I jtimoiy i q tisodiy t araqqiyot nazariya lari

“Ijtimoiy iqtisodiy taraqqiyot nazariyalari” fanidan test savollari
O`qituvchi: dots.U.Matyakubov, o`q.I.Yusubov
№1. Fan bobi -1; Fan Bo’limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1;

Iqtisodiy o`sishning mazmuni ifodalab bering

yalpi ichki mahsulot hajmining aholi jon boshiga o`sib borishi;

yalpi ichki mahsulot hajmining aholi jon boshiga kamayib borishi;

yalpi investisiyalarning ko`payishi;

budjet daromadi hajminingko`payishi.

№2. Fan bobi -1; Fan Bo’limi – 1; Qiyinlik darajasi – 2;

Mamlakatning iqtisodiy o`sish sur’atini tavsiflaydigan ko`rsatkichlar:

real YAIM va aholi jon boshiga real YAIMning o`sishi;

yalpi talab va yalpi taklif;

iste’mol va jamg`arma;

investisiyalar miqdori.

№3. Fan bobi -1; Fan Bo’limi – 1; Qiyinlik darajasi – 3;

Iqtisodiyotni o’sish sur’atining ahamiyatini iqtisodchilar tomonidan qo’llaniluvchi qoidani nomini toping.

70 miqdor qoidasi

70 sifat qoidasi

70 talab qoidasi

bunday qoida mavjud emas.

№4. Fan bobi -1; Fan Bo’limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1;

Ishlab chiqarishning avvalgi texnikaviy asosi saqlanib qolgan holda ishlab chiqarish omillari miqdorining ko’payishi tufayli iqtisodiy o’sishga erishiladi?

Ekstensiv

Intensiv

Mukammal

Nomukammal

№5. Fan bobi -1; Fan Bo’limi – 1; Qiyinlik darajasi – 2;

Quyidagi qaysi omil iqtisodiy o`sishga salbiy ta’sir etadi?

Atrof muhitning ifloslanishi;

mehnat unumdorligining o`sishi;

raqobat;

Taklif omillari;

№6. Fan bobi -1; Fan Bo’limi – 1; Qiyinlik darajasi – 2;

Quyidagilardan qaysi biri iqtisodiy o`sishning intensiv turiga kirmaydi?

avvalgi texnikaviy asos saqlanib qolgan holda ishlab chiqarish omillari miqdorining ko`payishi.

ishlab chiqarish omillarini sifat jihatidan takomillashtirish;

ilg`or ishlab chiqarish vositalari va yangi texnikani qo`llash;

mavjud ishlab chiqarish potensialidan yaxshiroq foydalanish;

№7. Fan bobi -1; Fan Bo’limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1;

Real hayotda ekstensiv va intensiv omillar sof holda mavjud bo`ladimi?

yo`q;

ha;

ba’zan uchrab turadi;

alohida-alohida mavjud bo`ladi.

№8. Fan bobi -1; Fan Bo’limi – 2; Qiyinlik darajasi – 1;

A.Smit va D.Rikardo qaysi iqtisodiy maktabning yirik vakillari hisoblanadi?

klassik maktab;

merkantilizm;

fiziokratizm;

muqobil.

№9. Fan bobi -1; Fan Bo’limi – 2; Qiyinlik darajasi – 2;

A.Smitning asosiy iqtisodiy asarini toping?

«Xalqlar boyligi»;

«Ahloqiy hislat» nazariyasi;

«Kapital»;

«Mulk nima?».

№10. Fan bobi -1; Fan Bo’limi – 2; Qiyinlik darajasi – 3;

A. Smit sanoat qaysi ishlab chiqarish turining mafkurachasi edi?

manufaktura;

hunarmandchilik;

fabrika;

sex.

№11. Fan bobi -1; Fan Bo’limi – 2; Qiyinlik darajasi – 2;

Smit g`oyasi bo`yicha, jamiyat boyligi qaysi omillarga bog`liq?

unumli mehnat bilan shug`ullanayotgan aholi qismi va mehnat unumdorligi darajasi.

davlatning g`amxurligi;

aholini umumiy soni;

iqtisodiy siyosat;

№12. Fan bobi -1; Fan Bo’limi – 2; Qiyinlik darajasi – 2;

Smit ta’limoti bo`yicha «muomalaning buyuk g`ildiragi» nima?

pul;

boylik;

Savdo;

tovar ishlab chiqarish.

