Deformatsiya deb tashqi kuch ta’sirida jismlar shakli va
o‘lchamining o‘zgarishiga aytiladi.
Deformatsiyalar elastik va plastik deformatsiyalarga bo‘linadi. Tashqi
kuch ta’siri to‘xtagandan keyin jismning o‘zgargan shakli va o‘lchami av-
valgi holatiga qay tsa, bunday deformatsiya elastik deformatsiya bo‘ladi.
Masa lan, cho‘zilgan rezina yoki prujina tashqi ta’sir to‘xtatilgandan keyin
o‘z holatiga qaytadi. Chizg‘ichni biroz egib, so‘ng qo‘yib yuborilsa, u yana
to‘g‘rilanib qoladi. Bunday jismlar elastik jismlar deyiladi.
Hamma jismlar ham o‘z shaklini qayta tiklamaydi. Ta’sir etayotgan
tashqi kuch to‘xtaganda jismning shakli va o‘lchami tiklanmasa, bunday
deformatsiya plastik deformatsiya bo‘ladi. Masalan, plastilin ezilsa yoki
cho‘zilsa, u avvalgi holatiga qaytmaydi. Bunday jismlar plastik jismlar
deyiladi. Quyida biz faqat elastik jismlar bilan ish ko‘ramiz.
Do'stlaringiz bilan baham: |