I bob ta'lim muhitida o'quvchi shaxsi xavfsizligiga taxdidlar

II BOB O'quvchi shaxsi xavfsizligini ta'minlashning ijtimoiy-psixologik usullari
2.1Bullyingga qarshi kurashish usullari
Bullying, yoki hujum, o'quvchilar o'rtasidagi qo'rqinchli va noqonuniy harakatlarning boshqa o'quvchilarga qarshi qilinishini ifodalaydi. Bullying o'quvchilarning ta'lim muhitidagi xavfsizlik va ruhiy holatlariga ta'sir qilishi mumkin. Bu muammolarni hal qilish uchun quyidagi usullar foydali bo'lishi mumkin:
1. Tarbiyalash va ma'naviy muhitni kuchaytirish: Ma'naviy qadrini bilish, empatiya qilish, hurmat va mehribonlik o'rganish, o'zining va boshqalarining huquqlarini tushunishni ta'lim etish katta ahamiyatga ega. Bu qobiliyatlar o'quvchilarda do'stlarning, turmush tarzi va farovonlikning ta'minlanishiga yordam beradi.
2. Tarbiyaviy darslar o'tkazish: Bullying va hujum bilan bog'liq mavzularni o'z ichiga olgan tarbiyaviy darslar va mashg'ulotlar o'tkazish katta ahamiyatga ega. Bu darslar o'quvchilarni bullyingning to'g'ri yo'lini tushunish, shaxslararo munosabatlarda samimiylikni o'rganish va qo'rqinchli holatlarni bartaraf etishni o'rgatishga yordam beradi.
3. Bullyingni aniqlash va hisobga olish jarayonlarini o'rnatish: Maktabda bullyingga qarshi kurashish uchun aniqlash va hisobga olish jarayonlari o'rnatilishi zarur. Bu o'quvchilarning hujumdan kelib chiqishi yoki o'zining qo'lga kiritilishi holatlarini yozib olish, shikoyatlarni qabul qilish va ularni samarali tahlil qilishdan iborat bo'lishi mumkin. Bu jarayonlarni amalga oshirish uchun maxsus komissiyalar, ma'muriyat xodimlari yoki psixologlar ishlab chiqilishi mumkin.
4. O'quvchilarga psixologik yordam berish: Bullyingga qarshi kurashish uchun o'quvchilarga psixologik yordam berish muhimdir. Bu o'quvchilar bilan muloqot qilish, ularning tajribalarini eshitish va ularni qo'llab-quvvatlashning turli usullarini qo'llashdan iborat bo'lishi mumkin. O'quvchilarni shaxsiy o'sish va o'zgargan holatlarida yordam berish, shaxsiy konsultatsiyalar va qo'llanmalar orqali o'quvchilarga qo'ng'iroq qilish hamda ularni maslahatlarga yo'naltirish muhim ahamiyatga ega.

5. O'quvchilar bilan ota-onalar hamkorligi: Ota-onalar o'quvchilarning bullyingga qarshi kurashishda muhim ahamiyatga ega. Ularning o'quvchilar bilan muloqot qilish, ularni xavf-xatarlardan himoya qilish, ularning hissiyotlarini tushunish, ularni ko'rsatmalar va yo'l-yo'riqlar bilan qo'llab-quvvatlash va maktabdagi tarbiyaviy faoliyatlarda ishtirok etish uchun yo'l-yo'riqlar berish katta ahamiyatga ega.

6. O'qituvchilar va ma'muriyat xodimlari uchun tashkilotdagi qoidalar va yo'l-yo'riqlarni tayyorlash: O'qituvchilar va ma'muriyat xodimlari uchun tashkilotning bullyingga qarshi kurashishga doir qoidalar va yo'l-yo'riqlarni tayyorlash zarur. Bu, ularning bullyingga qarshi kurashishda do'stlarning, ma'muriyatning va toplumning qo'llab-quvvatlashi, hujum va qo'lga kiritish holatlarini tushunishiga va ularga qarshi kurashish uchun ko'rsatkichlar berishga yordam beradi.
Bullyingga qarshi kurashishga doir usullar tartibi va kompetentsiyalari hamda tarbiyaviy tadbirlar o'quvchilarning xavfsizligini ta'minlash va qo'rqinchli holatlarni bartaraf etishda katta ahamiyatga ega. Bu usullarni amalga oshirish orqali o'quvchilarda samarali o'rganishni, yaxshi munosabatlarni rivojlantirishni va yoshlarning ruhiy salomatligini ta'minlashga erishish mumkin.