№13. Fan bobi -1; Fan Bo’limi – 2; Qiyinlik darajasi – 1;

D.Rikardo qaysi ishlab chiqarishni yoklab chikdi?

fabrika;

hunarmandchilik;

manufaktura;

sex.

№14. Fan bobi -1; Fan Bo’limi – 2; Qiyinlik darajasi – 3;

D.Rikardo ishchining haqi va kapitalist foydasi o`rtasidagi qanday qonuniyatni ochdi?

Ishchi moyanasi va kapitalist foydasi teskari proporsional;

ishchi va kapitalist manfaatlari mos;

ishchi va dehqon manfaatlari teskari;

fermer va kapitalist manfaatlari bir.

№15. Fan bobi -1; Fan Bo’limi – 2; Qiyinlik darajasi – 3;

Institusional ijtimoiy yo`nalishning dastlabki vakili kim?

Veblen.

Keyns.

Fridman.

Serra.

№16. Fan bobi -1; Fan Bo’limi – 3; Qiyinlik darajasi – 3;

Ishlab chiqarish:

ko`payib boruvchi ehtiyojlarni qondiruvchi yagona manba;

iqtisodiyotni moliyalashtiruvchi yagona manba;

jamiyat hayoti uchun 2-darajali rol o`ynaydi;

mehnat vositalarini mehnat predmeti va mehnatdan ajralishidir;

№17. Fan bobi -1; Fan Bo’limi – 3; Qiyinlik darajasi – 2;

Ishlab chiqarishning asosiy omillari:

ishchi kuchi, kapital, yer va tadbirkorlik qobiliyati;

iqtisodiy o`sish, mehnat unumdorligi;

xom-ashyo va ishlab chiqarish texnologiyasi;

mehnat va ishlab chiqarish resurslari;

№18. Fan bobi -1; Fan Bo’limi – 3; Qiyinlik darajasi – 1;

Iqtisodiy faoliyat turlaridan qaysi birining natijasi bo`lib moddiy-ashyoviy ko`rinishdagi ne’matlar chiqadi?

Ishlab chiqarishda;

xizmat ko`rsatishda;

iste’molda;

iqtisodiy nafli ish bajarishda;

№19. Fan bobi -1; Fan Bo’limi – 3; Qiyinlik darajasi – 1;

Quyidagilarning qaysi biri ishlab chiqarishning shaxsiy-insoniy omili hisoblanadi?

ishchi kuchi.

xom-ashyo;

bino va inshootlar, mashinalar, asbob va uskunalar;

tugallanmagan ishlab chiqarishning moddiy-buyumlashgan qismi;

№20. Fan bobi -1; Fan Bo’limi – 3; Qiyinlik darajasi – 2;

Ishlab chiqarishning iqtisodiy samaradorligi qanday aniqlanadi?

Ishlab chiqarish natijalari umumiy sarf-xarajatlar bilan taqqoslanadi;

Ishlab chiqarish natijalari kapital sarflari bilan taqqoslanadi;

Ishlab chiqarish natijalari jonli mehnat sarflari bilan taqqoslanadi;

Ishlab chiqarish natijalari aylanma mablag`lar bilan taqqoslanadi;

№21. Fan bobi -1; Fan Bo’limi – 3; Qiyinlik darajasi – 2;

Quyidagilardan qaysi biri investisiyalarning ichki manbai hisoblanadi?

