Huquq normalari

Huquq normalari

Davlat tomonidan belgilanadigan, kafolatlanadigan va muhofaza qilinadigan barcha uchun majburiy xulq-atvor qoidasi huquq normasi

Davlat tomonidan belgilanadigan, kafolatlanadigan va muhofaza qilinadigan barcha uchun majburiy xulq-atvor qoidasi huquq normasi

deyiladi

Huquq tizimining eng asosiy, dastlabki elementi.
Huquqiy normalar jamiyatning ijtimoiy, iqtisodiy, siyosiy tuzilishi bilan belgilanadi
, davlat tomonidan o‘rnatiladi, bajarilishi jamiyatning barcha a’zolari uchun umummajburiy bo‘ladi
ijtimoiy munosabatlarni tartibga soladi
Huquq normasi
Huquq normasi tuzilishiga ko’ra quyiddagi tarkibiy qismlardan iborat
Gipoteza
Dispozitsiya
Sanksiya
Gipoteza

• norma harakatga kelishi uchun zarur bo‘lgan shart-sharoitlar bayon etiladi

Dispozitsiya

• xulq-atvor qoidalarining o‘zi ifodalanib, huquq subyektlarining huquq va majburiyatlari belgilab beriladi

Sanksiya

• huquq normalari bajarilmagani uchun davlat tomonidan qo‘llaniladigan majburlov chorasi bayon etiladi

Siyosiy lug’at

• “Norma” so‘zi lotinchadan tarjima qilinganda “qoida”, “namuna” ma’nosini anglatadi.
• Gipoteza – yunoncha so‘z bo‘lib, faraz qilish, fikr yuritish degan ma’noni anglatadi.
• Dispozitsiya – lotin tilidan olingan bo‘lib, bayon qilish degan ma’noni anglatadi.
• Sanksiya – lotin tilidan olingan bo‘lib, majburiy chora degan ma’noni anglatadi.

Ushbu so’zlarning ma’nolarini yaxshilab yodda saqlab qolishga harakat qiling!!!

Huquq normasining quyidagi belgilari mavjud:

–davlatning (xalqning) irodasini aks ettiradi;
– davlat tomonidan normativ hujjatlarda aks ettiriladi;
– davlat tomonidan muhofaza qilinadi, zarur bo‘lgan hollarda davlatning–majburlov kuchi bilan ta’minlanadi;
– jamiyat va davlat nuqtai nazaridan eng muhim bo‘lgan ijtimoiy munosa bat larni mustahkamlaydi

Huquq normasiga misol bo’la oluvchi ayrim muhim xalqaro huquqiy hujjatlar:

Huquq normasiga misol bo’la oluvchi ayrim muhim xalqaro huquqiy hujjatlar:

• – Inson huquqlari umumjahon deklaratsiyasi;
• – Bola huquqlari to‘g‘risidagi konvensiya;
• – Iqtisodiy, ijtimoiy va madaniy huquqlar to‘g‘risidagi xalqaro pakt;
• – Fuqarolik va siyosiy huquqlar to‘g‘risidagi xalqaro pakt;
• – Texnik va kasb ta’limi bo‘yicha konvensiya;
• – Rivojlanish huquqi to‘g‘risidagi deklaratsiya;
• – Xalqaro madaniy hamkorlik tamoyillari to‘g‘risidagi deklaratsiya;
• – Ishga qabul qilishning minimal yoshi to‘g‘risidagi konvensiya.

Muhokama uchun

Quyidagi fikrni sharhlang.

Huquq normasining asosiy vazifasi – ijtimoiy munosabatlarni tartibga solishdir.

• Erkinlik bu istagan ishingni qila olishingda emas, istamagan ishingni qilishga majbur emasligingda.

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!!!

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!!!

THANK YOU FOR YOUR ATTENTION!!!

GOOD LUCK