И. Каримов номидаги тошкент давлат техника университети

7 мавзу. Корхонанинг ахборот ресурслари
7.1. Ахборот тушунчаси ва унинг хусусиятлари
7.2. Ахборотни таснифлаш
7.3. Ахборот манбалари
7.4.Тадбиркорлик маълумотларини ҳимоя қилиш

Ахборот деганда одамлар тушуниши мумкин бўлган ва таҳлил қилишни, тушунишни ва изоҳлашни талаб қиладиган, рамзлар шаклида бўладиган атрофимиздаги дунё тўғрисидаги маълумотлар тушунилади.

Ахборотнинг энг муҳим хусусияти - уни кўп маротаба ишлатиш имконияти.
Ахборотни таснифлаш тамойиллари:
Бошқарувнинг турли жиҳатлари (юзага келадиган вазифаларнинг табиати): аслида бошқарув, иқтисодий, техник ва технологик, ижтимоий-психологик;
• тақдимот усули: рақамли, алифбо, кодланган (масалан, электр занжирлари);
Пайдо бўлиш манбалари: ташқи, ички;
Фойдаланиш вақти: доимий, ўзгарувчан;
• тадбиркорлик субъектига муносабат: кириш, чиқиш;
Фойдаланиш имкониятлари: фойдали, ортиқча, ёлғон, нотўғри.
Ижтимоий-иқтисодий объектнинг ахборот тизими - бу бошқариш жараёнининг барча тадбирларини амалга ошириш учун зарур ва етарли маълумотни тақдим этадиган воситалар, усуллар ва ижрочиларнинг бирикмаси.
Ахборот тизимининг асосий таркибий қисмлари қуйидагилардан иборат:
1) юқори малакали ишчилар таркиби, улар таркибига муҳандислик, техник ва хизмат кўрсатувчи ходимлар, барча бўғинлар ва менежмент даражалари раҳбарлари ва менежерлари киради;
2) ахборот ресурслари - бошқарув фаолиятида фойдаланиладиган маълумотлар. Компьютер воситаларини (дастурий таъминот, алгоритмик тиллар, компютер дастурлари ва бошқалар) ишлатиш учун фойдаланиладиган маълумотлар алоҳида ўрин эгаллайди;
3) моддий ресурслар (ахборот ташувчилар, маълумотларни тўплаш, сақлаш, узатиш, қайта ишлашнинг техник воситалари);
4) ахборот айланиш каналлари.
Аксарият корхоналар учун маълумотга бўлган эҳтиёж таркиби тахминан бир хил. Маълумотлар доимий равишда ва тўлиқ равишда ишлаб чиқариш, бизнес ва бошқа фаолият турларини акс эттириши керак. Ахборотнинг таркиби иқтисодий, ҳуқуқий, техник бўлиши мумкин.
Ахборот турлари бўйича гуруҳланади: режали, тартибга солувчи ва маълумотнома ва бухгалтерия ҳисоби.