Foyda, amortizasiya ajratmalari;

aksiyalarni sotishdan olingan mablag`lari;

obligasiya zayomlari, bank kreditlari;

budjet mablag`lari;

№22. Fan bobi -1; Fan Bo’limi – 3; Qiyinlik darajasi – 3;

Quyidagilardan qaysi biri investision faollik haqida xulosa chiqarish imkonini beradi?

real investisiyalar darajasining o`zgarishi;

investisiyalarning tarmoq tuzilishi;

investisiyalarning takror ishlab chiqarish tuzilishi;

investisiyalarning texnologik tuzilishi;

№23. Fan bobi -1; Fan Bo’limi – 3; Qiyinlik darajasi – 2;

Respublikamiz iqtisodiyotiga chet el investisiyalarini olib kirilishi uchun qanday siyosat olib borilmoqda?

ochiq eshiklar siyosati;

tabaqalashgan boj olish siyosati;

ishonchli sug`urta bila himoyalangan siyosat;

soliq sohasida chegaralangan imtiyozlar siyosati;

№24. Fan bobi -2; Fan Bo’limi – 4; Qiyinlik darajasi – 1;

investor-bu..................

investisiyalarni amalga oshiruvchi shaxs;

pul mablag`lari ko`rinishidagi investisiya;

asosiy va aylanma kapitalni qayta tiklash;

investision resurslar.

№25. Fan bobi -2; Fan Bo’limi – 4; Qiyinlik darajasi – 2;

Nominal investisiya nima?

pul mablag`lari ko`rinishidagi investisiya;

pul mablag`lariga sotib olish mumkin bo`lgan investision resurslar;

investisiyalarning manbalaridan bir;

asosiy va aylanma kapitalni qayta tiklash.

№26. Fan bobi -2; Fan Bo’limi – 4; Qiyinlik darajasi – 3;

Real investisiya nima?

pul mablag`lariga sotib olish mumkin bo`lgan investision resurslar;

pul mablag`lari ko`rinishidagi investisiya;

investisiyalarning manbalaridan biri;

asosiy va aylanma kapitalni qayta tiklash.

№27. Fan bobi -2; Fan Bo’limi – 4; Qiyinlik darajasi – 2;

Ijtimoiy himoyalash qanday yo`naltirilgan bo`lishi kerak?

aniq maqsadni ko`zlagan va o`z egasiga yo`naltirilgan bo`lishi kerak;

barcha aholini qamrab olishi kerak;

faqat yosh bolalari ko`p oilalarni qamrab olishi kerak;

boquvchisi yo`q va 1-2 guruh nogironlariga yo`naltirilgan bo`lishi kerak;

№28. Fan bobi -2; Fan Bo’limi – 4; Qiyinlik darajasi – 3;

«Transfert to`lovlari» - deganda:

kam ta’minlangan aholi guruhlariga, nogironlarga, qariyalarga, boquvdagi kishilarga, ishsizlarga to`lanadigan nafaqalar.

Bozor sektoriga yollangan ishchilarning ish haqi;

davlat sektoridagi xizmatchilarning daromadlari;

yirik kompaniyalar va tadbirkorlar foydasi;

№29. Fan bobi -2; Fan Bo’limi – 4; Qiyinlik darajasi – 3;

Aholi real daromadining o`sishi qaysi holda ro`y beradi?

nominal daromad narxlardan tez o`sganda;

nominal daromad va narxlarning o`sishi mutanosib bo`lganda;

narxlar nominal daromaddan tez o`sganda;

soliqlar va majburiy to`lovlar nominal daromaddan tez o`sganda;

№30. Fan bobi -2; Fan Bo’limi – 4; Qiyinlik darajasi – 2;

Bozor munosabatlariga o`tishning ilk davrida biz aholini ijtimoiy himoyalashning qaysi yo`lidan bordik?

butun aholini himoyalash yo`lidan;

ishsizlarni himoyalash yo`lidan;

nafaqaxo`rlarni, talabalarni himoyalash yo`lidan;

o`quvchi yoshlarni, 2 yoshga yetmagan bolalarni himoyalash yo`lidan;

№31. Fan bobi -2; Fan Bo’limi – 6; Qiyinlik darajasi – 1;

Bozor iqtisodiyotida nima ko’payadi?

tovarlar va xizmatlar miqdori ko’payadi;

tovarlar va xizmatlar kamayadi;

tovarlar va xizmatlar tekinligini ta’minlaydi;

narx faqat oshadi;

