I L l bob. О zb ek isto n r espublikasi k o n stitu tsiy a sin in g y a r a tilish I va ta k om illashu VI


-§. K o n stitu tsiya m izg a o'zgartirish va qo‘shimchalar



Download 1,02 Mb.
Pdf ko'rish
bet8/11
Sana06.03.2022
Hajmi1,02 Mb.
#483716
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11
Bog'liq
HagulC5pxUSDa6h74lvdb3882TQDYh1nz39oMi9l

6-§. K o n stitu tsiya m izg a o'zgartirish va qo‘shimchalar
kiritish za ru ra ti va tartibi
Jam iy at rivoji, barqarorligi konstitutsiyaga, u n in g barqarorli- 
giga bog*liq. Konstitutsiya, avval qayd qilganimizdek, e n g muhim
va asos hisoblanuvchi ijtimoiy m unosabatlarni tartibg a soladi. Bu 
m u n o sab atlar boshqa m unosabatlarga nisbatan barqaror, uzoq 
yashovchi, tez-tez o'zgarishga muhtoj bo'lm agan m unosabatlar 
hisoblanadi. S h u n in g uchun ham konstitutsiyalar boshqa qonun- 
larga nisbatan kam o'zgarishlarga uchraydigan qonundir.
Lekin, hayot doimo o'zgarishga, ilgari yurishga moyil ekanligi- 
ni inobatga oladigan bo‘Isak, ijtimoiy m unosabatlar ham o‘zgaradi, 
ularni yangicha ta rtib g a solish zarurati, turli davrdagi sharoitning 
xilma-xilligi konstitutsiyaga ham o'zgartirish kiritish zaruratini 
vujudga keltiradi.
0
‘zb ekisto n n ing rivojlanishi, unda olib borilayotgan islohotlar
albatta, ijtimoiy m u no sab atlarnin g o'zgarishiga sabab bo'lmoqda. 
Davlat qurilishi va boshqaruvi sohasida olib borilayotgan islohot­
lar esa, hokimiyat tuzilmalari tarkibi, faoliyatini takomillashtirish, 
hokimiyat tizimi bo'linishi prinsipini yanada chuqurlashtirish, 
un in g natijasida vakolatlarni yanada aniq belgilash zaruriyatini 
tug'dirm oqda. D em okratik jarayonlarning chuqurlashuvi, erkin- 
lashtirish siyosati davlat boshlig'i maqomida o'zgarishlar bo'lishini, 
un in g davlat boshlig‘i sifatidagi maqomini kuchaytirib, ijro hokimi- 
yati tarkibidan chiqarishni, ayrim vakolatlarni Parlam entga, hu- 
k u m a tg a o'tkazish maqsadga muvofiqligini ko'rsatdi. Jamiyatda 
siyosiy hayotning rivojlanishi shu jarayonda ishtirok etuvchilar- 
ning faolligiga bog'liq, bu avvalo, siyosiy partiyalar rolini oshirish- 
ni taqozo etadi. Bu ham Konstitutsiyaga tegishli o'zgartirishlar 
kiritishni taqozo qildi. Demokratik talablarni belgilash, jahon 
davlatchiligi tajribasidagi ijobiy jihatlarni olishga intilish ham kons­
titutsiyaga o'zgartirishlar kiritilishiga olib kelishi mumkin.
O'zbekiston Konstitutsiyasiga kiritilgan o'zgartirish va qo'shim- 
chalar ham shu asosda amalga oshirildi.
Konstitutsiyaga birinchi o'zgartirish 1993-yilda amalga oshi- 
rilib, unga asosan Oliy Kengash deputatlarining soni 150 bo'lishi
65
www.ziyouz.com kutubxonasi


haqidagi n o rm a chiqarib ta sh la n d i va q o n u n la rd a d e p u tatla r soni 
2 5 0 ta bo'lishi belgilab qo'yildi.
K o n stitu tsiy am izg a e n g k a tta va salmoqli o'zg artirish 2003-yil 
24-aprelda kiritildi. B u n in g aso si va sababi 
2002
-yil 27-yanvarda 
o 'tk a z ilg a n referen d u m natijalari bo'ldi. R eferend u m natijasida 
xalq p a r l a m e n t n i n g ikki p alatali bo'lishi va P re z id e n t vakolatini 
5 yildan 7 yilga o 'z g a r tir is h n i m a ’qulladi. S hu as o s d a “Referendum 
y a k u n la ri h a m d a davlat h okim iyati ta sh k il etilish in in g asosiy prin- 
siplari to 'g 'ris id a ’ gi K o n stitu tsiy av iy q o n u n qabul qilindi1. Qonun- 
n in g birinchi m o ddasida: “U sh b u Q o n u n 0 ‘zbek isto n Respublikasi 
K o n stitu tsiy a s in in g m o d d a la rig a o 'z g a r tir is h kiritish u ch u n asos 
b o'lad i”, — deb m u s ta h k a m l a b qo'yildi.
S hu a s o s d a K o n s titu ts iy a n in g XVIII, XIX, XX, XXIII bob- 
lariga o 'z g a rtiris h va q o 's h im c h a la r kiritildi. U la r n in g natijasida, 
“P rezident bir v a q tn in g o'zida Vazirlar M a h k a m a s i Raisi bo'ladi”, -
d e g a n qoida bekor qilindi, u n in g vakolat m uddati 5 yildan 7 yilga 
o'zgartirildi, a y rim vakolatlari S e n a t g a o'tkazildi;
- p a rla m e n t ikki palatali tizim da (quyi va yuqori palata) tash ­
kil qilindi. S e n a tn i s h ak llan tirish tartibi, u n in g vakolatlari, Qonun- 
chilik palatasi vakolatlari, u la rn in g birgalikdagi vakolatlari mus- 
ta h k a m la n d i;
- V azirlar M a h k a m a s i n i sh ak llan tirish , u n in g ishida Prezident 
ishtiroki m a sa la la ri y a n g ic h a hal qilindi;
- saylov tizim ig a saylovlarni o 'tk a z is h m uddatini aniq belgi- 
lash, saylov k am p an iy asi b o sh lan g an lig in i e ’lon qilish instituti, 
S e n a t a’zolarini say lash tartibi (pog'onali saylov) belgilanishi bilan 
q o 'sh im ch a lar kiritildi.
2007-yil 11-aprelda P r e z id e n t to m o n id a n im z o la n g a n va 
2008-yil 1-yanvardan k u ch g a k irg an “Davlat boshqaruvini yangi- 
lash va yan ad a d e m o k ra tla sh tirish h am d a m a m la k a tn i moderni- 
zatsiya qilishda siyosiy p a rtiy a la rn in g rolini k u ch ay tirish to'g'ri- 
sid a”gi K onstitutsiyaviy q o n u n n in g
2
birinchi moddasida Qonun 
O 'z b e k is to n Respublikasi K onstitutsiyasiga tu z a tis h la r kiritish
1 0 ‘zbekiston Respublikasi O liy M ajlisining Axborotnomasi, 2002-yil, 4-5-son, 
60-modda.
2 Qarang: O'zbekiston Respublikasi O liy M ajlisi faoliyatini tartibga soluvchi 

Download 1,02 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish