Huquqiy ong: mohiyati, tuzulishi va vazifalari

Namangan davlat universiteti yuridik fakulteti Bu-21 guruhi talabasi G’aniyev Asadbek

Huquqiy falsafa

Mavzu: Huquqiy ong, bilish, baholash, maqsad va reja – huquqiy borliqning gneseologik asoslari

Dars rejasi:
1-REJA
Huquqiy ong mohiyati

• Reja:
• Huquqiy ong tushunchasi.
• Huquqiy ongning tarkibiy tuzilishi, turlari va ahamiyati.
• Huquqiy ongning darajasi va subektiga ko’ra tasniflash.
• Huquqiy ongning huquq bilan bog’liqligi.
• Bilish va bilim.
• Bilishning maqsadi va shakllari.
• Bilishning obekti va subekti.
• Gneseologiya tushunchasi.

Huquqiy ong tushunchasi

• Huquqiy ong - bu odamlarning qonunga va jamiyat hayotidagi huquqiy hodisalarga munosabatini ifoda etadigan g'oyalar, tushunchalar va hissiyotlar to'plamidir. Huquqiy ong - bu huquqning manbai (moddiy ma'noda, ya'ni huquqiy normalarni yaratish ma'nosida), jamiyat rivojlanishining ob'ektiv ehtiyojlarini aks ettiradi, qonunni amalga oshirishning majburiy vositalaridan biri, xatti-harakatlarning qonun normalariga muvofiqligini baholash vositasi. Huquqiy manba sifatida huquqiy ong huquqiy aktlarda o'z ifodasini topadi (moddiylashadi), qonun ijod qilish jarayoni va natijalariga ta'sir qiladi. Huquqiy normalar, o'z navbatida, fuqarolarning huquqiy ongini rivojlantirishga, huquqiy tamoyillar va me'yorlar, huquqiy munosabatlar va javobgarlik to'g'risida to'g'ri g'oyalarni shakllantirishga ta'sir qiladi.

Huquqiy ong-ijtimoiy ongning bir shakli bo'lib, kishilarda huquqqa, qonunchilikka, huquq-targ'ibotga va boshqa huquqiy hodisalarga bo'lgan g'oyalar, his- tuyg'ular, tasavvurlar yig'indisidir.
Huquqiy ong tushunchasi qanday ma'noni anglatadi?
Y.Dmitrievning fikricha: “Huquqiy ong bu insonlarning va ularning turli birliklarining hamda butun jamiyatning amaldagi huquq va huquqiy hodisalarga nisbatan qarashlari,g'oyalari, tasavvurlari yig’indisidir”
N.M.Korkunovning fikricha,“huquqiy ong jamiyatning ideallari bilan bog’liq bo’lib,jamiyatning ideallarni, shu jumladan huquqiy ideallarni yaratish qobiliyati qanchalik rivojlangan bo'lsa, u shunchalik ilg'or bo'ladi”