№32. Fan bobi -2; Fan Bo’limi – 6; Qiyinlik darajasi – 1;

Bozor iqtisodiyotida nima ko’payadi?

tovarlar va xizmatlar miqdori ko’payadi;

tovarlar va xizmatlar kamayadi;

tovarlar va xizmatlar tekinligini ta’minlaydi;

narx faqat oshadi;

№33. Fan bobi -2; Fan Bo’limi – 6; Qiyinlik darajasi – 2;

Quyidagi qaysi qonun bozor qonuni deyiladi?

talab va taklif qonuni;

qiymat qonuni;

ehtiyojlarni yuksalish qonuni;

ehtiyojlarni cheksizligi qonuni;

№34. Fan bobi -2; Fan Bo’limi – 6; Qiyinlik darajasi – 2;

Bozor sub’ektlariga nimalar kirmaydi?

buyum va anjomlar;

tovar va xizmatlar;

xaridor va sotuvchilar;

sotuvchilar va xizmatchilar;

№35. Fan bobi -2; Fan Bo’limi – 6; Qiyinlik darajasi – 3;

Erkin bozor qaysi javobda to’g’ri ko’rsatilgan?

Sotuvchi ham, xaridor ham hukumron mavqega ega bo’lmaydi;

iste’molchi bilan ishlab chiqaruvchi o’rtasida raqobat bo’lmaydi;

baxo nazorat ostida bo’ladi;

Iqtisodiy munosabatlar buyruq asosida o’rnatiladi;

№36. Fan bobi -2; Fan Bo’limi – 6; Qiyinlik darajasi – 2;

Oligopolistik bozor deganda qanday bozorni tushunasiz?

sanoqli ozchillik firmalar va kompaniyalar bozorda tanxo hukmronlik qiladi;

Sotuvchi sifatida bir firma bozorda tanho hukmronlik qiladi;

raqobat umuman yo’q;

xaridorlar hukmron bozor;

№37. Fan bobi -2; Fan Bo’limi – 6; Qiyinlik darajasi – 3;

Quyidagi qaysi davlat tatalitar buyruqbozlikdan bozor iqtisodiyotiga o’tdi?

Vengriya;

Fransiya;

Shvetsiya;

Yaponiya;

№38. Fan bobi -2; Fan Bo’limi – 6; Qiyinlik darajasi – 2;

Bozor iqtisodiyotiga o’tish zarurati …

xalqni turmush faravonligini oshirish uchun;

xususiy mulkni rivojlantirish uchun;

xususiy mulkni yo’qotish uchun;

davlatning iqtisodiy mavqeini yanada rivojlantirish usul;

№39. Fan bobi -2; Fan Bo’limi – 6; Qiyinlik darajasi – 1;

Hayotiy ne’matlarni ishlab chiqarish, taqsimlash, ayirboshlash va is’temol qilish jarayonida kishilar o’rtasida vujudga keladigan munosabatlar.

Ijtimoiy-iqtisodiy munosabatlar

Moddiy munosabatlar.

Ishlab chiqarish munosabatlar

Sotsial munosabatlar

№40. Fan bobi -2; Fan Bo’limi – 5; Qiyinlik darajasi – 1;

Ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiyot bosqichlariga bo’lgan turlicha yondashuvlar nechta?

4

5

3

7

№41. Fan bobi -3; Fan Bo’limi – 7; Qiyinlik darajasi – 1;

Hayotiy ne’matlarni ishlab chiqarish, taqsimlash, ayirboshlash va is’temol qilish jarayonida kishilar o’rtasida vujudga keladigan munosabatlar.

Ijtimoiy-iqtisodiy munosabatlar

Moddiy munosabatlar.

Ishlab chiqarish munosabatlar

Sotsial munosabatlar

№42. Fan bobi -3; Fan Bo’limi – 8; Qiyinlik darajasi – 3;

Pulning kelib chiqishini kishilar o’rtasidagi bitim, kelishuv natijasi sifatida izohlaydigan qarash nima deb ataladi?

