|
A)5
B)12
C)17
D)18
2.So'fi Olloyorning hayot yillarini aniqlang?
A)1544-1624y.
B)1644-1721 y.
C) 1644- 1724 y.
D) 1640-1724. y.
3.Qaysi madrasa 1619 -1635 yillar oralig’ida qurilgan?
A)Nodirdevonbegi
B)Sherdor
C)Tillakori
D)Ko’kaldosh
4.Shermuhammadbiy madrasasi qaysi shaharda bunyod etilgan?
A)Buxoro
B)Karmana
C)Samarqand
D)Qarshi
5"Oddiy xalq va kambag’allar mushkil axvolda qoldilar ......kafan uchun mato topa olmay jonini xudoga topshirdilar"-deb qaysi asarda yozilgan edi?
A)"Abdullanotna"
B)"Ubaydullanoma"
C)"Subxonqulinoma"
D)"Tarixi Abulfayzxon"
6.Sulton To’qsabo qachon Samarqanddan haydalgan edi?
A)1710y.
B)1711y.
C)1712y.
D)1722y.
7.Ashtarxoniylar davrida bolalarga necha yil boshlang’ich ta'lim berilgan?
A)6-7 yil
B)5-6 yil
C)5-8 yil
D)3-4 yil
8."Qur'onning yettidan bir qismi" nima deyiladi?
A)"Haft Avrang"
B)"Haftyak"
C)"Chor kitob"
D)"Haft kitob"
9.Madrasada o’qish qaysi qo’llanmani o’rganishdan boshlangan?
A)"Ustodi avval"
B)"Haftyak"
C)"Chor kitob"
D)"Avvali ilm"
10.Qayerdagi jangda yengilgan Nodir Muhammad Eronga qochgan edi?
A)Cho'li Malik
B)Maymana
C)Balx
D)Qarshi
X.Dars yakuni; dars yakunida dardavomida o’tilgan yangi mavzu yuzasidan savol-javob o’tkaziladi. Va shu orqali o’quvchilar baholanadi.
XI.Uyga vazifa; o’tilgan mavzuni o’qib kelish va qo’shimcha topshiriqlarni bajarish
Adabiyotlar; darsliklar va qo’shimcha adabiyotlar.
Imzo joyi_________________________ O’IBDO
Kun __________ oy __________ 201__y.
Fan O’zbekiston tarixi. 8 sinf
I.Mavzu:
Maqsad:
Ta’limiy maqsad; o’quvchilarning yil davomida egallagan bilimlarini mustahkamlash va bilimlarini yanada boyitish
Tarbiyaviy maqsad; o’quvchilarda o’zga xalqlar tarixiga xurmat ruhini shakllantirish
Rivojlantiruvchi maqsad; jahon tarixida ushrab turadigan yillar va atamalarga e’tibor berilishi haqida
III.Dars turi: Yangi bilim beruvchi, aralash, mustahkamlash, nazorat ishi.
IV.Dars usuli: suhbat,savol-javob,izohli o`qish,tarmoqlash,mustahkamlash,klaster,analiz,sintez.
V.Dars ko`rgazmasi: darslik, mavzuga oid rasm, jadval, kartochkalar, krosvordlar.
VI.Fanlararo aloqa: uzviy, tajriba almashish.
VII.Darsning borishi: 1. Tashkiliy qism.
-
salomlashish
-
davomadni aniqlash
-
tarbiyaviy minut
VIII.Dars bosqichlari va vaqt taqsimoti.
a) tashkiliy qism 3 daqiqa
b) o`tilgan mavzuni so`rash 15 daqiqa
c) yangi dars 15 daqiqa
d) dars yakuni 12 daqiqa
O`tilgan mavzuni so`rab o`quvchilar baholanadi.
IX.Yangi mavzu bayoni: Asrlar davomida bir butun bo’lib kelgan Qoloqlikning sabablari mamlakatning, bir iqtisodiy va madaniy makonda yashab kelgan aholining uchga bo’linib ketishi, xonliklar o’rtasida tinimsiz davom etgan urushlar mamlakatni qoloqlikka mahkum etdi. Har bir xonlik ichidagi hokimiyatni egallash uchun ichki kurash, o’zaro nizo-janjallar, boshboshdoqlik, ig’vo-fasodning avj olishi viloyat va tumanlarni, qolaversa, butun mamlakatni xonavayron qilardi. Xonliklarning asrlar davomida o’zgarmay kelayotgan davlat idora usuli taraqqiyotga g’ov bo’lib qolgan edi. Xonliklar o’rtasidagi o’zaro urushlar, etnik nizolar urug’-qabila jamoalarini bir joydan boshqa joylarga ko’chishini keltirib chiqarardi. Yoki ular zo’rlik bilan yashab turgan joylaridan ko’chirilar edi. Bu jarayon etnik guruhbozlikni keltirib chiqarardi, aholini bir butun xalq bo ‘lib jipslashishiga xalaqit berardi. Davlat darajasida ham, viloyatlar darajasida ham yagona xalq, yagona Vatan tushunchasining qadri anglab olinmadi. Odamlarni, Turkistonni, xalqni birlashtirish g’oyasi ostida uyushtira oladigan yo’lboshchi, siyosiy kuch topilmadi. Xonlar va saroy amaldorlari ishlab chiqaruvchi kuchlar rivojiga xalaqit berayotgan eski ishlab chiqarish usulini himoya qilardi. Xonliklarning asosiy boyligi bo’lgan yerga egalik qilishning, mulkchilikning eski usuli asrlar davomida o’zgarmasdan kelardi. Yerning egasi xon edi, xonga alohida xizmat ko’rsatgani uchun bir hovuch kishilarga yer hadya qilinardi. Yerni ijaraga olib ishlovchi dehqon yerning egasi emasdi. Shu boisdan dehqon yerni asrab-avaylashga, uning unumdorligini oshirishga intilmasdi, manfaatdor emasdi. Dehqon yer egasi bo’lmagani sababli boshqa joylarga ketaverardi. Aholi og’ir soliqlardan, g’ayriqonuniy yig’im va majburiyatlardan azob chekardi. Turmush darajasi past bo’lib, aholi iste’mol
