I bob xalqaro turizm: nazariya va amaliyot faniga kirish 1- mavzu Xalqaro turizm yagona tizim sifatida: asosiy tushunchalar

«Destinatsiya» 
lotincha so‘zdan kelib chiqqan bo‘lib, 
turar joy (o‘rin, 
manzil, makon) 
ma’nosini anglatadi. Bu atama XX asrning 90-yillarida turizm 
sohasida keng qo‘llanila boshladi. Xorijiy adabiyotlarda «destinatsiya» 
tushunchasini aniqlashtirish uchun ikki xil yondoshuv mavjud. 
Birinchi yondoshuvda destinatsiya ma’lum (prof. Leyper tabricha) geografik 
chegaraga ega territoriya sifatida talqin etiladi. Boshqa nuqtai nazardan 
«destinatsiya» - bu turistlar uchun jalb etuvchi geografik territoriya bo‘lib 
hisoblanadi. Ya’ni jalb etuvchi kategoriya birinchi o‘ringa chiqadi. U turli turistik 
guruhlar uchun bir xil bo‘lmasligi mumkin. SHunday qilib, 
destinatsiya 
(boriladigan manzil) sayohatchilarni vaqtincha bo‘lishga jalb qiladi. CHunki u ular 
yashaydigan mamlakatda bo‘lmagan xarakterli xususiyatlarga egadir. Bu joylar 
turizm industriyasi turistlarni joylashtirish, ovqatlanishini tashkil qilish, sayr – 
tamosho va dam olish, sayohlik ehtiyoj tovarlari va suvenirlarning chakana 
savdosini tashkil qilishga mo‘ljallangan. 
Shunga qaramasdan, har qanday joyni destinatsiyaga kiritib bo‘lmaydi. Joy 
(hudud) destinatsiya deb atalishi uchun quyidagi asosiy talablarga javob berishi 
kerak. 
Birinchidan 
turistlarni qabul qilish uchun zarur ma’lum xizmatlar to‘plami 
mavjudligi, bu shunday xizmatlar to‘plami bo‘lishi kerakki, turistga mahsulot taklif 
qilinganda aytilganidan ziyoda xuddi turist kutayotganiday bo‘lsin. Bunday 
to‘plamga birinchi navbatda quyidagilar kiradi: 

---

•
destinatsiya (manzil)ga olib borish va qaytib kelish hozirgi paytda 
turistlarni tashishda qulay va sifatli transport xizmatiga talab oshmoqda; 
•
yetarli darajada xizmat ko‘rsatiladigan tunash (otellar, kempinglar, dala 
hovlilar va boshqalar mavjudligi) va ovqatlanish (restoranlar, kafe, barlar 
va boshq.) jarayonlari. 
Ikkinchidan, 
turistlarni qiziqtiruvchi diqqatga sazovar joylarning mavjudligi, 
xuddi ana shu borada destinatsiyalar o‘rtasida raqobat vujudga keladi. Qancha ko‘p 
yangi narsalarni tamosho qilish, miriqib sayr qilish, xordiq chiqarish imkoniyati 
bo‘lsa, shunchalik turistlarning qiziqishi va kelishi ortib boradi. 
Uchinchidan 
turistik bozorda mahsulot harakatlanishida zarur vosita 
hisoblangan axborot tizimining mavjudligidir. Bu eng avvalo rezervlashtirish va 
bronlashtirish axborot tizimiga kirish imkoniyatidir. 
Shunday qilib