I ma’ruza: Kompyuter kommunikasiyalari: kommunikasion kanal va aloqa prosessori

 
 
Ma‟lumotlarni taqsimlangan holda qayta ishlash - 
bu ma‘lumotlarni mustaqil 
holda, lekin taqsimlangan tizimni ifodalovchi, bir-biri bilan bog‗langan kompyuterlar 
tomonidan qayta ishlash demakdir. Shuningdek uzatish tezligi 100 Mbit/s ga teng Fast 
Ethernet mavjud. Gigabit Ethernet texnologiyasi yuzaga kelmoqda. Ma‘lumotlarni 
taqsimlangan holda qayta ishlashni amalga oshirish uchun kо‗p mashinali assotsiatsiya 
tashkil etilgan. Uning tuzilmasi quyidagi yо‗nalishlardan biri bо‗yicha ishlab chiqiladi:
*
kо‗p mashinali hisoblash komplekslari (KHK); 
*
 
kompyuter (hisoblash) tarmog‗i.
 
Kо„p mashinali hisoblash kompleksi
- qator о‗rnatilgan hisoblash mashinalari 
guruhi bо‗lib, maxsus tutashtiruvchi vosita yordamida birlashtirilgan. Ular birgalikda 
yagona axborot jarayonini bajaradi. 
Kо‗p mashinali hisoblash kompleksi quyidagicha bо‗lishi mumkin: 
*
lokal-kompyuterlar
bitta binoda о‗rnatilgan sharoitda о‗zaro aloqa uchun maxsus 
asbob-uskuna va alohida aloqa kanali talab qilmaydi; 
*
masofali (distansion)
- kompleksning ayrim kompyuterlari markaziy EHMdan 
ma‘lum masofada о‗rnatilgan bо‗ladi va bu ma‘lumotlarni uzatish uchun telefon aloqa 
kanallaridan foydalaniladi. 
Lokal hisoblash tarmog„ining asosiy topologiyasi. 
LHT tarkibiga kiruvchi 
hisoblash mashinalari hisoblash tarmog‗i tashkil etiladigan hududda eng tasodifiy holatda 
joylashishi mumkin. 
LHT topologiyasi - 
bu tarmoq uzellari birlashuvining о‘rtacha geometrik sxemasi.
Hisoblash tarmoqlari topologiyasi turlicha bо‗lishi mumkin, lekin lokal hisoblash 
tarmog‗i uchun uchta tur umumiy hisoblanadi. Bular: aylanma, shinali va yulduzsimon 
turlardir. Ba‘zan soddalashtirib aylana, shina, yulduz degan atamalar ishlatiladi. Biroq bu 
atamalar topologiya turi tom ma‘noda aylana, tо‗g‗ri chiziqli yoki aynan yulduz shaklida 
degan fikrni bildirmaydi.
Har qanday kompyuter tarmog‗ini uzellar majmui sifatida kо‗rishi mumkin. 
Uzel - 
tarmoqning uzatish vositasiga ulangan har qanday qurilma.
Topologiya tarmoq uzellarini ulash sistemasini о‗rtalashtiradi. Masalan, ellips ham 
yopiq egri, ham yopiq siniq chiziq aylanma topologiyaga, yopiq bо‗lmagan siniq chiziq 
esa - shina topologiyaga mansub.