'hujayra biologiyasi I. A. Abdulov


Gerald Karp.  Cell  and Molecular Biology.  USA,  2013,  « Wiley». 452 p



Download 5,77 Mb.
Pdf ko'rish
bet229/269
Sana01.01.2022
Hajmi5,77 Mb.
#288592
1   ...   225   226   227   228   229   230   231   232   ...   269
Bog'liq
Hujayra biologiyasi

Gerald Karp.  Cell  and Molecular Biology.  USA,  2013,  « Wiley». 452 p.
176


bo‘laklar  apoptoz  tanachalar  deb  ataladi.  Apoptoz  hujayraning  erib 
ketishi,  lizisiga  emas  maydalanishi  yoki  parchalanishiga  olib  keluv- 
chi jarayon.  Plazmatik  membrana  bilan  o ‘ralgan  apoptoz  tanachalar 
o ‘ziga makrofaglarni jalb  qiladi.  Makrofaglar tarkibidagi  lizosomalar 
yordamida  apoptoz tanachalarni hazm qiladi.  Qizig‘i  shundaki,  mak­
rofaglar  qo‘shni  sog‘  hujayralarga  tegmasdan  faqat  apoptoz  hujay- 
ralarini  tanib  oladi.  Bunga  sabab  apoptoz  natijasija  plazmatik  mem- 
brananing  assimetrikligi  buzilib,  uning  yuzasiga  salbiy  zaryadlangan 
fosfolipid  -  fosfatidilserin  chiqib  qoladi.  Bu  hoi  esa  makrofaglar  uc- 
hun  signal b o iib   xizmat qiladi.  Shunday  qilib, tanlab  olinadigan fag- 
otsitoz  orqali  to‘qimalar nobud  b o ig a n   hujayralardan tozalanadilar.
Demak,  apoptoz  hujayraning  genetik  programmalashtirilgan 
o iim i b o iib , bunda hech qanday patologik jarayonlar rivojlanmaydi.
Apoptozga turli tashqi omillar-  nurlanish, toksinlar sabab b o iish i 
mumkin.  DNKda  ro‘y  beradigan  qaytmas  salbiy  o ‘zgarishlar,  mitox- 
ondriyalarda energetik jarayonlam ing buzilishi,  endoplazmatik to‘rda 
oqsil  sintezining to ‘xtashi  ham apoptozni keltirib  chiqarishi  mumkin.
Apoptoz  y o ii  bilan  ayrim  hujayralarning  olib  tashlanishi  -  
eliminatsiva  deyiladi.  Apoptozning  sodir  b o iish   mexanizmlari 
o ‘simliklarda ham hayvonlarnikidek b o iib ,  lekin  apoptoz tanachalari 
shu  tanachar  tarkibidagi  gidrolazalar  ta’sirida  pai'chalanadi,  chunki 
o ‘simliklarda  hayvonlardan  farqli  ravishda  fagosomalari  boim aydi. 
0 ‘simliklardagi  apoptozni  ildiz  g ilo fi  hujayralarining  yemirilishida, 
ksilema  va  floemaning  hosil  b o iishida  kuzatish  mumkin.  Kuzgi 
barglaming  to ‘kilishi  barg  bandining  ayrim  hujayralari  apoptozga 
uchrashi  natijasida  sodir  bo iad i.
Apoptoz  yoki  hujayraning  programmalashtirilgan  oiim ining  bi- 
ologik  ahamiyati  shundaki,  organizm  o ‘z  faoliyatini  tugatgan,  pa­
tologik o ‘zgarishlarga  uchragan,  mutant va viruslar  bilan zararlangan 
hujayralardan  holi  bo iad i.

Download 5,77 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   225   226   227   228   229   230   231   232   ...   269




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish