I bob. Neft va gazning umumiy xossasi

Dizel yoqilg'isi - kerosin, gazoyl, solyar moylari bo'lib, ichki yonuv dvigatellarida qo’llaniladi. Ular yonish kamerasiga bevosita purkaladi. Katta bosim, yuqori va siqilgan havo ta'sirida purkalgan yoqilg'i o'z-o'zidan yonib ketadi. Yonishdan hosil bo’lgan gazlar ish bajaradi. Bunday dvigatellarning foydali ish koeffitsienti (FIK) juda yuqori bo'ladi, (yuk avtomobillari, teplovozlar, teploxodlar, kichik elektrostansiyalar va boshqalar). Bunday yoqilg'ilarning o'z-o'zidan alangalanib yonib ketishi, qovushqoqligi, fraksion tarkibi, qotish harorati, kokslanishi va boshqa tavsiflari muhim ko'ratkichlari hisoblanadi.
Kerosin ishlatilishi.Avvallari kerosin faqat yoritish uchun foydalanilgan xolos, hozirda kerosin reaktiv yonilg’isi (asosan aviatsiyada), raketaning suyuq yonilg’isi komponenti (oksidlovchi sifatida suyuq kislorod yoki nitrat kislota), tabobatda va texnik ishlab chiqarish xom-ashyosi (texnik kerosin) xo’jaliklarda yoritish maqsadlarida ishlatiladi.Aviakerosin aviatsiya mashinalarida nafaqat yoqilg’i sifatida, balki xolodogent ya’ni sovituvchi va yoqilg’i tuzum detallarini moylovchi vosita sifatida ham ishlatiladi.
Qoramoy qayta ishlanganda, masalan, haydalganda, u parchalanib ketishi mumkin. Shu sababli mazut suv bug’i vositasida yoki vakuumda haydaladi. Mazutdan solar moylar, turli surkov moylari, vazelin, paraffin va boshqalar olinadi. Solar moy va surkov moylari texnikada keng ko’lamda ishlatiladi, solar moylardan dvigatellar uchun yonilg’i sifatida, surkov moylari esa mashina mexanizmlarini moylash uchun qo’llaniladi. Vazelin tibbiyotda, parafin esa kimyo sanoatida keng qo’llanadi.
Qoramoy turli fraksiyalari haydalib bo’lgach, qolgan qoldiq gudron deb ataladi. Gudrondan asfalt tayyorlanadi.
Parafin izolyatsion material sifatida, yogʻochni parafinlashda, qogʻoz, toʻqimachilik, poligrafiya, koʻn, lokboʻyoq sanoatida, elektrotexnika, tibbiyotda qoʻllanadi. Yuqori yogʻ kislotalari, spirtlar, yuvuvchi va sirt faol moddalar olishda ishlatiladi.