Ratsionalistik konsepsiya

Kassik konsepsiya

Evalutsion konsepsiya

Merkantilistik konsepsiya

№43. Fan bobi -3; Fan Bo’limi – 7; Qiyinlik darajasi – 2;

Mehnat vositalari, materiallar, texnologiya, energiya, axborotlar va ishlab chiqarishni tashkil etish bilan birgalikda ishlab chiqarishning qanday usulini tashkil etadi?

Texnalogik

innovatsion

farmatsion

Moddiy

№44. Fan bobi -3; Fan Bo’limi – 9; Qiyinlik darajasi – 2;

Tovar qiymati nima bilan aniqlanishini bilishda qo’shilgan miqdor nafliligi va ishlab chiqarish xarajatlarini sintez qilish (umumlashtirish) zarurligi haqidagi fikrni aytib o’tgan iqtisodchi olim kim?

A.Marshall

A.Smid

D.Rikardo

U.Petti

№45. Fan bobi -3; Fan Bo’limi – 7; Qiyinlik darajasi – 3;

Lotinchada fuqarolarga oid, ijtimoiy degan ma`nolarni anglatuvchi so’z qanday ataladi?

Sivilizatsiya

Kapitalizm

Sotsializm

Bozor iqtisodiyoti

№46. Fan bobi -3; Fan Bo’limi – 7; Qiyinlik darajasi – 1;

Kooperatsiyaning yakka tartibdagi hunarmandchilik ishlab chiqarishiga nisbatan afzalliklari necha hil usul orqali namoyon bo’ladi?

3 hil

2 hil

4 hil

5 hil

№47. Fan bobi -6; Fan Bo’limi – 2; Qiyinlik darajasi – 1;

Ma’lum maqsad yo’lida o’zaro birlashgan mulkdorlar mablag’iga asoslangan korxonalar tashkil etish orqali o’zlashtiriluvchi vosita va ne’matlar

Korporativ hususiy mulk

Jamoa mulki

Aralash mulk

Individual mulk

№48 Fan bobi -3; Fan Bo’limi – 8; Qiyinlik darajasi – 3;

O’zbekistonda mulkni davlat tasarrufidan chiqarish va xususiylashtirish jarayonini amalga oshirishda aksiyalarining nazorat paketi davlat mulkida bo’lgan yirik korxona va tarmoqlarni xususiylashtirish bosqichi qaysi yillarni o’z ichiga oladi?

1996-1998-yillar

1994-1995-yillar

1992-1993-yillar

1998-2002-yillar

№49. Fan bobi -3; Fan Bo’limi – 8; Qiyinlik darajasi – 3;

O’zbekistonda mulkni davlat tasarrufidan chiqarish va xususiylashtirish jarayonini amalga oshirishda umumiy uy-joy fondini, savdo, mahalliy sanoat, xizmat ko’rsatish korxonalarini, qishloq xo’jalik mahsulotlarini qayta ishlash tizimi korxonalarini xususiylashtirish bosqichi qaysi yillarni o’z ichiga oladi?

1992-1993-yillar

1994-1995-yillar

1996-1998-yillar

1998-2002-yillar

№50. Fan bobi -3; Fan Bo’limi – 8; Qiyinlik darajasi – 2;

O’zbekistonda mulkni davlat tasarrufidan chiqarish va xususiylashtirish jarayonini amalga oshirishda ko’plab o’rta va yirik korxonalar hissadorlik jamiyatlariga aylantirish hamda ularning aksiyalarini respublika qimmatli qog’ozlar bozorida sotish bosqichi qaysi yillarni o’z ichiga oladi?

1994-1995-yillar

1992-1993-yillar

1996-1998-yillar

1998-2002-yillar

№51. Fan bobi -3; Fan Bo’limi – 8; Qiyinlik darajasi – 2;

O’zbekistonda mulkni davlat tasarrufidan chiqarish va xususiylashtirish jarayonini amalga oshirishda xususiylashtirilgan korxonalarga xorijiy investitsiyalarni jalb etish, boshqaruv samaradorligini oshirish va mulkchilik yangi munosabatlarini to’laqonli amal qilishi uchun sharoitlar yaratish bosqichi qaysi yillarni o’z ichiga oladi?

