Хужайра органоидлари
|
Тузилиши ва қайси
хужайраларда учрайди
|
Функцияси
|
Структуравий тасвири
|
Хужайра мембранаси
|
Universal organoid. Murakkab tuzilishga ega. Ichki membrana tizimiga ega.
|
Hujayradan atrof muhitni ajratib turadi va o`zida suvni , kerakli moddalarni o`tkazadi
|
|
Хужайра девори
|
Unievrsal organoid. U asosan oqsil va lipiddan iborat. Yarim otkaziuvchan membrana.
|
Hujayradan atrof muhitni ajratib turadi va o`zida suvni , kerakli moddalarni o`tkazadi
|
|
Гликокаликс
|
Glikokaliks mavjudligi hayvon hujayralariga xosdir, u bakteriyalarda ham uchraydi.
|
. Glikokaliks retseptorlari va marker funktsiyalarini bajaradi, shuningdek moddalar tashish va parietal (membrana) hazm qilishning selektivligini ta'minlashda ishtirok etadi
|
|
Ядро
|
Yadro asosan hujayraning markazida joylashgan. Euokariotlar uchun hos Yadroning ichida xromatin va yadrocha joylashgan. .
|
Irsiyatni saqlaydi. Moddalar almashinuvini boshqaradi.
|
|
Силлиқ эндоплазматик тўр
|
membranalarida yog‘ va uglevodlar almashinuvida ishtirok etuvchi fermentlar bo‘ladi.Silliq tuzilgan
|
asosiy vazifasi lipidlar va uglevodlarni sintez qilishdir. Silliq endoplazmatik to‘r ayniqsa, yog‘ bezlari (yog‘ sintezi)da, jigar hujayralari (glikogen sintezi)da zaxira moddalar to‘planadigan hujayra (o‘simlik urug‘)larida ko‘p bo‘ladi. Muskul hujayralarida silliq endoplazmatik to‘r muskul tolalarining qisqarishida ishtirok etadi.
|
|
Донадор эндоплазматик тўр
|
Donador tuzilgan. Faqar eukariotlarda uchraydi
|
muhim vazifasi oqsil sintezi va uni tashish bo‘lib, bu jarayonlarni ribosomalar bilan hamkorlikda amalga oshirad
|
|
Гольджи мажмуаси
|
Hayvonlarning ko‘p hujayralarida yadro atrofida joylashgan murakkab to‘r shaklida bo‘ladi. O‘simliklar va sodda hayvonlar hujayralarida o‘roqsimon yoki tayoqchasimon ayrim tanachalardan iborat.
|
Endoplazmatik to`rdan kelgan moddalrni o`zgarishga uchratadi . Tayyor shira sifatida o`raydi.
|
|
Рибосома
|
erkin yoki endoplazmatik to‘rning tashqi yuzasiga birikkan holda joylashishi mumkin.teng miqdorda oqsil va nuklein kislotalar mavjud.
|
Oqsil sintezlash
|
|
Митохондрия
|
Qo`sh membranali . Faqat euokariotlarda uchraydi
|
ATF sintezi
|
|
Лизосома
|
uncha katta bo‘lmagan yassi tanachalardirbir qavat membrana bilan o‘ralgan.Golji majmuasidan yoki to‘g‘ridan to‘g‘ri endoplazmatik to‘rdan hosil bo‘lishi mumkin
|
hujayraning hayot faoliyati natijasida nobud bo‘lgan hujayra qismlarini yo‘qotishda ishtirok etadi.
|
|
Хужайра маркази
|
Faqat hayvonlarda uchraydi. O`simliklarda hujayra vazifasini bajaradigan oqsillar mavjud
|
Mitoz Meyoz jarayonlarida muhim vazifalarni bajaradi.
|
|