Huzuridagi davlat va jamiyat qurilishi akademiyasi

birinchidan.

 

Ikkinchidan,

  mustaqillikni  mustahkamlash  tabiiy  ravishda  kadrlar  siyosatida 

avvalda  yo„l  qo„yilgan  kamchiliklardan  saboq  chiqarmoqni,  kadrlar  tayyorlash  va 

tarbiyalashni mustaqillik talablari asosida amalga oshirishni taqozo qilar edi. Chunki, 

mustaqillikka erishilgunga qadar kadrlar siyosatida nazariya bilan amaliyot o„rtasida 

nomutanosiblik  mavjud  edi.  Bir  tomondan  rasmiy  yig„ilishlarda  mahalliy  kadrlar 

tarbiyalash  dolzarb  vazifa  sifatida  kun  tartibiga  qo„yilsa-da,  ikkinchi  tomondan, 

amalda  uning  teskarisi  bo„ldi.  Mahalliy  kadrlarga  ishonmaslikka,  ularni  badnom 

qilishga harakat qilindi va bunga ma‟lum darajada erishildi ham. 

Qariyb  74  yil  davomida  jamiyat  boshqaruvida  shunday  uslub  qaror  topdiki, 

mamlakatda  siyosiy  hokimiyat  tepasiga  yangi  rahbar  kelishi  bilan  o„z  faoliyatini, 

albatta,  avvalgisini  tanqid  qilishdan  boshlardi.  Shu  asosda  begunoh,  halol,  vijdonan 

mehnat  qilgan,  siyosat  bilan  shug„ullanish  uchun  vaqti  bo„lmagan  mehnatkash  xalq 

aziyat  chekardi.  Hokimiyat  tepasiga  kelgan  kishi  xoh  partiya,  xoh  davlat  rahbari 

bo„lsin,  uning  aytgani  davlat  va  partiya  siyosatida  asosiy  yo„l-yo„riq  sifatida  qabul 

qilinar  edi.  Bu  oqibatda  hamma  darajada  boshliq  gapini  asoslashga  xizmat  qiluvchi 

mafkuraning  vujudga  kelishiga  olib  keldiki,  bu  holat  jamiyatdagi  demokratik 

jarayonlarning rivojiga to„siq bo„ldi. Oqibatda ma‟naviy qashshoqlik, ba‟zan siyosiy 

madaniyatsizlik,  hatto  g„oyaviy  beburdlik  yuz  berdi,  bir  qolipdagi  yagona    mafkura  

hukmronligi  qaror  topdi.  Bunday  salbiy  hodisa  ayniqsa  50-yillarning  ikkinchi 

yarmidan  keyin  an‟anaga  aylanib  ketgan  edi.  1956-yili  KPSS  XX  syezdida  shaxsga 

sig„inish  va  uning  salbiy  oqibatlarini  tugatish  haqida  maxsus  qaror  qabul  qilindi. 

---

 

122 

Shaxsga  sig„inishga  qarshi  kurasha  turib,  amalda  shaxsga  sig„inish  hollari  kelib 

chiqdi. 

1985-yili  bo„lib  o„tgan  KPSSning  aprel  Plenumida  qariyb  avvalgi  30  yillik  tarix 

«turg„unlik yillari» deb tanqid ostiga olindi. Butun tarixiy davr ana shu tamg„a bilan 

ommaviy  ravishda  inkor  qilindi.  Achinarlisi  shundaki,  tuzumga,  markaziy 

boshqaruvga  xos  bo„lgan  mana  shunday  noxush  hol  O„zbekiston  hayotida  ham 

takrorlana  boshlandi.  Masalan,  O„zbekiston  Kompartiyasi  Markaziy  Qo„mitasining 

XVI Plenumida (1984-yil 24-iyul) respublikaning sobiq birinchi kotibi Sh. Rashidov 

asossiz  tarzda  tanqid  ostiga  olindi.  Bunday  nomaqbul  ish  uslubi  quyi  bo„g„in 

idoralarida ham yuz berdi. 

Joylarda  yuz  bergan  mana  shunday  bir-birini  noxolis  tarzda  inkor  qilish  oqibatda 

siyosatda  davomiylikning  buzilishiga  olib  keldi.  Hamma  darajada  birinchi  shaxs 

faoliyatini  tanqid  qilish  orqali  mehnatkash  xalqning  vijdonan,  halol  mehnati  inkor 

qilindi.  Muhimi  kadrlar  qo„nimsizligini  vujudga  keltirdi.  Bu  mutlaqo  noto„g„ri  yo„l 

edi. 

Avvalgi  yillarda  kadrlar  siyosatida  yo„l  qo„yilgan  ikkinchi  xatolik  kadrlarning 

nazariy  tayyorgarligi,  ularning  ma‟naviy-axloqiy  fazilatlariga  yetarli  e‟tibor 

berilmaganlikda  ko„rindi.  Bu  partiya  tashkilotlari  faoliyatida  juda  jiddiy  qusurga 

aylanib  ketgan  edi. Kadr  tanlashda  xodimning  odamlar  bilan  ishlash  qobiliyati, kasb 

mahorati  emas,  ko„proq  shaxsiy  sadoqati  birinchi  o„ringa  qo„yildi.  Natijada 

rahbarlarning  zamonaviy  bilim  saviyasi,  siyosiy  yetukligi,  ma‟naviy  barkamolligi, 

odamlarni ishontirish va ergashtira olish fazilatlari e‟tibordan chetga surilgan edi.