I. A. Bakieva, X. S. Xadjaev, M. Z. Muhitdinova., Sh. Sh. Fayziyev. Mikroiqtisodiyot


 Iste’molchi yutugini qo`lga kiritish



Download 3,77 Mb.
Pdf ko'rish
bet276/384
Sana30.12.2021
Hajmi3,77 Mb.
#98806
1   ...   272   273   274   275   276   277   278   279   ...   384
Bog'liq
Mikroiqtisodiyot oquv qolanma 2017 8db24-1-427

15.1 Iste’molchi yutugini qo`lga kiritish 

Biz  ko`radigan  narx  shakllantirish  barcha  strategiyasining  bitta  umumiy 

belgisi bor, u  ham  bo`lsa iste’molchi  yutugini qo`lga olib, uni  ishlab  chiqaruvchi 

ixtiyoriga o`tkazishdir. Buni 1-rasmdan aniq ko`rish mumkin.  

 

1-rasm. Narx va ishlab chiqarish hajmiga bopshq holdagi iste’molchi yutugining chizmasi.



 

Aytaylik firma hamma ishlab chiqarilgan  mahsulotini yagona narxda sotadi. 

Foydani  maksimumlashtirish  uchun  firma  narx  R*  va  o`zining  chegarali 

harajatlari  va  daromadlari  egri  chiziqaari  kesishgan  joyga  tutri  kelgan  mahsulot 

chiqarish miqdori Q* ni tanlab oladi. Shuning o`zidayoq firma foyda olib ishlagan 

bo`lar  edi,  biroq  uning  rahbarlari  qanday  qilib  firmaga  yanada  ko`proq  foyda 

keltirish  xususida  bosh  qotiradilar.  Ayrim  haridorlar  talab  egri  chiziganing  A 

bo`lagida tovar uchun R* narxga nisbatan yuqoriroq haq to`lashlari mumkinligini 

ular biladilar. Ammo narxning oshishi firma o`zining ayrim haridorlaridan ajralib 

qolishini, tovar sotish hajmining qisqarishini va foyda pasayishini bildiradi. Xuddi 

shu  kabi  boshqa  bo`lg`usi  haridorlar  firma  mahsulotini  olmay  kuyadilar,  chunki 

ular tovar uchun R* singari yuqori narxda pul tulashga  qodir bo`lmaydilar. Biroq 

ko`pchilik  haridorlar  R*  dan  past,  lekin  firmaning  chegarali  harajatidan  yuqri 



 

313 


bo`lgan  narxni  ma’kul  deb  topadilar.  (Bu  haridorlar  talab  egri  chizigining  V 

bo`lagida  bo`ladilar).  Firma  narxni  pasaytirib,  uz  tovarlarini  V  guruhdagi 

haridorlarga  sotadi,  lekin  bunday  bo`lganda  firma  o`zining  doimiy  haridorlariga 

tovar sotishdan kam daromal kuradi va foyda pasayadi.

27

 

Firma  qanday  qilib  A  guruhdagi  iste’molchilarning  yututni  (Xech  bo`lmasa 



uning bir qsmini) qo`lga kiritishi va shuningdeq V guruvdagi bo`lgusi haridorlarga 

mahsulot  sotishdan  keladigan  foydani  olishi  mumkin.  Yagona  narx  o`rnatish 

mutlaq  to`g`ri  kelmaydi. Lekin  firma  turli  guruh haridorlar  uchun narx  ular  talab 

egri chizigining qaerida joylashishiga ko`ra har xil belgilashi mumkin. Masalan, A 

guruhdagi haridorlarga ancha yuqriroq bo`lgan R. narxi, V guruh uchun esa ancha 

pastroq R

2

 narxi, nihohoyat A va V guruhdari oralishchdagi haridorlarga R* narxi 



o`rnatiladi. Mana shu narxlarni diversifikatsiyalash, ya’ni turli  guruh haridorlarga 

har  xil  narx  belgilash  uchun  asos  bo`ladi.  Albatta  muammo  haridornk  turli 

guruhlarga  ajratib,  ularni  tovar  uchun  har  xil  narxga  binoan  pul  tulashga  majbur 

qalishdan iborat. Keyingi bo`limda bu qanday kilinishini ko`rib chiqamiz. 




Download 3,77 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   272   273   274   275   276   277   278   279   ...   384




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish