Hozirgi o’zbek

Хабар (аниқлик) майли

Буйруқ-истак майли.

Шарт майли.

Мақсад майли.

Хабар майлидаги феълдан англашилган ҳаракат уч замондан бирида бажарилиши ёки бажарилмаслигини билдиради.
Бу майлнинг қўшимчаси йўқ бўлиб, майл маъноси замон ва шахс-сон қўшимчалари орқали ифодаланади: ёзди, ёзаяпти, ёзади.
Буйруқ-истак майлидаги феъл ҳаракатнинг бажарилиши ҳақидаги буйруқ, истак, хоҳиш, маслаҳат маъноларини ифодалайди.
Буйруқ-истак майли феъл ўзагига учинчи гуруҳ шахс-сон қўшимчаларини қўшиш билан ҳосил бўлади: ёзай, ёзгин, ёзсин, ёзайлик каби.
Бу майлдаги феълнинг I шахси истак: борай, ёзай, I-II шахси буйруқ, илтимос, маслаҳат маъноларини англатади: бор, ёз, тур каби.
Буйруқ истак майлининг II шахси қатъий буйруқни англатса, III шахси тинч оҳангдаги буйруқ, илтимос маъноларини англатади.
Шарт майли ҳаракатнинг бажарилиши учун ундан олдин бажарилиши шарт қилиб қўйилган ҳаракатни билдиради.
Феъл ўзагига -са қўшимчасини қўшиш ва туслаш билан ҳосил бўлади: олсам, ёзсам каби.
Шарт майлидаги феъллар керак сўзи билан ишлатилса, ноаниқлик, гумон маъносини англатади. Эртага борсам керак.
Мақсад майли ҳаракатнинг бажарилишидан мақсад, ният мўлжал маъноларини билдиради. Феъл ўзагига -моқчи қўшимчасини қўшиш билан ҳосил бўлади: бормоқчиман, ўқимоқчиман.
Феълларнинг ясалиши
Феъллар морфологик ва синтактик усуллар билан ясалади.
Сўз ясовчи қўшимчалар қўшиш орқали феъл ясалиши морфологик усулдаги феъл ясалишидир. Бу усул билан феълдан бошқа сўз туркумларидан феъл ясалади.
Қуйидаги қўшимчалар феъл ясовчи қўшимчалардир.
-ла. Бу қўшимча энг фаол феъл ясовчи қўшимча бўлиб, от, сифат, олмош, равиш, ундов ва тақлидий сўзлардан феъл ясалади: гулла, яхшила, сизла, тезла, ухла, шивирла каби.
-а (-й): от, сифат, равишдан феъл ясалади: яша, қорай каби.