|
Kurs ishining ob’ekti: Ushbu kurs ishimiz uchun ob’ekt sifatida Respublikamizning xududlarida tarqalgan ra’noguldoshlar oilasiga mansub o’simliklar bilan tanishish . Rosaceaea oilasi Spiraea L., Rosa L., Malus Mill. turkumlari turlari barg a’zolarining bir-biridan farqlovchi adaptiv belgilarni aniqlash.
1.1 O’zbekiston florasi va unda bo’layotgan o’zgarishlar
1.2 Plumbaginaceae oilasiga mansub gular va o’simliklar nasl guruhlari
2.1 Plumbaginaceae oilasiga mansub gular va o’simliklar
2.2
Xulosa.
O’simliklarning keng areallarda, har xil geografik mintaqaviy kengliklarda, har xil iqlimiy sharoitlarga moslashuvi bu moslashuvning anatomo-morfologik jihatlarini o’rganish bo’yicha dunyo biolog-botanik olimlari chuqur ilmiy izlanishlar olib borishgan. Izlanishlarning tarixi juda uzoq. Mikroskopning tadqiq qilinishi biologiya olamida juda katta tadqiqotlar o’tkazishning boshlanishiga muhim turtki bo’ldi. O’simliklar morfogenezini filo-ontogenez nisbatida o’rganish juda ko’p turlarning kelib chiqishi, o’zgaruvchanligi, yangi turlarning paydo bo’lishiga asos bo’lishi haqida ilmiy izlanishlar, diskussiyalar, qarama-qarshi nazariyalar yuzaga keldi.
Rosaceaea oilasiga mansub Spireae L., Rosa L., Malus Mill. turkumlari turlarining tarqalishi, o’simliklarning geografik, ekologik, iqlimiy o’zgaruvchan sharoitlarda yashash shakli, tashqi muhit omillariga bog’liq holda anatomo-morfologik o’zgarishlarini aks ettiruvchi ilmiy adabiyotlarni imkoniyatimiz darajasida ko’rib chiqdik.Yuqoridagilardan ko’rinib turibdiki, o’rganilayotgan Rosaseaea turkumi turlari a’zolarining anatomo-morfologik tuzilishining tashqi muhit omillariga adaptatsiyasi nuqtai nazaridan o’rganishda hozirgi kunga qadar mutaxassislar o’rtasida aniq bir to’xtamga kelinmagan.
Plumbaginaceae oilasida odatda ikkita, ba'zan uchta nasl guruhlari — triblar yoki subfamilyalar ajratiladi ; ba'zi botaniklar bu mustaqil oilalar deb hisoblashadi. Bu erda Plumbaginaceae oilasining xarakteristikasi buyurtma hajmiga mos keladigan keng hajm uchun beriladi .Oila a'zolari-ko'p yillik yoki kamroq tez-tez , yillik o'tlar, shuningdek , yarim buta, yarim buta va butalar, ba'zan lianoid kurtaklar bilan. Ko'pgina o'simliklar xerofitlardir; ko'pincha solonchaklar yoki dengiz sohillarida yashovchi halofitlar , shu jumladan mangrov chakalakzorlarida yashaydi
Pallabarg va yuvenil barglar ancha sodda strukturaga ega va ayrim turlarda fotosintez funktsiyasini bajarsa, ayrim turlarda zaxiralash funktsiyasini bajaradi va barg elementlari sust takomillashgan bo’ladi. Yuvenil bargning sodda mezamorf tuzilishi uning urug’ ichida o’simlikning yuvenil yoshida rivojlanganligi tufaylidir.
Definitiv barglar turlarning areallar sharoitlariga moslashuvi belgilarini namoyon qiladi. O’rganilgan o’simliklar barg a’zolarining strukturasidagi xilma xillik tog’li xududlar muxit omillariga kserik moslashuviga xarakterlidir. Definitiv barg strukturasidagi epidermaning mayda hujayraliligi, yirik butalarda ular hujayralari devorlarining iloniziligi, mayda butalarda esa hujayralarning amyobasimon shakli va ularning o’ta to’lqinsimonligi kuzatiladi. Rosaceae oilasidan Spiraea, Malus, Rosa va boshqa ko’plab turkumlari turlarining anatomik tuzilishi morfologiyasi, yog’ochlanishining turlari, tashqi muhit omillariga adaptatsiyasi, ekologik omillarning ushbu turlarga ta’sir darajasi haqida turli olimlar, turli xududlarda, turli davrlarda salmokli tadqiqotlar olib bordilar. Mualliflarning fikricha Rosaceae oilasi vakillarining o’rganilgan a’zolari tuzilishi bir biriga uxshash ya’ni mezomorf tuzilishga ega. Rosaceae oilasi vakillarini anatomik tuzilishi kseromorf ekanligini aniqlagach, Eronda ularning eng ko’p turlari tarqalganligini isbotladilar. Bu oila 100 ga yaqin turkumga kiruvchi 3000 ta dan ziyod turni birlashtiradi. Ular Yer yuzida keng tarqalgan. Hayotiy shakliga ko’ra ularga o’tlar, yarimbutalar, butalar va daraxtlar kiradi. Barglari ketma-ket o’rnashgan, oddiy yoki murakkab, yonbargchali. Plumbaginaceae oilasida odatda ikkita, ba'zan uchta nasl guruhlari — triblar yoki subfamilyalar ajratiladi ; ba'zi botaniklar bu mustaqil oilalar deb hisoblashadi. Bu erda Plumbaginaceae oilasining xarakteristikasi buyurtma hajmiga mos keladigan keng hajm uchun beriladi .Oila a'zolari-ko'p yillik yoki kamroq tez-tez , yillik o'tlar, shuningdek , yarim buta, yarim buta va butalar, ba'zan lianoid kurtaklar bilan. Ko'pgina o'simliklar xerofitlardir; ko'pincha solonchaklar yoki dengiz sohillarida yashovchi halofitlar , shu jumladan mangrov chakalakzorlarida yashaydi
To’pgullari har xil. Gullari to’g’ri, ikki jinsli, asosan murakkab gulqo’rg’onli, gulqo’rg’on bo’laklari 5 tadan (ba’zan 4-6 tadan). Gultojibarglari tutashmagan, changchilarining soni turlicha, odatda ko’p bo’ladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
