bayon qiling;
S- fikringizni bayoniga sabab ko’rsating;
M- korsatgan sababingizni isbotlovchi dalil keltiring;
U- fikringizni umumlashtiring;

Mavzu: Mathcad dasturlari va ular bilan ishlash asoslari.

Rega:

4. 
   Mathcad haqida tushuncha.
   
5. 
   Mathcadda animatsiyalar.
   
6. 
   Mathcadda qo`shimcha ma`lumotlar olish.
   

Tayanch iboralar: Avto Cad, Mathcad, grafika o`lchovlari.

Bu mavzuda mathcad dasturi, uning dizayni va interfeysi haqida umumiy ma`lumotlar beriladi. Dasturning imkoniyatlari, afzallik tomonlari hamda ,isollar keltiriladi.

Mathcad o`zi nima? Mathcad – universitet professor-o`qituvchilari, tadqiqotchilar, talabalar, texnik injenerlar, fiziklar, qolaversa barcha kasb egalari uchun hisoblash ishlarini bajaruvchi dastur ta`minoti hisoblanadi. Bu dastur ta`minoti bilan turli kasb egalari o`z sohasi bo`yicha masalalarni hal etishi va kerakli grafiklarni, diagrammalarni olishlari mumkin. Mathcad dasturini, boshqacha qilib aytganda, dasturlash tili deb aytish mumkin
Mathcadda matematik tenglamalar qog`ozga qanday yozilsa, ekranga ham shunday yoziladi. Bir vaqtning o`zida natijalarni ham olish mumkin. Foydalanuvchi bemalol tenglamalariga ham izoh yozishi, 2 va 3 o`lchovli grafiklarni ham chizishi mumkin. Mathcadning afzal tomonlaridan biri murakkab hisoblashlarni bajara olishi imkoniga egaligidir. Foydalanuvchi masalasini, maqolasini, qolaversa barcha ilmiy ishlarini tayyorlashda ularni formatlash va chiroyli ko`rinishga keltirishida Mathcad ko`p imkoniyatlar yaratib beradi.
Mathcad yuzdan ortiq o`zgaruvchili va konstantali chziqli va chiziqsiz tenglamalar sistemasi, matritsa va vektorlar ustida amallar, algebraik hisoblashlar, Laplas, Fur`e integrallari, massivlar, oddiy differentsial tenglamalar, chegaraviy shartlar, xususiy hosilali differentsial tenglamalar, polimonlarni tushuna oladi, ular ustida hisoblash ishlarni bajaradi.
Mathcad ilmiy ishlarning natijalarini grafiklar bilan visual qarashga imkon beradi. Foydalanuvchi funksiyalarini osongina 2 va 3 o`lchovli grafiklarda turli ranglar, tumanli ko`rinishida, tekislikda tasvirlash imkoniga ega bo`ladi. Mathcad Help oynasidan foydalanishda ancha qulayliklar yaratilgan, bu ma`lumotlardan kerakli ma`lumotlarni osongina qidirib topish mumkin.
Ikki o`lchovli grafikni chizish. Misol uchun sin x ning grafigini chizish mumkin. Funksiyaning, ifodaning, x va y ga bog`liq berilganlarning grafigini chizish uchun Mathcad oynasidagi biror joyga “sichqoncha” ko`rsatkichini olib borib, chap tugmasi bosiladi, natijada bu joyda kursor “+”ko`rinishga o`tadi. Insert menyusini tanlab, Graph vertikal menyudan X-Y grafik bo`limini tanlanadi. Ekranda quyidagi ramka hosil bo`ladi.

Bu ramka ichida kursor turgan joyga funksiyaning o`ng qismiga sin x yoziladi. Enter klavishi bosilgandan so`ng dastur avtomatik ravishda quyidagi funksiyaning grafigi chiziladi.

Grafikning o`lchamini o`zgartirish uchun “sichqoncha”ning ko`rsatkichini grafik ustiga olib borib, chap tugmasi bosiladi. Grafikning hamma tomonlarida ramka va uning chetlarida qora kichkinagina kvadratlar paydo bo`ladi. Shu kvadratlar ustiga sichqonchaning ko`rsatkichini olib boorish kerak, birdaniga ko`satkichning ko`rinishi o`zgaradi. So`ngra esa “sichqoncha”ning chap tugmasi bosiladi va tugmani qo`yib yubormay, grafikning o`lchamini o`zgartirish mumkin. Yozgan va chizilgan grafiklarni ixtiyoriy joyga olib boorish uchun “sichqoncha” ko`rsatkichini ular ustida bosilsa, ko`rsatkich odam qo`li shakliga o`zgaradi. Yana chap tugmani bosib kerakli joyga olib borib qo`yiladi.

Yana bir misol sifatida bir hujjatda bir necha funksiyalarning grafiklarini chizishni ko`ramiz. Ekranga funksiyalarni oldindan yozib olish kerak. So`ngra esa Insert menyusidan Graph bo`limi tanlanadi, grafiklardan x va y koordinatalar (2 o`lchovli) bo`yicha grafik ishga tushiriladi va ekranda koordinatali grafik hosil bo`ladi. Ramkaning ichidagi kursor turgan joylarga x,y funksiyalar yoziladi va enter klavishi bosiladi. Birinchi grafik hosil bo`ladi. Yana Insert menyusidan Graph bo`limiga o`tib grafiklardan qutb bo`yicha grafik ekranga chiqariladi va funksiya oldingidek yozilsa, quyidagi grafik hosil qilinadi.

Uch o`lchovli grafikni chizish. 2 o`zgaruvchili va 3 o`zgaruvchili funksiyalarning grafiklarini turli xil ko`rinishda chizish mumkin.

Misol sifatida 2 o`zgaruvchili funksiyaning grafigini chizishni ko`raylik. M ni 20 gacha tenglab, x va y lar uchun i va j larni 0 dan M gacha deb olinadi. So`ngra x va y larni, sin(x,y) ni qiymatlarini M matritsaga ekranga yoziladi. So`ngra esa Insert menyusidan Graph bo`limi tanlanadi va grafiklardan 3 o`lchovli grafik ishga tushiriladi. Ekranda 3 o`lchovli koordinatali ramka hosil bo`ladi. Kursor turgan joyga M ni yozish orqali quyidagi rasmda ko`rsatilgan grafikni hosil qilish mumkin.