Huquqiy konikmalar va metodologiya (Legal Skills and Methodology)

Advokatlik xizmatlari mutlaqo boshqacha maqomga ega. Tuzilgan shartnomaga muvofiq advokat ko'rsatilayotgan yuridik yordam uchun javobgardir. Bu, bir tomondan, mijozga qo'shimcha kafolatlar beradi, ikkinchi tomondan, bu advokatning bozorda obro'sini oshiradi. 
advokatura xizmatlariga murojaat qilmasdan, pulli maslahat olish uchun advokatga xususiy shaxs sifatida murojaat qilishingiz mumkin. Bunday hamkorlik buyurtmachi va ijrochi o'rtasida notarius tomonidan tasdiqlangan fuqarolik-huquqiy shartnoma (FHSH) tuzilgan bo'lsa, huquqiy deb hisoblanadi (agar mijoz ham jismoniy shaxs bo'lsa). Shartnoma tomonlarning har birining huquqlari va majburiyatlariga nisbatan kafolatlar beradi. Notarius tomonidan tasdiqlanishdan tashqari, bunday hamkorlikning noqulayligi mutaxassisning litsenziyasiz ko'rsatishi mumkin bo'lgan xizmatlarining cheklanganligidir. Masalan, u fuqarolik yoki jinoiy sudda mijozning manfaatlarini himoya qila olmaydi.
Shuningdek, ko'plab foydali ma'lumotlarni Internet orqali mutlaqo bepul olish mumkin. Bu holatda manba ikkita bo'lishi mumkin. Bu advokatlarning professional onlayn hamjamiyatlari va maslahat yordam tizimlari. Onlayn hamjamiyatlarda siz mutaxassisga bevosita savol berishingiz mumkin. U, o'z xohishiga ko'ra, tez va puxta javob berishi, foydali ma'lumotlarga havolalar berishi yoki rasmiy ravishda murojaat qilishni va maslahat uchun pul to'lashni tavsiya qilishi mumkin. Agar yozishmalar ommaviy o'tkazilsa, unda bir nechta mutaxassislar muammolarini muhokama qilishda qatnashishi mumkin. Kamchilik - bunday maslahatlashuvlarning faqat maslahat xarakteriga ega bo’lishi.
"Norma.uz" mijozlari uchun bonus sifatida ishlab chiqilgan "Biz javob beramiz!" Yordam xizmati Internetdagi maslahat tizimlarining ishiga misoldir. Ular uchun savollar soni cheklanmagan, tayyor javobni kutish vaqti - 3 ish kuni. Boshqa foydalanuvchilar uchun ro'yxatdan o'tish orqali 1 ta savol berish imkoniyati mavjudligi. Unga javob muddati 10 kun. Xizmatning yana bir yaqqol afzalligi - katalogga tizimlashtirilgan mutaxassislarning tayyor javoblari bilan keng ma'lumotlar bazasining mavjudligidir. Ular hamma uchun ochiqdir. Ta'kidlash joizki, bugungi kunda O'zbekistonda bu Internetda huquqiy va iqtisodiy masalalar bo'yicha maslahatlar beradigan yagona ma'lumot xizmatidir.
Ta'kidlash kerak bo'lgan yana bir dastur Norma savdo belgisi ostida ishlab chiqilgan “korhona yuristi” dasturi. Onlayn yordam tizimi - bu advokatning entsiklopediyasi bo'lib, u kompaniyani kattaligi yoki sohasidan qat'iy nazar boshqaradi. Tizim materiallari yuridik firmalar va amaliy tajribaga ega mutaxassislar yordamida ishlab chiqilgan. Qo'llanma aniq navigatsiya tizimiga ega va huquqiy protseduralarning bosqichma-bosqich algoritmlari, hujjatlarning namunalari va shakllari, formulalarni tanlash va qo'llash bo'yicha amaliy maslahatlar, sharhlar va tavsiyalar bilan sud amaliyoti materiallari mavjud. 
Tashkilotlar va jamoalardan tashqari, O'zbekistonda ixtisoslashtirilgan jamoat tashkilotlari ham bor, ularda tor yo'nalishlarga ixtisoslashgan yuristlar hizmatidan foydalanish mumkin. Bunga misol qilib, jamoat fondlarining aholining ijtimoiy himoyaga muhtoj qatlamlari bilan ishlash, odam savdosiga qarshi kurashish, o'z a'zolariga xizmat ko'rsatadigan yirik birlashmalarning advokatlarini keltirish mumkin. Bunday yuridik xizmatlar, masalan, Savdo-sanoat palatasida, Sayyohlik tashkilotlari uyushmasida mavjud. Siz bepul Yellow Pages Internet-katalogidan foydalanib, kerakli tashkilotning manzillari va telefon raqamlarini olishingiz mumkin.
Shuni ham ta'kidlash kerakki, tegishli davlat idoralari o’z vakolatlariga kirgan masalalar yuzasidan fuqarolarga bepul maslahatlar berishlari mumkin. Misol uchun, YIDXP orqali kommunal to'lovlar bo'yicha qarzlarni tiklash tartibi to'g'risida tushuntirish uchun ТСЧЖ uyushmasiga murojaat qilishingiz yoki pensiya jamg'armasidan manfaatdor ijtimoiy to'lov to'g'risida javob olishingiz mumkin.
Bundan tashqari, 2019 yilda O'zbekistonda "Madad" yangi tashkiloti ish boshladi. Uning maqsadi - mamlakat aholisiga bepul yuridik yordam ko'rsatish. Hukumat qarori bilan ushbu muassasa nodavlat notijorat tashkiloti sifatida faoliyat yuritadi. Respublikaning turli shahar va tumanlarida uning filiallari va yuridik byurolarini tashkil etish ko'zda tutilgan.
