I bob креатив педагогиканинг nazariy va amaliy asoslari

Таянч тушунчаларни аниқлаш. Ушбу методни қўллашда ўқувчилар уларнинг эътиборларига ҳавола этилаётган ўқув материалида илгари сурилаётган фикрлар моҳиятини англатувчи таянч тушунчаларни ажратиб кўрсата олишлари лозим. Ўқувчиларнинг таянч тушунчаларни аниқлай олишлари уларни ўқув материали моҳиятини етарли даражада англай ёки ўзлаштира олганликларидан далолат беради. Таълим жараёнида ўқувчиларда таянч тушунчаларни аниқлаш кўникма ва малакаларини ҳосил қилишга ҳам эътибор қаратилди ва улар билан ҳамкорликда ишлаш асосида бир қатор мавзулар бўйича таянч тушунчалар ажратилди. Мисол учун: Navoiyning do’sti hikoyasida ўқувчиларнинг ўқув материали бўйича қуйидаги таянч тушунчаларнинг аниқлай олишлари уларнинг бу борада муайян кўникмаларга эга эканликларидан далолат беради:

а) Алишер Навоий, Ҳусайн Бойқаро ва Паҳлавон Муҳаммад бир даврда Ҳиротда яшагани, давлатни бошқариш, кенгаш ўтказиш, подшо ва вазирлар, ахлоқ-одоб, дўстлик, садоқат, ширинсуханлик, фозиллик билан чора топиш.

4. Мавзу ичида кичик мавзуларни ҳосил қилиш. Ўқитувчи ўқувчилар эътиборини ўрганилаётган ўқув материалини мазмунига кўра мустақил кичик мавзуларга ажратишга қаратади. Бу усулни қўллашдан кўзланган асосий мақсад – ўқувчиларда берилаётган ўқув ахборотлар орасидан энг муҳим фикрлар ёки қарашларни ажрата олиш кўникмаларини шакллантиришдан иборат. Мисол учун: айнан шу “Навоийнинг дўсти” ҳикояси матнини ўрганиш даврида ўқувчиларни тахминан мавзу ичида қуйидаги кичик мавзуларни ҳосил қилишга ундаш мақсадга мувофиқдир:
1. Навоийнинг дўстлари
2. Ҳусайн Бойқаронинг қаҳру ғазаби
3. Навоийнинг зукколиги
4. Дўст-қийин вақтда билинади.
Таълим жараёнида ўқувчиларда мавзу ичида кичик мавзуларни ҳосил қилиш кўникма ва малакаларини ҳосил қилишга ҳам эътибор қаратилди ва улар билан ҳамкорликда ишлаш асосида бир қатор мавзулар бўйича мавзу ичида кичик мавзулар ҳосил қилинди.Бинобарин, бўлажак ўқитувчилар ўқувчиларга энг муҳим ахборотларни узата олиш қобилиятига эга бўлишлари зарур. Бу ҳолат ўқувчиларни жисмонан толиқишдан сақлайди.