|
Onlayn yuridik xizmat texnologiyalari
Huquqshunosning faoliyati uchun Internet-resurslarning imkoniyatlari uning ajralmas qismi hisoblanadi, chunki huquqiy soha xodimining ishi axborot bilan ishlashga bevosita bog'liq. "Axborot bilan ishlash" atamasi bizning kundalik hayotimizga kirib kelganiga juda ko’p vaqt o’tdi. Huquqshunoslarning samarali ishlashi uchun, Internetda zarur qonunlar, turli xil o'zgartish va qoidalar to'planib, ommaga keng taqdim etilgan. Internetni huquqiy amaliyotda qo'llash natijasida qog'oz arxivlarini keskin qisqarishi, axborotni nashr etishning qulayligi va soddaligi, navigatorlar yordamida axborotga universal va tabiiy kirish imkoniyati, foydalanuvchi ish joylarida dasturlarni boshqarish xarajatlarini sezilarli darajada pasaytirish, tashkilotning axborot omboridagi har qanday o'zgarishlarni darhol yangilashga, diqqatni axborot yaratilishidan samarali foydalanishga o'tishga olib keldi.
Yuridik mutaxassislar uchun Internet alohida ahamiyatga ega, chunki unda ko'plab huquqiy va huquq bilan bog'liq ma'lumotlar mavjud:
· normativ-huquqiy axborot;
· sud amaliyoti;
· huquqiy tizimning xalqaro jihatlari;
· huquqiy adabiyot;
· analitik huquqiy axborot;
· huquqiy voqelik faktlari to'g'risidagi materiallar;
· yangiliklar, statistika materiallari;
· huquqqa yaqin axborot (huquqiy hayotning salbiy ma'lumotlari);
· qonunga qarshi axborot (qonunni buzish usullari).
Internetda taqdim etilgan barcha huquqiy axborot resurslari quyidagicha tasniflanishi mumkin:
1. Davlat hokimiyati - bu O'zbekiston Respublikasi davlat hokimiyatiga tegishli saytlar: interaktiv davlat xizmatlari portali, O'zbekiston Respublikasi hukumatining davlat organlari saytlari, O'zbekiston Respublikasi vazirliklari saytlari, sudlar va huquqni muhofaza qilish organlarining saytlari. Bu erda barcha rasmiy ma'lumotlar, shuningdek ushbu tuzilmalar va ularning faoliyati to'g'risida ma'lumotlar to'plangan.
2. Huquqiy axborot bazalari bu Internetning o'zbek segmentida mavjud bo'lgan huquqiy ma'lumotlar bazasi. Ushbu ma'lumotlar bazalari davlat tuzilmalari (lex.uz) tomonidan hamda xususiy tashkilotlar (yurida.uz, norma.uz va boshqalar) tomonidan ham yaratilgan bo'lib, ularda O'zbekiston Respublikasi qonunchiligi to'g'risidagi yanada muhim va batafsil ma'lumotlar mavjud.
3. Internetda yuridik ommaviy axborot vositalari - Uznetda turli xil ommaviy axborot vositalari, shu jumladan huquqiy materiallar ham keng namoyish etilgan. Ulardan ba'zilari rasmiy qog'oz nashrlarining Internet-versiyalari, boshqalari esa mustaqil ravishda va faqat elektron shaklda paydo bo'lgan va mavjud.
4. Qonun bo'yicha saytlar - professional yuristlar tomonidan yaratilgan va har qanday huquqiy masalalar, nizolar va muammolar bo'yicha materiallardan tashkil topgan.
5. Virtual klublar va yuridik forumlar - yuridik mutaxassislar guruhlari tomonidan yaratilgan va qo'llab-quvvatlanadi. Bu erda qonunlarni qo'llash va muayyan vaziyatlarni hal qilish bilan bog'liq muammolar bo'yicha munozaralar olib boriladi.
6. Inson huquqlarini himoya qilish tashkilotlari va yuridik firmalar - inson huquqlarini himoya qilish tuzilmalari va tashkilotlari tomonidan yaratilgan saytlar, shuningdek, yirik va taniqli yuridik firmalarning saytlari. Bu erda turli xil huquqiy muammolarga tegishli materiallar mavjud.
7. Taniqli professional yuristlarning WWW-sahifalari - bu erda ularning tarjimai holi va ularning kasbiy faoliyati to'g'risidagi ma'lumotlar mavjud.
8. Xorijiy yuridik manbalar - har xil turdagi xorijiy (ingliz tilidagi) ma'lumotlar bazalariga misollar keltirilgan.
Shunday qilib, so’nggi paytlarda Internet-manbalar har qanday huquqshunos faoliyatining ajralmas qismiga aylandi. Internet orqali biz nafaqat ish jarayonini tashkillashtira olamiz, zamonaviy axborot texnologiyalarining turli imkoniyatlarini qo'llay olmaymiz, balki turli xil ma'lumotlardan (matn, video, audio va boshqalar) ham foydalanishimiz va mustaqil ta’limni o'rganishimiz uchun sharoit yaratib bera olamiz.
Do'stlaringiz bilan baham: |
