I boshlovchi: Bu kun o’zgachadir jilvayi olam

Ona buyuk zot
Har bir oilaning tinch-totuv, barqaror, xotirjam bo’lishi, farzandlarining sog’lom va barkamol bo’lishi, oilada sog`lom muhit, sog’lom turmush tarzining mavjudligi har jihatdan bir inson zimmasiga tushadi. Mana shunday mas`ulyatli va va sharafli vazifani chin dildan, hech nolimay boshini mag’rur ko’tarib, hayot qiyinchiliklariga o`zida kuch topib, atrofdagilariga madadkor inson bu – ayol, ya`ni mo’tabar ona.
Ayol! Bu so’z zamirida olam-olam ma`no mujassam. Uni qanchalar ta`rif qilsang, shunchalar qalbing yayraydi. Ne-ne shoirlar madhini kuylab she`rlar yozgan. Buyuk allomalar qalbidagi eng javohir so’zlar bilan uning ta`rifini keltiriladi. Bu dunyo go’zalligini hayot falsafasini va ma`no ma`rifatini avvalambor ayol siymosining uning fidoi qalb, vafo va sadoqatida ko’ramiz, his etamiz.
Ayol! Naqadar buyuk zot. Faqat uning farzand uchun kechalari bedor o’tkazgan, farzand kamoli uchun yelib yugurgan, oilasining tinch yashashi uchun har ishga tayyor, atrofdagilarga beminnat mehr bergan betakror zot.
Ayol! Hayot saboqlarini beruvchi, jonkuyar mehribon zot. Katta-yu kichikka doimo birday yordam bera oladigan, doimo to`g’ri yo’l ko`rsata oladigan murabbiy. Oilada hammani ko’ngliga yo`l topadigan mehribon ona. Yurt koriga yaraydigan farzandlarni kamolga yetkazayotgan volida, aziz insonni qo’llab quvatlaydigan sevimli rafiqa. O’zi ona bo’lsada, bir daqiqa ham farzand ekanligini unutmay doimo ota ona xizmatiga shay turgan inson balki uning buyukligi ham shundadur balki shuning uchun ham barchamiz unung oldida doimo ta`zimdadirmiz… Zero, ona, ayol dunyoning ustunidir.
Ayolga baxt bering, saodat bering,
Demang, yuribdiku kulib jilmayib.
Ayol kulib turib o’lishi mumkin.
Dunyoni olishi mumkin jilmayib.
Ayolga baxt bering saodat bering,
Gar ko’zlari kulib tursada
Bo’g’zining ostida necha ming hasrat
Oy yuzlari kulib tursada
Ko’nglini ko’taring hech bo’lmaganda
Qo’lini silashda sharofat toting
Yig’lab turganida hech bo’lmaganda
Yoshini artishga muruvvat bo’ling
Nogoh yerga tushsa oppoq ro’moli
Bosib o’tmaslikka shafoat toping.
Zulf

Ona shu qadar ulugʻ va qudratli zotki, u koʻzga koʻrinmas ulkan kuch bilan, mehr-muhabbat bilan faqat farzandlarini, yaqinlarini emas, balki butun boshli insoniyatni bagʻriga bosib, dardiga darmon boʻla oladi.

