Hozirgi vaqtda ta’lim jarayonida o’qitishning zamonaviy metodlari keng qo’llanilmoqda

Erkin yozish metodi
 
– besh daqiqali essening boshqa ko’rinishi bo’lib, talabalarning muayyan 
mavzu bo’yicha o’z xayollariga kelgan barcha narsalarni to’xtamasdan yozish mashqlaridan 
iborat. Masalan, talabalarga besh daqiqa ichida “Ulug’bek fojeasi” mavzusi bo’yicha o’z 
hayollariga kelgan barcha narsalarni to’xtamasdan yozishni taklif qilish mumkin. Besh daqiqa 
tugaganida (eslatma, besh daqiqa tugadi deb e’lon qiling va ishni tugallash uchun yana bir daqiqa 
vaqt bering, zero qiziqarli fikrlar odatda tang vaziyatlarda tug’iladi) ularga o’z yozganlarini 
sheriklariga o’qib berishlarini taklif etish mumkin. 
Mazkur bosqichda o’qituvchining ixtiyorida ko’p imkoniyatlar bo’ladi. Masalan, juftliklarga o’z 
fikrlarini butun guruh bilan o’rtoqlashishni taklif etish va guruhli aqliy hujum vaziyatini yaratish 
mumkin. 
O’qitishning 4 pog’onali metodi 
 
O’qitishning 4 pog’onali metodi
Kasbiy harakatlarni bajarish ko’nikmalarini o’rgatish metodi
O’qitishning 4 pog’onali metodi dastlab AQShda paydo bo’lgan. Sanoat korxonalarida konveyerli 
ishlab chiqarish ko’paygan sari shunday o’rgatish usullari zarur bo’lib qoldiki, ishchilar bir xilda 
qaytariladigan kul va boshqa tana a’zolari harakatini to’g’ri bajarish ko’nikmalarini iloji boricha 
tez va mukammal ravishda o’rganib olishlari kerak edi. Bu metod bo’yicha amaliy ko’nikmalarni 
o’zlashtirish jarayoni 4 ta pog’onali bosqichlar doirasida kechadi. 
Bu pog’onalarning nomi: «Tushuntirish», «Nima qilish kerakligini ko’rsatib berish», 
«Ko’rsatilgan tarzda qaytarish», «Mashq qilish». 
Bu metod bo’yicha masalan, amaliyot o’qituvchisi talabalarga avval biror ishni bajarishning 
kichikroq alohida bosqichini tushuntirib beradi, keyin nima qilish kerakligini o’zi bajarib 

---

48 
ko’rsatadi. So’ngra talaba shu ish bosqichini ko’rsatilgandek bajarib takrorlashi (imitastiya qilishi) 
kerak. 
Talaba takrorlab bajarayotgan paytda amaliyot o’qituvchisi xatolarini to’g’rilab turadi (maqtaydi 
yoki tanqid qiladi). Undan keyin esa, talaba shu ish bosqichini mukammal o’zlashtirgunicha mashq 
tarzida ko’p marta takrorlab bajaradi.