1. I. Karimov. Tarixiy xotirasiz kelajak yo’q. T. "Sharq", 1998, 9-bet.
uchun eng zarur bo’lgan tor doiradagi oddiy buyum va mahsulotlar bilan qanoatlanishga majbur edi. Ishlab chiqarish, asosan, iste’molga yo’naltirilgan bo’lib, iqtisodiyotning o’sishi uchun turtki bo’lolmasdi. Dehqonchilik nochor ahvolda edi. Yerga ishlov berish o’sha o’sha bir juft ho’kiz, so’qa-omoch darajasida qolib ketgan edi. Sug’orish ishlariga ahamiyat pasayib, sug’oriladigan yer maydonlari qisqarib borardi. Xonliklarda sanoat ishlari rivojlantirilmadi. Rangli metallar, oltingugurt, marmar, toshko’mir, neft kabi tabiiy boyliklarga mo’l bo’lgan konlar bo’lsa-da, ularni izlab topish, tog’-kon ishlarini yo’lga qo’yishga e’tiborsizlik qilindi. O’lkada yirik daryolar bo’lsa-da, baliqchilikni sanoat darajasiga ko’tarish, kemasozlikni yo’lga qo’yishga e’tibor berilmadi. Xon va aslzodalar boylikning asosi pul, oltin, kumush, qimmatbaho javohirlardan iborat, degan eski tasavvurlar ostida qolib ketdilar. Shu boisdan oltin, kumush, javohir va pullar ularning xazina to’plash manbayi bo’lib qolgan edi, iqtisodiyot rivoji uchun kapital (sarmoya) sifatida sarflanmadi, o’lik mol sifatida saqlanardi. Davlat xazinasiga tushgan daromad qo’shin xarajatlarini zo’rg’a qoplardi. Tovar-pul munosabatlari rivojlantirilmadi. Savdoda hamon mol ayirboshlash tarzi davom etardi. O’rta Osiyo jahon bozoridan ajralib qolgani ustiga, o’zaro urushlar tufayli xonliklar o’rtasida yagona ichki bozor ham tashkil topmagan edi. O’zbek xonliklarining jahon taraqqiyotidan orqada qolishining oqibati yomon bo’ldi. Iqtisodiy qoloqlik va harbiy nochorlik, ijtimoiy-siyosiy beqarorlik O’rta Osiyoni o’z tasarrufiga kiritib olishga intilayotgan davlatlarga qo’l keldi. Taniqli o’zbek yozuvchisi Abdulla Qodiriy o’zining "O’tgan kunlar" romanida o’zaro urushlar girdobiga botib qolgan, vaqtini aysh-ishratda o’tkazayotgan xonlar va amaldorlarning qilmishlari qanday oqibatlarga olib kelishini yaqqol tasvirlab beradi. Romanda Yusufbek hoji tilidan quyidagi alamli so’zlar bayon qilinadi: "Maqsadlari juda ochiq... Bittasi mingboshi bo’lmoqchi, ikkinchisi Normuhammadning o’rniga o’tirmoqchi, uchinchisi yana bir shaharni o’ziga qaram qilmoqchi. Ittifoqning nima ekanligini, yolg’iz o’z manfaati, shaxsiyati yo’lida bir-birini yeb, ichgan mansabparast, dunyoparast va shuhratparast muttahamlar Turkiston tuprog’idan yo’qolmay turib, bizning odam bo’lishimizga aqlim yetmay qoldi... Biz shu holatda ketadigan, bir birimizning tegimizga suv quyadigan bo’lsak, yaqindirki, chor istibdodi Turkistonimizni egallar". Haqiqatan ham shunday bo’ldi. Xonliklardagi o’zaro nizo va urushlar, parokandalik, oxir-oqibat, ularning Rossiya imperiyasi tomonidan istilo etilishi uchun qulay imkoniyat yaratdi.
X.Dars yakuni; dars yakunida dardavomida o’tilgan yangi mavzu yuzasidan savol-javob o’tkaziladi. Va shu orqali o’quvchilar baholanadi.
XI.Uyga vazifa; o’tilgan mavzuni o’qib kelish va qo’shimcha topshiriqlarni bajarish
Adabiyotlar; darsliklar va qo’shimcha adabiyotlar.
Imzo joyi_________________________ O’IBDO
Do'stlaringiz bilan baham: |
