I bob ragas va ularning ramziy ma'nolari. Hind ragalari tarixi 5

Xulosa.

Xulosa qilib aytganda yuqorida tavsiflangan hind musiqa asboblari qadimgi davlat hududida asrlar davomida shakllanib kelgan xilma-xillikni tugatmaydi. Bugungi kunda ularning ko'pchiligini amerikalik va evropalik mashhur rassomlarning yozuvlari orqali eshitish mumkin. Etnik musiqa bugungi kunda turli janr va tendentsiyalar bilan o'zaro bog'liq bo'lib, ularga o'ziga xos lazzat bag'ishlamoqda. Hindistonda an'anaviy cholg'ular umuman o'z ahamiyatini yo'qotmagan. Ular hanuzgacha ta'til paytida ham, diniy marosimlar jarayonida ham qo'llaniladi. Bunday asboblarda o'ynashni o'rganish mamlakatimizning ko'plab shaharlarida amalga oshirilishi mumkin, ammo nafaqat texnikani, balki falsafiy tarkibni ham etkazadigan eng yaxshi o'qituvchilar hanuzgacha Hindistonda yashaydilar. Mumtoz musiqa ijrochiligida Ravi Shankar (setor), Bismilloh Xon, Ali Akbar Xon, Amjat Ali (sarod), Hariprasad Chaurasiya (nay), Pandit Ram Narayyan (sarangi), Pandit S.R.Vyas va Malikarjun Mansur (xonanda-raga), Subbulakshmi, Kishori Amonkar, Sandhya Mukerji (xonanda-raga), Mukesh Sharma (sarod), Irshad Xan (setor va surbahor), ustad Zokir Huseyn va Ilmas Huseyn Xon (tabla), Jagjit Singh (xonan-da-gʻazal), Gʻulom Ali (xonanda-gʻazal), Gulfam Ahmad (sarod va rabab) va boshqa mashhur.

Hindistonda musiqa maktablari va kollejlari, universitetlarda musiqa fakultetlari mavjud. Musiqa sanʼati sohasidagi ilmiy tadqiqot ishlari, sanʼatkorlarning ijrochilik faoliyatini muvofiklashti-ruvchi tashkilotlar, musiqa sanʼatiga oid konferensiya, forum, festivallarni tashkil etuvchi idoralar faoliyat koʻrsatmokda; bular orasida – Dehli musiqa, raqs va drama akademiyasi (Sangit Natak Akademi), Bombay ijrochilik sanʼati milliy markazi, Chennay musiqa akademiyasi mashhur. Milliy musiqa madaniyatining turli xil shakllarini targʻibot etishda Umumhindiston radiosi bosh vazifani bajarmoqda.