1998-2002-yillar

1994-1995-yillar

1996-1998-yillar

1992-1993-yillar

№52. Fan bobi -3; Fan Bo’limi – 9; Qiyinlik darajasi – 1;

Davlat mulki asosan necha hil yo’l bilan hosil bo’ladi.

2

3

4

5

№53. Fan bobi -3; Fan Bo’limi – 9; Qiyinlik darajasi – 3;

1695-1709 yillard O’rta Osioda oltin tanga zarb qilish rivojlangan. O’sha paytda oltin tanganing og’irli necha gramm bo’lgan

4.8 gramm

4.2 gramm

5.8 gramm

5.2 gramm

№54. Fan bobi -3; Fan Bo’limi – 9; Qiyinlik darajasi – 1;

Qiymat bilan mehnat unumdorligi o’rtasida qanday bog’liqlik bor?

teskari proporsionallik;

to’g’ri proporsionallik;

bog’liqlik yo’q;

izchil bog’lik;

№55. Fan bobi -3; Fan Bo’limi – 9; Qiyinlik darajasi – 2;

Iste’molchilarning tovarga bo’lgan pul bilan ta’minlangan ehtiyojiga nima deyiladi?

Talab;

Pul;

Narx;

Taklif;

№56. Fan bobi -7; Fan Bo’limi – 9; Qiyinlik darajasi – 2;

Marketing nima?

bozorni o’rganish va oldindan baholab, tovar ishlab chiqarish va sotib foyda olish;

talab va taklif qonuning buzilishi;

reklama va informatsiya orqali bozorga kiritish;

bozorni o’rganish, foyda olish va taklif qonunlarning buzilishini oldini olish

№57. Fan bobi -7; Fan Bo’limi – 9; Qiyinlik darajasi – 3;

Taklif tushunchasining ta’rifi qaysi javobda berilgan?

ayni paytda bozorda mavjud yoki keltirilishi mumkin bo’lgan tovarlar majmuasi;

iste’molchining tovarlarga bo’lgan pulli ehtiyoji;

narxning muvozanatli bo’lishi ishlab chiqaruvchi bilan iste’molchi manfaatlarini uyg’unlashtiradi;

ma’lum narxlar asosida xaridor puliga yarasha kerakli tovarlarni xarid etishi;

№58. Fan bobi -4; Fan Bo’limi – 10; Qiyinlik darajasi – 1;

Mehnat taqsimoti qanday yo’nalishda rivojlanadi?

umumiy, xususiy, qisman;

Xususiy;

Qisman;

Umumiy;

№59. Fan bobi -4; Fan Bo’limi – 10; Qiyinlik darajasi – 1;

Raqobat nima?

tez va qulay sotib olish uchun bo’ladigan kurash;

qisqa muddatda ko’p mahsulot ishlab chiqarish;

barcha tovarlar uchun bozorni ochib qo’yish;

narx belgilash;

№60. Fan bobi -8; Fan Bo’limi – 10; Qiyinlik darajasi – 3;

Davlat monopoliyalarga qarshi faoliyati qaysi maqsadda amalga oshiradi?

tadbirkorlik va erkin raqobatni himoya maqsadida;

raqobatini yo’qotish maqsadida;

monopoliyalarni bartaraf etish maqsadida;

bozor mexanizmlari xarakatini cheklash maqsadida;

№61. Fan bobi -8; Fan Bo’limi – 10; Qiyinlik darajasi – 2;

Markaziy Osiyoda yashab o’tgan qaysi mutafakkirlar asarlarida iqtisodiy g’oyalar o’z aksini topgan?

A.Navoiy, A.Temur;

Farobiy, Ibn Sino;

A.Beruniy, YUsuf Xos Hojib;

M.Ulug’bek, Z.Bobur;

№62. Fan bobi -8; Fan Bo’limi – 10; Qiyinlik darajasi – 3;

Transfer to’lovlari nima?

Aholini ijtimoiy himoyalashga ajratiladigan mablag’lar va pensiyalar;

Kommunal xizmat to’lovlari;

Eksport harajatlari;

Chet ellardan olingan qarzlarni to’lash;