I bob. Turkiston general-gubernatorligi

Tadqiqotning davriy chegarasi. Tadqiqotda 1867-1917 yillar davomida faoliyat yuritgan Turkiston general-gubernatorligi kanselyariyasi tarixi va rus maʼmurlari, mahalliy aholi vakillari tomonidan tayyorlangan hamda kanselyariyada jamlangan rasmiy hujjatlarning oʻziga xos tomonlari yoritiladi.Muammoning oʻrganilganlik darajasi. Rossiya imperiyasining Turkistonda olib borgan mustamlakachilik siyosati va ular tomonidan tashkil etilgan Turkiston general-gubernatorligi kanselyariyasi, unda jamlangan rasmiy hujjatlarga oid masalalarning u yoki bu tomonlari bir qator tadqiqotlarda maʼlum darajada yoritilgan. Mavzu tarixshunosligini tizimli ravishda quyidagi guruhlarga boʻlish mumkin:
1) Rossiya imperiyasi mustamlakachiligi davrida chop etilgan adabiyotlar;
2) Sovet davrida amalga oshirilgan adabiyotlar va tadqiqot ishlari;
3) Mustaqillik yillarida amalga oshirilgan tadqiqotlar;
4) Xorijiy nashrlar.
Birinchi guruhda rossiya imperiyasi mustamlakachiligi davrida chop etilgan asarlarda Rossiya imperiyasining Turkistonda olib borgan siyosiy, ijtimoiy-iqtisodiy, madaniy va maʼnaviy sohalardagi mustamlakachilik siyosatiga oid masalalar hukmron imperiya nuqtai nazaridan yoritilgan. Bu davr mualliflarining asarlari davr nuqtai nazarida yozilgan boʻlishiga qaramay, imperiya va Turkiston oʻlkasi oʻrtasidagi barcha munosabatlar, xususan, maʼmuriy boshqaruv, iqtisodiy-moliyaviy munosabatlar, madaniy aloqalar tarixiga oid qimmatli maʼlumotlarni oʻzidan jamlagani bilan alohida ahamiyatga manba siyaatida qimmatlidir.Ikkinchi guruhga kiritilgan yaʼni sovet davrida yaratilgan mavzuga tegishli ilmiy tadqiqotlar va asarlarda ham hukmron siyosat taʼsiri sezilib turadi. Shunga qaramay, bu adabiyotlar muammoga oid daliliy materiallarni oʻzida jam etganiligi bilan ajralib turadi.Uchinchi guruhga kiritilgan, yaʼni mustaqillik davrida yaratilgan tadqiqotlarva ilmiy asarlarda mavzuga oid eng muhim faktik materillar tahlili, muamoga tegishli xulosalar keltirib oʻtilganligi bilan qimmatlidir. Bunda tadqiq etilayotgan davrda Rossiya imperiyasi va Turkiston oʻlkasi oʻrtasidagi munosabatlar doirasida yaratilgan tarixiy hujjatlar turli siyosiy tazyiqlardan xoli ravishda, xolis va haqqoniy yoritilgan. Mavzu tarixshunosligiga doir masalalar dissertatsiyaning birinchi bobida batafsil koʻrib chiqiladi.