6-bo’lim. Atom va yadro fizikasi.
71. Foton. Foton hossalari.
Birinchi draja
71.1. To’lqin uzunligi 4∙10
-11
m bo’lgan rentgen nurlarining fotononing energiyasini
aniqlang.
71.2. Ko’zga ko’rinadigan 560 nm to’lin uzunlikdagi nurlarning fotoni massasini
hisoblang.
71.3. Ko’zga ko’rinadigan nurlarning fotoni massasi 4∙10
-36
kg. Nurlar chastotasini
aniqlang.
71.4. 500 nm to’lqin uzunligiga mos keladigan yorug’lik nurlari fotoni imulsini aniqlang.
71.5. Elektromagnit to’linralning uzunligi qanday bo’lganda, fotoni energiyasi 2.8∙10
-19
J
ga teng bo’ladi?
Ikkinchi daraja
71.6. Foton energiyasi elektronning tinchlikdagi energiyasiga teng. Bu fotonlar to’lqin
uzunligini aniqlang. Elektronning tinchlikdagi massasi 9.1∙10
-31
kg.
71.7. Odamning ko’zi 550 nm to’lqin uzunlikdagi yashil ranglar uchun yuqori
sezuvchanlikka ega. Ko’z nurlarni sezishi uchun 1 s da to’r pardaga 80 ta foton
tushishiga to’gri keladi. Bu nurning qanday quvvatiga mos keladi?
71.8. Quvvati 100 Vt bo’lgan yorug’lik manbayi 4 s da 5·10
22
ta foton chiqaradi.
O’rtacha nurlanish to’lqin uzunligini aniqlng.
71.9. Monoxromatik nurlar oqimidagi fotonining energiyasi 4.4·10
-19
J . Bu
nurlanishning suvdagi to’lqin uzunligi qanday bo’ladi? Suvning nur sindirish
ko’rsatgichi 4/3.
71.10. Yoruglikning havodan shishaga tushish burchagi 45
0
, sinish burchagi esa 30ᵒ .
Yorug’likning shishadagi to’lqin uzunligi 0.33 mkm.Bitta fotonning energiyasini
toping.
Husniddin Qoraboyev
104
71.11. To’lqin uzunligi 500nm bo’lgan monoxromatik nurlar oqimi yassi ko’zgu sirtiga tik
tushadi va uni 10
-8
N kuch bilan bosadi. Bu sirtga 1 s da tushuvchi fotonlar sonini
toping.
71.12. To’lqin uzunligi 0.5 mkm bo’lgan nur ko’zgusimon sirtga 30ᵒ buirchak ostida
tushadi. Foton ndan qaytganda sirtoladigan impulisni aniqlang.
71.13. Ideal qaytaruvchi sirtga to’lin uzunligi 500 nm bo’lgan nurlar oqimida 1 s da 10
20
ta foton tushadi. Yorug’likning sirtga bosim kuchini aniqlang.
3-daraja
71.14. 100 sm
2
yuzaga har daqiqada tik tushdigan yorug’lik nurlarining energiyasi 63 J.
Sirt barcha tushgan yorug’likni to’liq yutayortgan bo’lsa, yurug’likning bosimimi
aniqlang.
71.15. To’liqn uzunligii 660 nm bo’lan monoxromatik nurlarning paralel oqimi 1 sm
2
yuzali qora sirtga tik tushadi va unga 3·10
7
Pa bosim beradi. Sirtga 1 s da
tushadigan fotonlar sonini aniqlang.
71.16. Sirtga tik tushayorgan yorug’lik nurlari oqimi quvvati 100 Wt bo’lgan manbadan
kelmoqda. Sirtga tushayotgan nurlarning 50 % i qaytsa, 50 % i yutilinb ketsa,
yorug’likning sirtga bosim kuchini aniqlang.
71.17. Quvati 15 Wt va davomiyligi 0.1 s bo’lgan lazer nurlanishi tarqalish yo’nalishiga
perpendikuliyar bo’lgan 1 mg ideal qaytaruvchi folga parchasiga tushadi. Folga
parchasi oladigan tezlikni aniqlang.
71.18. 60 kV kuchlanishda ishlaydigan va 1 mA tok ishlatadigan rentgen nur trubkasi har
sekundda o’rtacha chastotasi 3·10
18
bo’lgan 2.5·10
13
ta foton chiqaradi. Uning FIK
ni aniqlang.
71.19. Agar yorug’lik energiyasi istemol qilinadigan energiyaning 4% ni tashkil qilsa, 30
Wt quvvatli lampochka spektrning ko’rinadigan qismida 1 s da nechta foton
chiqaradi? Yorug’likning o’rtacha to’lqin uzunligini 0.55 mkm deb xisoblang.
Husniddin Qoraboyev
105
72. Fotoeffekt.
Birinchi daraja
Do'stlaringiz bilan baham: |