Hozirgi o’zbek

-чак, -чоқ, -лоқ қўшимчалари ҳам кичрайтириш, ҳам эркалаш маъноларини ифодалайди: қизалоқ, тойчоқ, келинчак, -гина, (-кина, -қина) қўшимчалари эркалаш, ҳурматлаш маъноларини англатади: опагинам, онагинам, бек, бой.
-жон, хон, ой, нисо каби сўз қўшимчалар шахсларнинг номига ва қариндошлик билдирувчи сўзларга қўшилиб ҳурматлаш, эркалаш маъноларини ифодалайди: Нафисахон, онажон, Турсуной, Хайринисо, Зафарбек, Умарбой каби.
-ники қўшимчаси қарашлиликни билдириб, асосан от-кесим таркибида келади: меники, сеники каби.
-гача қўшимчаси жўналиш келишиги (-га) ҳамда чегара маъносидаги (-ча) қўшимчаларининг бирикувидан ташкил топган бўлиб, чегара маъносини англатади: уйгача, тоғгача, йўлгача. Бу қўшимча қадар, довур, кўмакчиси билан маънодишдир: уйгача, уйга қадар, уйга довур.


Отларнинг ясалиши
Отлар асосан икки усул билан ясалади: морфологик усул, синтактик усул.
Морфологик усул от ясашдаги сермаҳсул усул бўлиб, бу усул билан қуйидаги маънодаги отлар ясалади.

1. 
   Шахс отлари: -чи, -дош, -каш, -бон, -дор, -боз, -паз, -хон, -шунос, -дўз, -соз, -гар, (-кар), -парвар, -хўр, -фуруш, шахс оти ясовчи қўшимчалардир. -чи қўшимчаси от ясовчи энг фаол қўшимча бўлиб, барча мустақил туркумдаги сўзлардан от ясайди. Қолган қўшимчалар отдан от ясовчи қўшимчалардир.
   
2. 
   Нарса-қурол отлари: -гич, -ғич (-кич, -қич), -ги (-ки, -қи, -ғи), -к (-ик, -ак), -қ (-иқ, -оқ, -уқ), -ми, -им, -ум, -ма, -инди, -ин, -ун, йиғин, тугун, -мак, -моқ (илмак, ўйоқ), -дак, -доқ (югурдак, қовурдоқ), -ғин, -қин, (ёнғин, тошқин), -дон нарса-қурол оти ясовчи қўшимчалардир.
   

қўшимчаси отдан (шамдон, кулдон) қолган қўшимчалар эса ф-дон еълдн от ясайди.

3. 
   Ўрин-жой отлари: -зор, -истон, -лоқ, -хона, -гоҳ, -ма ўрин жой оти ясовчи қўшимчалардир. Бу қўшимчалар ҳам отдан от ясайди.
   
4. 
   Мавҳум отлар: -лик, -ч, -инч, -чилик, -гарчилик, -ш, -иш, (териш, бурилиш), -лаштириш (ободонлаштириш), мавҳум от ясовчи қўшимчалардир.
   
5. 
   Ҳаракат-ҳолат отлари: -м, -им, -ум (кўклам, терим), чилик, -гарчилик, (пишиқчилик), қўшимчалари ҳаракат-ҳолат оти ясовчи қўшимчалардир. -м, -им, -ум қўшимчалари феълдан, қолган қўшимчалар отдан от ясайди.
   

Шунингдек, -ак, -оқ: бизбизак, қалдироқ;