I bob. Mexanik harakat haqida umumiy ma’lumotlar 1-§. Jismlarning harakati mexanik harakat

30-§. 
YERNING TORTISH KUCHI TA’SIRIDA 
JISMLARNING HARAKATI
Gorizontal otilgan jismning harakati
Miltiqdan  gorizontal  yo‘nalishda  otilgan  o‘qning,  motori  o‘chib  qolgan 
samolyotning yoki undan tashlab yuborilgan jismlarning harakat trayektori-
yasi qanday bo‘ladi, ular qayerga borib tushadi, degan savollarga javob 
topaylik.

---

109
V bob. Tashqi kuchlar ta’sirida jismlarning harakati
Faraz qilaylik, jism 80 m balandlikda-
gi minoradan yerga vertikal yo‘nalishda 
tashlandi. Havoning qarshiligi hisobga 
olmasa ham bo‘ladigan darajada kichik 
va  g  =10  m/s
2
 deb olsak, h = gt
2
/2  for-
mula yordamida jism 1 s da 5 m, 2 s 
da  20  m,  3  s  da  45  m,  4  s  da  80  m 
masofani bosib o‘tishini ko‘rish mumkin. 
Endi jism baland minoradan υ
o
 bosh-
lang‘ich tezlik bilan go rizontal yo‘na­
lishda otilsin (98-rasm). Bu harakatlar 
na   tijasida  u  minoradan  s  masofa  uz     oq  -
likka borib tushadi. Gorizontal yo‘na  -
lishda otilgan jism harakatini tahlil qilib, unda ikkita ajoyib natijani 
kuzatish mumkin.