I bob. Yoshlar bilan ijtimoiy ishlarni metodik nazariy asoslari

Moddiy zarar. Internet paketlari sotib olish va turli internet xizmatlariga haddan ziyod mablagʻ sarflash natijasida moliyaviy taqchillik, koʻrish yuzaga keladi.

Ijtimoiy tarmoqlar, ayniqsa, oʻsmir yoshlarga maʼnaviy va psixologik jihatdan salbiy taʼsir etadi, chunki ijtimoiylashuv jarayonining kulminatsion oʻtish davridagi oʻsmirlarda ogʻuvchanlik kuchli boʻladi. Ijtimoiy tarmoqlarga qaramlik natijasida oʻsmirlarda, hatto voyaga yetgan insonlarda ham jamiyatdan uzoqlashish, virtuallikka moyillik ustunligi, odamovilik, qoʻrslik, jizzakilik, asabiylik vujudga keladi.

Olimlarning fikriga koʻra, virtual reallik inson ongining oʻzgarishiga qanchalik taʼsir etishini aniq aytib berish qiyin, chunki virtuallikka qaramlik asosida yotuvchi gipermotivatsiyalashganlik (oʻta kuchli moyillik) hali yetarlicha oʻrganilmagan. Virtual reallik mavzusi ham oʻz navbatida yirik tadqiqotlarni talab etadi.

Ijtimoiy tarmoqlar aslida kimlarga va nima uchun kerak degan savolga aniq javob yoʻq. Ijtimoiy tarmoqlarning oʻzi bu savolga mantiqan “insonlar oʻrtasidagi muloqotni taʼminlash, turli dunyo xabarlaridan boxabar etish, doʻst orttirish, oʻzining ikkinchi boʻlagini ”sevgisini” topishda insonlarga yordam berish” kabi maqsadlari borligini bildirishadi, ammo bu bilan ular yoshlar ongiga “ommaviy madaniyat”ni singdirib, ularning ongini umuman yot boʻlgan romantik gʻoyalar, xom xayollar bilan toʻldiradi. Buning tub mohiyatiga nazar solsak, kimlarningdir iqtisodiy yoki siyosiy maqsadlari yotishini koʻrish mumkin. Chunki, oʻz gʻoyalarini sezilarsiz tarzda singdirib boʻlgach, ijtimoiy tarmoqlar turli chaqiriq va reklamalar orqali avval moliyaviy soʻngra, hatto, yashirin siyosiy maqsadlarini ham amalga oshirishi mumkin.

Hozir koʻcha-kuyda internet kafelarida, avtobus bekatlarida va jamoat transportlarida mobil telefonlarini ichiga kirib ketgudek ijtimoiy tarmoqlar orqali yoshlarning “kimlar” bilandir suhbatlashayotganini va nimalarnidir tomosha qilayotganini koʻp kuzatishimiz mumkin. Birgina “Odnoklassniki.ru” saytining Oʻzbekistondagi 2 mln, “Mail.ru” aʼzolari 500 mingdan oshganini, bular orasida “Facebook” aʼzolari ham borligini taʼkidlash oʻrinli. Bundan xulosa shuki, mamlakatimiz aholisining har 13 nafaridan biri qaysidir ijtimoiy tarmoq foydalanuvchisi hisoblanadi.

Yuqorida keltirilgan maʼlumotlardan xulosa oʻrnida aytish mumkinki, kasallikni davolagandan koʻra uni oldini olgan yaxshi. Yoshlarda milliy ong va tafakkurni, yuksak maʼnaviy fazilatlarni shakllantirib, ularni milliy urf-odatlar, mentalitetimizga xos axloqiy normalar orqali tarbiyalasak, koʻzlagan maqsadga erishgan boʻlamiz. Zero yurt kelajagi yoshlar qoʻlida.