Ishni borish tartibi:
Mikroskop bilan ishlash qoidalari
1. Mikroskopning optik va mexanik qismlarini ishga tayyorligini
tekshiriladi.
2.
Mikroskopni ish stolining ustiga chekklsidan 6-7 sm ich-
kariroq joyga shtativi chap yelkaga to ‘g‘rilab siljimaydigan holatda
qo‘yiladi.
3.
Ish stolining o ‘ng tomoniga kerakli jixozlar (predmet va
qoplag‘ich oynachalar, preporaval ignalar, nozik mo‘yqalam, pinset,
skalpel, filtr qog‘oz, yumshoq mato, suv va turli bo‘yoqlar, reaktiv-
lar, rasm albomi, qalamlar, ishlash uchun kerak b o ig a n ob’ektlar
qo‘yiladi.
4.
Mikroskopning optik qisimlari (okulyar, ob’ektiv va konden-
sor) toza mato bilan artiladi.
5. Kondensor yuqoriga ko‘tarilib, diafragma ochiladi.
6. Mikroskopning kichik obyektivi (8X) buyum stolchasining tes-
higi ro‘parasiga keltirilib, stolchadan 1 sm balandlikda tutiladi.
7. Mikroskop bir tubusyli b o is a chap ko‘z bilan qarab, oynani
y o ru g iik kelayotgan tomonga burib koiishm aydonchasiga to iiq te-
186
kis to ‘planlanadi.
8. Tayyoryoki tayyorlangan preparat buyum stolchasiga qisqich-
lar yordamida joylashtiriladi.
9. Tubus obyektivi bilan makrovint yordamida bir oz ko‘tariladi.
So‘ngra chap ko‘z bilan okulyarga qarab turib preparatlardagi tasvir
aniq ko‘ringuncha makrovintlar sekin xarakatlantiriladi.
11. Agar ko‘rilayotgan jism ni bir qismini katta obyektivda
(20x,40x) ko‘rish zarur b o isa , tubusni ko‘tarmasdan turib, revolvemi
katta obyektiv tomon sekin -asta aylantiriladi. Obyektiv stolga to‘g ‘ri
vertikal turish kerak, obyektivning to ‘g ‘ri joylashganligini yana sekin
chiq etib tovush chiqarib to ‘xtaganidan xam bilish mumkin. Revolv
emi katta obyektivga o ‘tkazilganda predmet oynasidagi jism ni tasviri
y o ‘qoladi. Bu vaqtda mikrovintni tasvir aniq ko‘ringunga qadar sekin
yarim aylanma xarakat qilish kerak bo‘ladi.
12. Tasvirni aniq ko‘rinishini yana diafragma yordamida uni kat-
taroq ochib yoki yopib ham to‘g ‘rilash kerak bo‘ladi.
13. 20 x , 40 x obyektivda kuzatib boigach, revolver yordamida
yana kichik (8X) sekin-asta o ‘tkaziladi.
14. Mikroskopning obyektiv qismi toza va mayin paxta tolali
mato bilan artiladi.
15.Mikroskopning optik qisimlarini qo‘l bilan, qog‘oz bilan yoki
sintetik matolar bilan artish mumkin emas, chunki ular dag‘al b o iib ,
linzalami timab, ishdan chiqaradi.
16. Ish tomom boigandan keyin mikroskopning kichik obyek-
tiviga o‘tkazgan xolida ichiga chang kirmasligi uchun maxsus qutiga
yoki shisha qalpoq tagiga yigishtirilib qo‘yiladi.
17. Mikroskop bir joydan ikkinni joyiga ko‘chirishda albatta Lkki
qo‘l bilan ushlash zarur. Bir qo‘l bilan mikroskopning to‘g‘ri yoki
egilgan tubusni ushlab tumchi qismini, ikkinchi q o i bilan mikros
kopning ostki qismidan ushlash kerak.
18. Agar mikroskopning biror qismini ishlatish qiyin b o isa . kuch
ishlatish yaramaydi.Bu vaqtda o ‘qituvchi yoki uni biladigan usta yor
damida sababini aniqlash kerak boiadi.
19. Mikroskopning optik qismini turli urilishlardan, kimyoviy
moddal (ishqor, kislotalar, eritmalar) tegishidan saqlash kerak.
187
Do'stlaringiz bilan baham: |