I L l bob. О zb ek isto n r espublikasi k o n stitu tsiy a sin in g y a r a tilish I va ta k om illashu VI

M avzuni m ustahkam lash uchun savollar:
1. O'zbekiston Konstitutsiyasining yaratilishiga qanday
sabablar ta’sir qildi?
2. Konstitutsiya loyihasini tayyorlovchi komissiya qanday
faoliyat ko'rsatgan?
3. Komissiya Raisi loyiha ishlovchilariga qanday vazifalar-
ni qo'ygan?
4. Konstitutsiya loyihasi qanday muhokama qilingan?
5. Konstitutsiyaning yaratilishida o'zbek xalqining roli
qanday?
6. Konstitutsiyani ishlab chiqishda milliy qadriyatlardan
qanday foydalanilgan?
7. Konstitutsiyaning yaratilishida jahon konstitutsiyaviy
tajribasidan qanday foydalanilgan?
8. 0 ‘zbekiston Konstitutsiyasining tuzilishi qanday?
9. Konstitutsiyaga nima uchun o'zgartirish, qo'shimchalar
kiritiladi, uning tartibi qanday?
71
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

IKKINCHI BO‘LIM
O ZBEKISTON R ESPUBLIK ASINING
KONSTITUTSIYAVIY TUZUM I PR INSIPLARI
IV bob. 
D avlat su v e ren iteti va u n in g konstitutsiyaviy
a soslari
l-§. Suverenitet tushunchasi
0 ‘zbekiston R esp u b lik asin in g a m a ld a g i K o n stitu tsiy asi birinchi 
bo'limi “A sosiy p rin sip lar” deb atalib, u n d a d a v la tn in g asoslari 
va k o n stitu tsiy av iy tu z u m n i n g prinsiplari m u s ta k a m l a n g a n . Maz- 
k u r bo‘lim 4 ta b ob in in g h a r biri alohida k o n stitu tsiy av iy tuzum 
asoslarini, u la rn in g prinsiplarini m u s ta h k a m la g a n . S h u n in g uchun 
“Davlat su v e re n ite ti”, “Xalq h o k im iy atch ilig i”, “K onstitutsiya va 
q o n u n n in g u s tu n li g i” va “Tashqi s iy o s a t” k o n s titu ts iy a n in g prin­
siplari e m as, konstitsiyaviy prinsiplar yoki b o sh q ach a aytganda, 
d ev iatin g asoslari hisobalanib, u la rn in g h a r biri m a ’lum prinpsiplar 
asosida ta sh k il qilinadi. Bu prinsiplar esa, shu b o b la rn in g tegishli 
m oddalarida m u s ta h k a m la n g a n .
K o n stitu tsiy a n in g birinchi bo'limi 1-bobi “D avlat su v eren iteti” 
deb atalg an . D avlat suvereniteti, ayrim mualliflar qayd qilganidek, 
prinsip em as, d av latn in g asosi (tayanchi) hisoblanuvchi davlat- 
huquqiy institutdir. Ya’ni, u prinsipdan keng, b oshqacha qilib ayt- 
g an d a o‘zining prinsiplariga ega. Prinsipni k o n s titu ts iy a n in g bir- 
g ina moddasida m u s ta h k a m la b qo'yish m u m k in bo‘lsa, m asalan, 
davlat hokimiyati tizim in in g bo'linishi prinsipi (
11
-modda), davlat 
huquqiy institutlari bir n echta moddalarda m u stah k am lan ad i. 
“Davlat s u v eren iteti”ga taalluqli k o n stitu tsiy an in g 6 ta moddasi 
mavjud. S h u n d ay qilib, su v eren itet institut bo‘lib, suverenitetni 
h u rm a t qilish esa, prinsip hisoblanadi.
U m u m a n , su verenitet a tam asi baynalmilal s o ‘z, a tam a, u fran- 
su zch a so'zdan kelib chiqib, “oliy hokim iyat” deg an m a ’noni beradi. 
S uverenitet atam asi XVI asrdan beri shu m a ’noda ishlatilib kelin-
72
www.ziyouz.com kutubxonasi