Huzuridagi davlat va jamiyat qurilishi akademiyasi

ham  o„zgargan  emas».

  Prezident  o„z  fikrini  davom  ettirib

  «Kommunistik  partiya 

bosib o„tgan yo„lni tahlil etish  va unga baho berishdan maqsadimiz shuki, har 

bir  kishi  endi  nihoyat  ko„zni  katta  ochib,  turmushga  razm  solsin.  Mafkuraviy 

aqidalardan voz kechsin, haqiqatga ro„yirost qarasin»

, degan edi. 

Shu  bois  respublikada  mafkuraviy  aqidalarga  va  bir  qolipdagi  safsatabozlikka 

bo„ysunadigan,  inson,  xalq,  jamiyat  manfaatlariga  putur  yetkazayotgan  siyosiy, 

mafkuraviy  va  davlat  tuzilmalaridan  dadil  voz  kechila  boshlandi.  Ijtimoiy  adolatni, 

xavfsizlik, ijtimoiy muhofazani, millati, dini va e‟tiqodidan qat‟i nazar, fuqarolarning 

huquq  va  erkinliklarini,  sha‟ni  va  qadr-qimmatini  himoya  qilishni  ta‟minlashga 

kafolot  berish  talabi    muhim  ahamiyat  kasb  eta  boshladi.  Demokratiyaning  asosiy 

xususiyatiga  –  adolat  va  qonunning  ustuvorligini  ta‟minlashga  qaratilgan  choralar 

ko„rildi. Mamlakat va xalq manfaatlari yo„lida birlashish, kuchlarni uyg„unlashtirish, 

barcha imkoniyatlardan ehtiroslarga berilmay aql-idrok bilan foydalanish yo„li tutildi. 

Shunday bo„lsa-da joylarda 1991-yil 31-avgustda qo„lga kiritilgan tarixiy voqea – 

O„zbekiston  mustaqilligining  ahamiyati  va  mohiyatini  mafkuraviy  vositalar  orqali 

xalq  ongiga  yetkazishda,  ularni  istiqlolni  mustahkamlash  uchun  fidoyilik  bilan 

mehnat  qilishga  safarbar  qilishda  sustkashlik  hollari  ko„rina  boshladi.  Ana  shunday 

sharoitda  O„zbekiston  mustaqilligining  tashabbuskori  va  tashkilotchisi  Prezident 

I.A.Karimov  birinchilardan  bo„lib  jamiyatda  ma‟naviy  poklanishni  amalga  oshirish, 

eski  aqidalardan  xoli  bo„lish  zarurligini,  keyinchalik  esa  milliy  istiqlol  mafkurasini 

yaratish lozimligini payqadi va kunning dolzarb vazifasi qilib qo„ydi. Ochig„ini aytish 

kerak,  mazkur  muhim  masalani    to  Prezidentning  o„zi  dolzarb  vazifa  qilib 

ko„tarmaguncha hech kim bu haqda jiddiy qayg„urmadi. Bu o„rinda 1992-yil 2-iyulda 

bo„lgan  O„zbekiston  Respublikasi  Oliy  Kengashining  O„ninchi  sessiyasi  hujjatlarini 

alohida ta‟kidlash lozim. Unda Prezident respublika hukumati o„tkazayotgan ichki va 

tashqi  siyosatning  asosiy  yo„nalishlari,  O„zbekistondagi  ijtimoiy-iqtisodiy  ahvol 

haqida axborot berdi. Ma‟ruzada Prezident bozor munosabatlariga o„tishda muqarrar 

tarzda hisobga olinadigan ijtimoiy ong, ijtimoiy ruhiyat masalasiga katta e‟tibor berdi. 

Jumladan,  u  O„zbekiston  Respublikasi  o„z  taraqqiyotining  yangi  davriga  kirganiga, 

kishilarda  shubhasiz  yangi  tafakkur  va  dunyoqarashni  shakllantirishni  talab  qila 

boshlaganiga  e‟tiborni  qaratdi.  O„z  fikrini  rivojlantirib,  Prezident  avvalgi 

yakkahukmron  mafkura  mulkka  munosabatda  egasizlik  tushunchalarini  kishilar 

ongiga singdirib kelganini, u tadbirkorlikka yo„l ochmasligini ta‟kidladi. 

Haqiqatan  ham  sho„rolar  davri  mafkurasi  kishilar  ongiga  ijtimoiy  tenglik, 

boshqacha  qilib  aytganda,  boqimandalik  tushunchasini,  ya‟ni  yaxshi  ishlasam  ham, 

yomon  ishlasam  ham  davlat  baribir  boqadi,  degan  mafkurani  singdirib  kelgan  edi. 

Bunday  yondashish  kishilarda  tashabbusni  bo„g„ib  qo„yardi.  Chunki  kishi  o„zining 

samarali  mehnatidan  manfaatdor  bo„lmasa  unda  halol  mehnatga  intilish,  ish  natijasi 

---

 

372 

uchun mas‟uliyatni oshirish tuyg„usi yo„qoladi. Shuning uchun ham Oliy Kengash X 

sessiyasida chinakam mustaqil O„zbekiston davlatini barpo qilish yo„lida barchaning 

birlashishiga  erishish  kunning  dolzarb  vazifasi  qilib  qo„yildi.  Bunday  vazifani  esa 

barcha  uchun  muqaddas  hisoblangan  milliy  istiqlol  mafkurasi,  mustaqillikni 

mustahkamlashga qaratilgan g„oyalar orqali uddalash mumkin edi.