'hujayra biologiyasi I. A. Abdulov


Gerald Karp.  Cell and Molecular Biology.  USA,  2013,  «Wiley».286-288 p



Download 5,77 Mb.
Pdf ko'rish
bet221/269
Sana01.01.2022
Hajmi5,77 Mb.
#288592
1   ...   217   218   219   220   221   222   223   224   ...   269
Bog'liq
Hujayra biologiyasi

Gerald Karp.  Cell and Molecular Biology.  USA,  2013,  «Wiley».286-288 p.
163


bo‘lgan  hujayralar  mitotik  boiinadilar  va  uning  hamma  fazalarini 
o ‘tadilar,  lekin  telofazadan  keyin  sitokinez  ro‘y  bermaydi.  Natijada 
2 yadroli  hujayra hosil  b o ia d i  (2n+2n).  Bu  hujayra yana  bir marta  S 
davmi  o ‘tishi  natijasida  ikkala  yadro  4s  DNK  va  4  n  xromosalarga 
ega  b o iib   qoladi.  Bunday  hujayra  mitozga  kirib  metafazada  ikkala 
yadrodagi  hujayradagi  xromosomalar  qo‘shiladi  (8n)  va  keyingi  nor­
mal  boiinishdan  2  ta  tetraploid  hujayra  hosil  bo‘ladi.  Shu  usul  bilan 
jigar,  buyrak,  ko‘z  setchatkasi,  oshqozonosti  bezida  poliploid  hujay­
ralar hosil  bo‘ladi.
Bu  jarayonning  biologik  ahamiyati  nimadan  iborat?  Shuni  ayt- 
ish  kerakki,  bu  holat  yuqori  takkomillashgan,  maxsus  vazifalarni 
bajaruvchi  hujayralarda  uchraydi.  Bunday  hujayralar  boiinishda 
ishtirok  etmaydi.  Hasharotlardagi  politen  xromosomalar  hasharot- 
ning  metamorfozi  natijasida  lizislanadi.  Endomitoz  natijasida  hosil 
b o ig a n  hujayralar mitoz y o ii  bilan  ko‘paya olmaydi,  ular faqat ami- 
toz  y o ii  bilan  ko‘payadi.
Somatik  poliploidiyaning  asosiy  mohiyati  hujayralar  oicham ini 
kattalashtirish  orqali  ular  unumdorligini  oshirishdan  iborat.
Butunlay  differensiatsiyaga uchragan hujayra bir vaqtning  o ‘zida 
ham  o‘zining  k o ‘payishi  uchun  kerak  va  to‘qimaning  faoliyati  uc- 
hun  kerak  mahsulotlami  sintezlay  olmaydi.  B a’zan  bunday  o ‘tish!ar 
organizm  uchun  zarar ham  b o iish i  mumkin.  Masalan,  nerv  hujayral- 
ari  boiinishi  uchun  ular  bajarayotgan  vazifasini  o ‘chirib  turib  keyin 
boiinishga  kirishi  mumkin.  Endoreproduktsiya  hujayralarga  asosiy 
vazifasidan  uzluksiz  ravishda  o‘z  hajmini  kattalashtirib  ish  maydo- 
nini  kengaytirishga  yordam  beradi.  Poliploidiya  natijasida  vegetativ 
va generativ  a’zolar  o‘sadi.  Kartoshka tuganagining  kattalashishi  en- 
domitozlangan  hujayralar  hajmining  ortishi  natijasida  b o iad i.
0 ‘simliklarda  poliploidiya  bitta  turga  kiruvchi  organizmlar  xro- 
mosomalarinig  qo‘shilishidan-  avtopoliploidiya  yoki  chatishrirish 
natijasida  har  xil  turlarga  kiruvchi  organizmlar  xromosomalarining 
qo‘shilishidan  -  allopoliploidiya  xos  b o iish i  mumkin.  Poliploidlar 
orasida bitta xromosomasi kam1 yoki ko‘p b o ig a n   o‘simliklami  uch- 
ratish  mumkin.  Bu  holat  aneuploidiya  deyiladi.

Download 5,77 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   217   218   219   220   221   222   223   224   ...   269




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish