I bob. Auto cad dasturi va qirqim turlari haqida

Oddiy qirqim.
Chizmada bitta kesuvchi tekislik bilan hosil bolgan qirqim 
oddiy qirqim deyiladi. 
Oddiy qirqim kesuvchi tekislikning proyeksiya tekisligiga nisbatan 
joylashishiga qarab gorizontal, vertikal va og`ma (qiya) qirqimlarga bolinadi. Agar 
kesuvchi tekislik frontal proyeksiya tekisligiga parallel bo’lsa, frontal qirqim deyiladi. 
(36-shaklda A-A qirqim). Agar kesuvchi tekislik profil proyeksiya tekisligiga parallel 
boxlsa profil qirqim deyiladi (36-shaklda B-B qirqim). 
Gorizontal qirqim gorizontal kesuvchi tekislik vositasida hosil qilinadi (35-
shakl). 
Frontal, profil va gorizontal qirqimlar odatda olddan, chapdan va ustdan 
koMnishlar o’rnida mos ravishda joylashtirib chiziladi. Qirqimlar bajarganda ham 

---

36 
kesimdagi kabi yozuv va strelkalar qo’yidi va buyumning kesilgan yuzasi 
shtrixlanadi. 
Chizmada biror ko’rinishda qirqim bajarilsa, mazkur qirqim faqat o’sha 
ko’rinishga taaluqli bovlib, boshqa ko’rishlarga taxsir ko’rsatmaydi. Masalan, 36-
shaklda bosh va chapdan kovrinishlarda bajarilgan qirqimlar ustdan korinishga hech 
qanday tasir ko`rsatmagan. 
Buyumning uzunligi yoki balandligi 
bo`yicha 
bajarilgan qirqimga bo’ylaina 
qirqim deyiladi (36-shaklda A-A qirqim). Btiyumning uzunligiga yoki balandligiga 
perpendikulyar vaziyatda bo’lgan kesuvchi tekislik vositasida bajarilgan qirqimga 
ko’ndalang qirqim deyiladi (36-shaklda B-B qirqim). 
36-shakl 

---

37 
Bulardan tashqari, Chizmalarda ba`zi hollarda og`ma qirqim ham 
bajariladi. Kesuvchi tekislik proyeksiya tekisliklaridan biriga, masalan, 
gorizontal tekislikka nisbatan biror o’tkir burchak ostida bo’lsa, buyumda og’ma 
qirqim hosil boladi (38-sharkl). Og’ma kesimni Chizmaning bo’sh joyiga joylashtirib, 
kerak bolganda burib ko’rsatishga ruxsat etiladi. Bunda A-A belgi yoniga "burilgan" 
so"zi yoziladi (38-shakl, b). 
Mahalliy qirqim
. Buyumning kichik bir qismini tuzilishini aniqlash 
maqsadida bajarilgan qirqim mahaliy (ayrim joy) qirqim deb ataladi. Mahaliy qirqim 
to’lqinsimon tutash chiziq bilan chegaralangan bolishi zarur. Lekin bu chiziq 
tasvirning boshqa biror chizig’i bilan qo’shilib qolmasligi kerak, 39-shaklda mahaliy 
qirqim detalning ichki qismini, ya`ni silindrik teshik va devoriniiig qalinligini 
ko’rsatish uchun bajarilgan, 
37-shakl 

---

38 
38-shakl