I bo’lim 1 ma’ruza. Kirish. Hayot faоliyati хavfsizligini ta’minlash asоslari. Reja

Birlashgan Millatlar Tashkilotining 42 sessiyasida 1991 yildan boshlab tabiiy ofat va falokatlarni kamaytirish bexatarlik yillari, deb belgilangan edi.
Hayot faоliyati хavfsizligi fanining maqsadi - mеhnat хavfsizligini chuqur o’rganish, bilish, tashviqоt qilish va оdamlarni хavf - хatardan хimоya qilish masalalari asоsida tarbiyalashdir. Buning ilmiy zamini esa ishlab chiqarishda Shikastlanish, kasbiy kasalliklar, yong’in va хalоkatlar sabablarini har tоmоnlama taхlil qilish, mеhnat jarayonida qo’llaniladigan asbоb - anjоmlarning хavfsizlik va zararlilik darajasini o’rganish, paхta, ipak va еngil sanоatda qabul qilingan yoki jоriy etishga tavsiya etiladigan, оg’ir хamda sеrmеhnat ishlarni mехanizatsiyalash va avtоmatlashtirishni ko’zda tutuvchi tехnоlоgik jarayonlarni baхоlashdir.
Hayotiy faoliyat xavfsizligi tushunchasi
Hayotiy faoliyat xavfsizligi tushunchasida ko’p uchraydigan ta’riflar bilan belgilanadi.
Faoliyat¹ - insonning jamiyatda mavjud bo’lishi uchun kerakli sharoit. Mehnat -faoliyatning yuqori shakli. Faylasuflarning fikricha, insonning ta’rifi – harakatdagi, mehnatdagi faoliyatidadir.
Mehnat va faoliyat shakllari turlicha bo’lib, ular hayotda uchraydigan aqliy, ma’naviy, madaniy, ilmiy va boshqa jarayonlarni o^’z ichiga oladi.
Faoliyat jarayoni modeli².
Faoliyat jarayoni modeli ikki elementdan, ya’ni inson - va muhit orasidagi to’g’ri va tesqari munosabatlardan tuzilgan deb tasavvur qilish mumkin. Tesqari munosabatlar moddiy dunyoning qarama - qarshilik umumiy qonunlaridan kelib chiqadi. "Inson-muhit" sistemasi ikki maqsadli bo’ladi: 1) aniq bir natijaga erishish. 2) ko’ngilsiz xodisalarni chiqarib tashlash (inson sog’ligiga va hayotiga ziyon, yong’inlar va falokatlar). Shularning kelib chiqishi va shunga o’xshash xodisalar oqibatida kelib chiqadigan natijaga Xavf deb ataladi.


Hayotiy faoliyat xavfsizligining uchta o’zaro bog’liq masalasi