"Madad" huquqiy masalalar yuzasidan onlayn maslahat va tushuntirishlarni o'zbekistonliklarga bepul ko'rsatadi.
Bundan tashqari, ushbu muassasa "Advice.uz" yuridik portalini (e-maslahat.uz) doimiy ravishda yangilab boradi.
Ҳуқуқий ҳодисалар ва жараёнларга информацион ёндашувдан ҳамда ҳуқуқни ривожлантиришнинг асосий аспектларидан келиб чиқиб, ҳуқуқий ахборот технологиялар фанининг предмети доирасида ҳуқуқий воқеликни ахборотлаштириш билан бевосита боғлиқ бўлган вазифаларнинг икки туркумини ажратиш мумкин.
Биринчи туркумга назарий вазифалар: ахборот технологияларнинг предмети, методлари ва назарий ғояларини аниқлаштириш; ҳуқуқнинг изчил ахборот концепциясини, яъни ҳуқуқнинг информацион табиати ҳақидаги таълимотни ишлаб чиқиш; жамиятдаги ҳуқуқ тизими, унинг кичик тизимлари ва элементларининг ахборот аспектларини ўрганиш; жамиятда ҳуқуқий-ахборот таъсири кўрсатишнинг самарали тузилма ва моделларини ишлаб чиқиш; ҳуқуқий ахборот назариясини яратиш; ҳуқуқ нормалари ва ҳуқуқий тартибга солишнинг информацион табиатини ўрганишда қўлланиши мумкин бўлган компьютер техникаси ва дастурий воситалардан фойдаланишнинг методик асосларини ишлаб чиқиш; ҳуқуқ соҳасида информацион моделлаштиришнинг назарий асосларини ишлаб чиқиш ва бошқа шунга ўхшаш вазифалар киради.
Иккинчи туркумга амалий хусусиятга эга бўлган вазифалар киради. Булар авваламбор ҳар хил ахборот техникасидан кенг фойдаланиш асосида юристларнинг амалий фаолиятини такомиллаштириш вазифалари, шу жумладан юридик фирмалар, марказлар, агентликлар ва уюшмаларнинг ишида компьютер техникасидан фойдаланилишини оптималлаштириш вазифаларидир. Корхона, биржа, компания ва банкларнинг юридик хизматлари фаолиятида компьютерлар ва бошқа техникадан фойдаланилишини такомиллаштириш; амалий ахборот-қидириш тизимларининг ишини йўлга қўйиш; ҳуқуқ ижодкорлигида ва қонун ҳужжатларини тартиблашда, ҳуқуқни муҳофаза қилиш органлари ходимларининг ишида ва ҳуқуқий тарғиботда шахсий компьютерлардан фойдаланиш; ҳозирги замон ахборот технологияларси учун қонун ҳужжатларини ишлаб чиқиш вазифаларини ҳам шулар қаторига киритиш мумкин.
Билимнинг бошқа кўпгина соҳалари сингари, ҳуқуқий ахборот технологиялар фан сифатида ҳуқуқий ахборотлар миллий тизимини ташкил этиш вазифаларини, ҳуқуқ ва давлат тизимлари ҳамда сиёсий тизимни ахборотлаштириш соҳасидаги давлат сиёсатини, ягона ахборот майдони тушунчасини, умумий ва ҳуқуқий ахборот тушунчасини, ҳуқуқ ижодкорлиги ва ҳуқуқни қўллаш соҳаси, криминалистика ва суд экспертизаси, социологик тадқиқотлар ва бошқа соҳаларда фойдаланиш йўллари ва вазифаларини ўрганиш методологияси ва усулларини ўз ичига олади ва ўрганади.
Ҳуқуқий ахборот технологиялар, давлат ва ҳуқуқ назариясида ҳамда умумий, “катта ахборот технологиялар”да ўз илдизларига эга бўлган ҳолда, ҳуқуққа ва юридик фаолиятнинг барча соҳаларига мустақил ёндашади; у ҳуқуқ ва ҳуқуқий механизмлар соҳасидаги умумий ва муайян ахборот муаммолари ва вазифаларини тадқиқ қилади.
Ҳуқуқий ахборот технологиялар маълум ҳуқуқий тизимлар, ҳодисалар ва жараёнларни янги нуқтаи назардан – умумлаштирилган ахборот позициялари нуқтаи назаридан ўрганиш, уларни яхлит бир бутун ахборот тузилмаси кўринишида тасаввур қилиш имконини беради.
Ҳуқуқий ахборот технологияларнинг илмий мақоми ва соҳасига аниқликлар киритиб борилмоқда. Ҳуқуқий ахборот технологиялар ҳали мустақил фан шаклига киргани йўқ. У нисбатан қуйи поғонада – фанлараро билим соҳаси поғонасида туради.
Ҳуқуқий ахборот технологияларни қатор турдош илмий йўналишлардан фарқлай билиш зарур. Бироқ бу унинг илмий ва амалий аҳамиятини камайтирмайди. Чунончи, ҳуқуқий ахборот технологияларни «Ахборот ҳуқуқи» курсидан чегаралаш лозим. Бу курснинг вазифаси ахборот ва ахборотлаштиришга доир қонун ҳужжатларини ўрганишдан иборат. Мустақил ахборот фани – «Компьютер саводхонлиги курси» ўрта мактаб ўқув фанлари қаторига киритилган ва мамлакатнинг барча олий ўқув юртларида, шу жумладан юридик ўқув юртларида ҳам ўқитилади.