I bob. Bir hujayralilar kenja dunyosi (Protozoa)da metameriya holat



Download 1,02 Mb.
bet3/6
Sana04.06.2022
Hajmi1,02 Mb.
#634950
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
zologiya kurs ishi 1

Metamerik segmentatsiya


Bunda hayvon tanasida to'qimalar va organlarning muntazam ravishda takrorlanishi sodir bo'ladi. Shunday qilib, tana chiziqli qatorda bir xil segmentlarga bo'linadi. Ushbu segmentlarga metameralar deyiladi. U ko'pincha Annelidada uchraydi. Bu ichki va mezodermaldir . Asosiy segmental bo'linmalar tana mushaklari va koelomdir .
Chiqaruvchi organlar, nervlar va qon tomirlarining ichki segmentatsiyasi mavjud. Tashqi segmentatsiya ba'zi metamerik hayvonlarda ko'rinadi, ammo Chordata kabi hayvonlarning ko'pchiligida tashqi segmentatsiya ko'rinmaydi. Embrion bosqichida ichki segmentatsiya sezilarli darajada ko'rinadi. Metamerik segmentatsiya samarali harakatlanish uchun moslashuv sifatida keladi, deb ishoniladi.

Chordata segmentatsiyasi


Xordalarda segmentatsiya somitogenez jarayoni orqali amalga oshiriladi . Bunda o'rta chiziqning har ikki tomonida bir juft somitlarning rivojlanishi mavjud.
Chordatlar segmentatsiyasini tasvirlash uchun Clock and Wavefront modeli ishlatiladi. Ushbu "soat" Her1 kabi aniqlangan genlarning epizodik tebranishi sifatida qabul qilinadi, split-genning tukli/Enhanceri. Uning ifodasi embrionning orqa tomonida boshlanadi va old tomondan tarqaladi. Somitlar yetilgan joy "to'lqinli" deb hisoblanadi. Bu FGF gradientidir va gradientning pastki uchida somitlar rivojlanadi. [3.161-165]

Metamerizmning xarakterli xususiyatlari


Quyida metamerizmning xususiyatlari keltirilgan:

  • Oldingi akron va posterior telsondan tashqari, metamerizm har doim oraliq segmentlar bilan cheklangan.

  • Har bir metamer boshqasining aniq nusxasini ko'rsatadi.

  • Segmental tuzilmalar bir-biriga bog'langan.

  • Ular yagona funktsional birlik sifatida birlashtirilgan.

  • Tananing barcha segmentlari uyg'unlik va muvofiqlikda ishlaydi.

Metamerizmning boshqa turlari


Yuqorida muhokama qilinganlardan tashqari, metamerizmning boshqa turlari quyidagilardir: tashqi metamerizm va ichki metamerizm
Tashqi metamerizm : metamerizmning bu shakli artropodlarda kuzatiladi. Ichki segmentlarda bo'linish yo'q. Ichki metamerizm : umurtqali hayvonlarda ichki metamerizm mavjud. U embrionda ko'rinadi va u asab, mushak va skelet tizimi bilan chegaralanadi.
Tashqi va ichki metamerizm: Annelidlardagi metamerizm tashqi va ichki tomondan aniq ko'rinadi. Ichkarida ular tanadagi ajralishlar (septalar) bilan belgilanadi va tashqi tomondan siqilish belgisi tashqi metamerizmni ifodalaydi.
To'liq metamerizm va to'liq bo'lmagan metamerizm segmentatsiya barcha tizimlarda ko'rinadigan bo'lsa, u to'liq metamerizm deb ataladiMisol: annelidlar.
To'liq bo'lmagan metamerizm : metamerizm barcha tana a'zolarida ko'rinmasa, to'liq emas deb ataladi. Misollar: xordatlar va bo'g'im oyoqlilar [5.46-53]
Metamerlarning qat'iy ketma-ket ketma-ketligi, ayniqsa, omonim metametriya deb ataladi . Haqiqiy metamerizmda segmentlar butun organizm uchun birgalikda ishlaydi, psevdometamerizmda esa takrorlanuvchi segmentlarning har biri bir-biridan mustaqil ravishda harakat qilishi mumkin. Haqiqiy metamerizmga yomg'ir chuvalchanglari misol bo'la oladi, psevdometamerizmga esa lenta chuvalchanglari misol bo'la oladi. Aksincha, xuddi shunday vazifa uchun metamerlar birlashtirilgan holat geteronom metametriya deb ataladi.. Hasharotlar bu turdagi metametriyani namoyon qiladi. Ba'zi hasharotlarning bosh qismida beshta metamer, ko'krak qafasida uchta metamer va qorin bo'shlig'ida o'n bitta metamer bor. [5.65-67]

Download 1,02 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish