I bob. Mexanik harakat haqida umumiy ma’lumotlar 1-§. Jismlarning harakati mexanik harakat



Download 2,62 Mb.
Pdf ko'rish
bet18/212
Sana29.12.2021
Hajmi2,62 Mb.
#84192
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   212
Bog'liq
fizika 7 uzb

Tayanch tushunchalar:
  moddiy  nuqta,  trayektoriya,  yo‘l,  ko‘chish, 
ilgarilanma  harakat.
1.  Bitta  jismni  kuzatilayotgan  turli  jarayonlarning  birida  moddiy  nuqta  deb  olish 
mumkin  bo‘lgan,  ikkinchisida  esa  mumkin  bo‘lmagan  hollarga  bir  nechta  misol 
yozing.
2.  Uyingizdan  maktabgacha  borish  trayektoriyasi  va  ko‘chishni  chizmada  chizib, 
ular  orasidagi  masofalar  farqini  chamalab  ko‘ring.
4-§. SKALYAR VA VEKTOR KATTALIKLAR HAMDA 
ULAR USTIDA AMALLAR
Skalyar kattaliklar 
Fizik  kattaliklarni  ikkita  guruh  –  skalyar  va  vektor  kattaliklarga  bo‘lish 
mumkin.
Yo‘nalishining ahamiyati bo‘lmagan, faqat son qiymati bilan 
aniqlanadigan kattaliklar skalyar kattaliklar deb ataladi.
Hajm, vaqt, yo‘l, massa, energiya kabi fizik kattaliklar skalyar kattaliklardir. 
Ular  ustida  amallar  sonlar  ustida  amallar  kabi  bajariladi.  Masalan,  birinchi 
jismning  massasi  m

=  8  kg,  ikkinchi  jismning  massasi  m
2
  =  4  kg  bo‘lsa, 
ularning  birgalikdagi  massasi:
m
1
  +  m
2
  =  8  kg  +  4  kg  =  12  kg.
Bu  ikki  jism  massalari  orasidagi  farq:
m
1
 – m
2
 = 8 kg – 4 kg = 4 kg. 
Shu  tariqa  birinchi  jismning  massasi  ikkinchisinikidan  necha  marta  ortiq 
ekanligini  ham  aniqlash  mumkin.  Bundan  tashqari,  jism  massasini  biror 
songa  ko‘paytirish  yoki  bo‘lish  mumkin.  Masalan,  m  =  12  kg  bo‘lsa,  uni  
3  ga  ko‘paytirish  va  bo‘lish  quyidagicha  bajariladi:
m
 ּ  3 = 12 kg ּ  3 = 36 kg;   m : 3 = 12 kg : 3 = 4 kg. 
To‘g‘ri  chiziq  bo‘yicha  harakatda  jism  qayerdan  harakatni  boshladi,  qaysi 
tomonga harakatlandi va bosib o‘tilgan yo‘lning kattaligini bilish bu jismning 
harakat  oxiridagi  vaziyatini  aniqlash  uchun  yetarlidir. 

Download 2,62 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   212




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish