I. Kirish 3 II. Jadval prosessorlari haqida asosiy tushunchalar va ularning turlari 6

VI. Formulalar haqida qisqacha ma’lumot.
Excel da tayyorlanadigan malumotli jadvallar matn yoki sonlar bilan ishlash to’ldirishni ko’rsatib o’tdik. Bazan yacheykalarda qiymatlar ustida ayrim amallar bajarishga, hisoblashlarni bajarish zaruriyati tug’iladi, bunday vaziyatlarda formulalardan foydalaniladi.
Excel yacheykasidagi formulaning dastlabki simvoli hamma vaqt “=” (tenglik ) hisoblanadi. So’ngra, arifmetik operatsiya belgilari bilan o’zaro bo’g’langan ifodalar teriladi. Masalan: H8 yacheykasida
=A5+4*B6
formula yozilgan bo’lsa, H8 ning qiymati A5 va to’rtga B6 ning yig’indisidan iboratligidan dalolat beradi.
Excel da juda ko’p formulalar va funksiyalar bor va hayotimizda kerak bo’ladigan har hil iqtisodiy masallarni va matematik hisoblashlarni tez va samarali bajarishga qulay hisoblanadi.
Formula – bu mavjud qiymatlar asosida yangi qiymatlarni hisoblovchi tenglamadir. Formulalar yordamida electron jadvalda ko’pgina foydali ishlarni amalga oshirish mumkin. Elektron jadvallar formulalarsiz oddiy matn muharririga aylanib qoladi. Formulalarsiz electron jadvallarni tasavvur qilish qiyin.
Jadvalga formulani qo’yish uchun uni kerakli yacheykaga kiritish kerak. Formulalarni ham boshqa ma’lumotlar singari o’zgartirish, saralash, ulardan nusxa ko’chirish va o’chirish mumkin. Formuladagi arifmetik amallar sonli qiymatlari hisoblashda, maxsus funksiyalar matnlarni qayta ishlashda hamda yacheykadagi boshqa qiymatlarni hisoblashda ishlatiladi. Sonlar va matnlar. Formuladagi hisoblashlarda qatnashayotgan sonlar va matnlar boshqa yacheykalarda joylashgan bo’lishi mumkin. Masalan, EXCEL boshlang’ich ma’lumotlar o’zgartirilsa, formulalarni qayta hisoblab chiqadi.
Formula quyidagi elementlardan ixtiyoriysii o’z ichiga olishi mumkin:
Operatorlar. Bittadan oshiq operatordan tuzilgan formulani tuzishda EXCEL bu operatorlarni tahlil qiladi. Bunda standart matematik qoidalarga asoslanadi. (Arifmetik amallarni bajarish tartibi saqlanib qoladi).
Excelda formulalarni hisoblash va bajarish quyidagi tartib asosida amalga oshiriladi: Birinchi bo’lib qavs ichidagi ifodalar qarab chiqiladi. Undan keyin amallar bajarish tartibi saqlangan holda operatorlar bajariladi. Agar formulalarda bir xil tartibli bir necha operatorlar bo’lsa Quyidagi jadvalda formulalarda kullaniladigan ope-ratorlarning bajarilish tartibi kursatilgan.

Belgilar	Operatorlar	Bajarilish tartibi
^	Darajaga	1
*	Ko’paytirish	2
/	Bo’lish	2
+	Qo’shish	3
-	Ayirish	3
&	Konkatenatsiya	4
=	Tenglik	5
>	Dan katta	5
<	Dan kichik	5