Ona hamisha oʻzida beqiyos kuch-qudrat topaoladigan noyob qudrat egasi. Yana bir gap: jafokash tarix sahifalaridan yaxshi bilamizki, onalar eng ogʻir va qiyin davrlarda ham, qatagʻon va qahatchilik yillaridan ham metin irodali va mehribon, jasoratli va samimiy, dovyurak va mehnatkash boʻlib, avvalo, jonidan ham aziz farzandlarini, tugʻilib oʻsgan Vatanini asrab qolish uchun hayotini fido qilishdan aslo qaytmaganlar. Onalar qatagʻonlardan qoʻrqmaganlar, tuhmatlardan aslo choʻchimaganlar. Farzandlar esa onalarning jasorati va mardona nigohlaridan kuch-quvvat olganlar, botir boʻlganlar… Bunday ulugʻ onalar xotirasi oldida bosh egib, ularning ruhlariga hamisha duolar qilish insoniy burchimizdir.
Odam bolasi ona tufayli bu yorugʻ jahonni koʻrish baxtiga muyassar va musharraf boʻladi. Ona tufayli bu hayotning barcha lazzatlaridan bahramand boʻladi. Ona tufayli dunyoning zavq-shavqiga, quvonchlariga koʻmilib yuradi. Ona tufayli baxt-iqbolga erishadi. Ona tufayli umrini yaxshiliklarga, ezguliklarga, fidoyi ishlarga safarbar etadi. Ona tufayli umrini yaxshi va ezgu amallar bilan bezaydi. Har bir farzand, xoh u oʻgʻil boʻlsin, xoh u qiz boʻlsin eng avvalo, onasini rozi qilishga intiladi. Onasi oldidagi qarzni uzishni sharafli burchi, deb biladi.
Ona baxti – farzandlar baxti, oila baxti, jamiyat baxti. Ona bu bebaho baxtni hech kimga, hech nimaga alishmaydi.
Baʼzan onani umri uzoq va metinday mustahkam daraxtlarga qiyoslashadi. Yoki ona irodasini ulkan togʻlarga, ona mehrini daryolari-u ummonlarga oʻxshatishadi. Bu oʻxshatishlarning barchasi haqiqat. Goʻyo eng yoshi ulugʻ daraxtlar ham onalar umriga taqlid qiladilar. Togʻlar ham aslida oʻz irodalarini onalarga qarab chamalaydilar. Daryo-yu dengizlar mehr-muhabbatda onalarga teng kelish-kelmasligi haqida bahs yuritadilar.
Tabiat onalar bilan hisoblashadi, onalar bilan maslahatlashadi, onalar bilan birga qadam tashlaydi. Oʻatto tabiat ham onaizorga ozor bergisi kelmaydi. Tabiat mehr koʻrsatishda, mehribon boʻlishda onalardan ibrat oladi. Shu bois uni ona-tabiat deymiz.
Dunyoda qancha millat boʻlsa uning shuncha onasi bor. Har bir millat farzandi oʻz onasini yaxshi koʻrmasligi, qadrlamasligi va hurmat qilmasligi aslo mumkin emas. Ona Afrikada ham, Amerika va Hindistonda ham, Osiyo, Yevropa va Antarktidada ham ona. Ona ulugʻ va bebaho zot sifatida har joyda, har mamlakat va millatda beqiyos darajada eʼzozlanadi. Rang-roʻyidan, urf-odatidan, turmush-tarzidan qatʼiy nazar ona ulugʻ zotligicha qoladi. Jumladan, biz, oʻzbeklarda ham. Onamiz, onajonimiz, porlab turgan quyoshimiz, toʻlin oyimiz, charaqlab turgan yulduzimiz. U bizning – jonajonimiz…
Dunyo xalqlari ichida onalarni sevish, qadrlash va ulugʻlash borasida oʻzbeklar hamisha eng oldingi saflarda borayotgani, boshqa millatlarga oʻrnak boʻlayotgani kishiga faxr va iftixor bagʻishlaydi. Bu ajoyib va bebaho fazilatimiz bilan har qancha gʻururlansak, faxrlansak arziydi. Bizday onani boshiga koʻtaradigan va onaday ulugʻ zotning hurmatini joyiga qoʻyadigan millat kam topilsa kerak, ehtimol biz kabi onaparast xalqlar barmoq bilan sanarlidir…
Avvalo, ayolga ehtirom inson zotiga ehtiromdir. Unga ozor berilmaydi, xorlanmaydi, huquqlari poymol qilinmaydi. Zotan, ayolni ham Alloh taolo yaratgan, binobarin, uning qadr-qiymati va fazilatini U zotning O'zi belgilab qo'ygan. SHuning uchun ham u hurmatga loyiq. SHunday ekan, bu masalaga beparvo qaragan er haddidan oshgan va o'ziga zulm qilgan bo'ladi.
Ayolga ehtirom – uning qalbidagi iymonga ehtirom. CHunki har bir mo'minning boshqa mo'min zimmasida ma'lum haqlari bor. Mo'mina ayolning haqqi o'z eriga yaqin bo'lgani hamda o'rtalarida kelishuv borligi uchun ham yanada ko'proqdir. Agar ayol soliha va taqvodor bo'lsa, uning hurmati yana ham ko'proq va qadri yuksakroq bo'ladi. Mabodo johila, yomon xulqli va odobsiz bo'lsa, uni to'g'rilikka da'vat qilish lozim. Oqibatni eslatish shart. Ta'lim berish kerak.
Ayolga ehtirom – uning Alloh taolo belgilab qo'ygan haq-huquqlarini hurmat qilishdir. Ularni bekam-ko'st, hatto kamoliga etkazib ado etishdir. Zero, Alloh taolo ayolning haq-huquqlarini unga e'tiborsiz yondashish, beparvo qarash uchun emas, balki to'liq ado etish, amalda tatbiq qilish uchun tayin qilgan.
Ayolga ehtirom – uning omonatini ado etish, moliyaviy haqlarini amalga oshirish, uning o'ziga tegishli bo'lgan ishlarda undan izn olish, uning shaxsiyatini, shuningdek, modomiki shariat talabiga javob berar ekan, xohish-istaklarini hurmat qilish, o'ziga tegishli ishlardagi tanlovini va hayot tarzini munosib baholashdir. Uning qo'lidan tutib, Allohning roziligi tomon etaklashdir.
Ayolga ehtirom – uning kichik yoshdagi bolalariga tegishli ishlar va shaxsiyatlariga munosabat yuzasidan tanlov huquqini hurmat qilish. Uning fikriga e'tiborsiz bo'lmaslikdir. Zero, farzandlarni u otadan ko'ra yaxshiroq idrok qiladi, ko'p hollarda ular nima xohlayotganlarini yaxshiroq biladi. Ota farzand tarbiyasi borasida faqat o'zining gapini o'tkazadigan bo'lmasligi kerak.
Ayolga ehtirom – uning uydagi qadr-qimmatini, uy ishlari va ro'zg'or yumushlari yuzasidan tanlovini hurmat qilishdir. Zero, uy ishlari ayolning zimmasida bo'lib, u xonadonning chirog'idir. Uy – ayolning kichik vatani.
Ayolga ehtirom – uning shaxsiyatini, his-tuyg'ularini, tabiatini hurmat qilish, uni baxtli va rozi qilishga intilishdir.