Hozirgi o`zbek adabiy tili (Sodda gap sintaksisi)” fanidan O`quv uslubiy мajmua



Download 4,03 Mb.
bet93/231
Sana11.01.2022
Hajmi4,03 Mb.
#341952
1   ...   89   90   91   92   93   94   95   96   ...   231
Bog'liq
hozirgi ozbek adabiy tili sodda gap s

3-bosqich

Yakuniy

(10 daqiqa)

3.1. O’quv faoliyatiga yakin yasaydi. O’zaro o’qitish natijalarini e’lon qiladi. Faol ishtirokchilarni belgilaydi va olingan bilimlarning kelajakdagi ahamiyatini ta’kidlaydi

3.2. Mustaqil ish uchun vazifa beradi: Toshkent iqtisodiy rayoni mehnat resurslarini ta’riflash.



Vazifani yozib oladilar.

Gaplar emotsionallikka munosabat jihatidan ikki turlidir: emotsional gaplar va emotsional bo'lmagan gaplar. Darak, so'roq, buyruq gaplar emotsional bo'lmagan gaplardir. Emotsional gaplar undov gap deb ham yuritiladi. Fikr kuchli his-hayajon bilan aytilgan gaplar undov gap deyiladi: Mana, otangiz sohib sarkordan ibrat olsangiz-chi! (N.S.).

Darak, so'roq, buyruq gaplar his - hayajon bilan aytilsa, undov gapga aylanadi. Shunga ko'ra, undov gaplarning darak-undov, so'roq-undov, buyruq-undov turlari hosil bo'ladi.

Darak-undov gap: Hammamiz imtihonlarni muvaffaqiyatli topshirdik!

So'roq-undov gap: Axir, bog'dorchilik ishini yaxshi ko'rgan, butun umrini yangi bog'lar, yangi xil mevalari yaratishga bag'ishlagan odam uchun olti gektar yerdagi bog'dan ajralish osonmi?! (S.Z.)

Buyruq - undov gap. O'g'il - qizlaringizni o'qiting! (N.S.).

Undov gaplarda shodlik, quvonch, taajjub, qayg'u, afsuslanish, mamnunlik, tashakkur va rag'batlantirish, achinish, nafrat, his - hayajon ifoda qilinadi: Barakalla, barakalla, o'g'lim! (Tabrik). Obidjon - Tahsin va ofarin! (S.Abd.) (Rag'batlantirish). Tavba! (Taajjub). Oh, oh, oh! Otangizga rahmat! Kamol toping, do'stim! (His - hayajon). Kuz payti qanday yaxshi! (Quvonch).

Undov gap tuzilishida undov ohangining o'rni kattadir. Shu bilan birga, quyidagi leksik va grammatik vositalar ham undov gaplarni hosil qilishda vosita bo'ladi:

1) Qanday, naqadar kabi emotsional - kuchaytiruv ma'nosidagi so'zlar: Bahor qanday go'zal!

2) Undov so'zlar: Oh, bu qanday dahshat!

3) Ana, mana so'zlari: Mana Zulfiya! Bog'da tanho o'tirib, nima haqdadir bosh qotiryapti.

4) Maxsus ohang: Bu yerning havosi - ana shunaqa sehrli havo! (Sh.R.).

Darak - undov, buyruq - undov gaplar oxiriga yozuvda undov belgisi, so'roq - undov gaplar oxiriga esa so'roq va undov belgilari qo'yiladi. Agar gap juda kuchli his - hayajon bilan aytilsa, ikki yoki undan ortiq undov belgisining qo'yilishi ham mumkin.


Download 4,03 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   89   90   91   92   93   94   95   96   ...   231




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish