Hozirgi zamon xalqaro huquqi nazariyasi asoslari

notalar 
almashish
  yo 'li  bilan  o'zaro  kelishuvdir.
4 -§ .  Xalqaro  shartnomalarda  izoh
Izoh
  (ogovorka)  xalqaro  shartnoma  tuzish jarayonida  izoh  beruvchi 
davlatga nisbatan shartnomaning alohida  qoidalari  harakatini o'zgartirish 
yoki  bekor  qilish  m aqsadida,  shu  davlatning  bir  tom onlam a  tartibda 
beradigan  bayonoti,  demakdir. 
Izoh shartnomaning maqsad va prinsipla­
riga  zid  bo'lmasligi  va  uning  asosiy  mazmunini  o'zgartirib  yubormasligi 
kerak.
  Izoh  ratifikatsiya  qilish,  tasdiqlash  va  qo'shilish  davrida  beriladi. 
Izoh  berilishiga  y o 'l  qo'ym aydigan,  m asalan,  M D H   mamlakatlari  Iqti­
sodiy  ittifoqini  tuzish  to'g'risidagi  shartnom a  kabi  shartnomalar  ham 
ko'pchilikni  tashkil  etadi.  Izoh  bergan  davlat  uni  istalgan  paytda  bekor 
qilishi  mumkin.
Agar ishtirokchilam ing  m uayyan  qismi,  shuningdek,  shartnomaning 
maqsad  va  prinsiplari  uni  barcha  ishtirokchilam ing  yalpi  ravishda  qabul 
qilishini  talab  etsa,  u  holda  shartnomaga  izohlam i  ham  barcha  ishti- 
rokchilar tom onidan  qabul  qilinishi  taqozo  etiladi.  Boshqa  hollarda  ish- 
tirokchilardan  muayyan  qismining  izohga  nisbatan  bildirgan  e ’tirozlari 
izoh bergan  davlatning shartnomada  ishtirok etishiga  monelik qilmaydi. 
Bir  yil  davom ida  izohga  nisbatan  e ’ tiroz  bildirilm asa,  uni  ishtirokchi 
qabul  qilgan  hisoblanadi.
Izohning  yuridik  oqibatlari  shartnomaga  uni  tuzgan  tom onlar  va 
qabul  qilgan tom onlar o'rtasidagi  munosabatlarga daxldor o'zgartirishlar 
kiritishdan  iborat.  Agar ayrim tomonlar izoh beruvchi  davlat bilan o'zaro 
m unosabatlariga  daxldor  izohlarga  e ’tiroz  bildirsa,  u  holda  bunday  qoi­
da  qabul  qilinm aydi.  Izoh  boshqa  ishtirokchilar o'rtasidagi  munosabat­
lam ing  o'zgarishiga  olib  kelmaydi.
Izohdan  tashqari,  davlatlar  xalqaro  shartnom aga 
bayonot
 ham  beri­
shi  m um kinki,  bu  bilan  tegishli  davlat shartnom adagi  u  yoki  bu  qoidaga 
o 'z   nuqtayi  nazarini  bildiradi.  Shu  bois,  aksariyat  hollarda  ular