Hozirgi o`zbek adabiy tili (Sodda gap sintaksisi)” fanidan O`quv uslubiy мajmua

2-TOPSHIRIQ. Do’stlаringiz bilаn «Mеning didimdаgi bаrkаmоl insоn» mаvzusidа suhbаt uyushtiring. Nutqingizdа mаrhаmаt, umumаn, аslidа, vаhоlаnki, аjаb, хullаs, ehtimоl, binоbаrin kаbi kirish so’zlаrni qo’llаng.

“HOZIRGI O’ZBEK ADABIY TILI” FANIDAN TEST SAVOLLARI:

*Har bir odamning do'stlari oldida burch va мas'uliyatlari borki, ularni ado etolmasa, do'stlari uning do'stligini e'tirof etmaydilar, tan olmaydilar.

Ushbu gapda qaysi bo'laklar uyushib kelgan?

A) ega va kesim B) faqat kesim C) to'ldiruvchi va kesim D) aniqlovchi va kesim

* Biz, vatan yoshlari, elimiz va yurtimiz uchun xizmat qilamiz. Berilgan gapda qaysi bo'laklar uyushib kelgan?

A) ega va to'ldiruvchi B) faqat ega C) to'ldiruvchi va aniqlovchi D) faqat to'ldiruvchi

* Berilgan gaplarning qaysi biri istak gapga mansub emas?

1. Qani endi, dunyodagi barcha bolalar baxtli bo'lsa.

2. Hammamiz o'quv yilini muvaffaqiyatli yakunlaylik.

3. Millatning dardiga darmon bo'linglar.

4. Xorijiy tillarni o'rganib, chet ellarga o'qishga borsam.

A) 2 B) 3 C) 2,3 D) Berilgan barcha gaplar istak gap.

* Berilgan birliklarning qaysilari ham so'z birikmasi, ham turg'un birikma sifatida qo'llanishi mumkin?

1) boshiga yetmoq; 2) qulog'iga quymoq; 3) o'z yog'iga qovurilmoq; 4) yaxshi ko'rmoq; 5) to'nini teskari kiymoq; 6) ko'nglidan o'tkazmoq A) 2, 4, 5 B) 2, 3, 4, 5 C) 1, 2, 3, 4, 5 D) 1,2,3,4,5,6

* Derazaning ochiq tabaqasidan kirayotgan shamol darpardani xoznushgina silkitardi.

Ushbu gapda nechta so'z birikmasi bor, ularning nechtasi bitishuvli birikmaga mansub? A) 5 ta; 3 ta B) 6 ta; 3 ta C) 5 ta; 2 ta D) 6ta;2ta

* Quyidagi gapda nechta so'z birikmasi borligini aniqlang.

Katta sement ko'prik ustidan mashinalar tinimsiz o'tib turibdi.

A) 3ta B) 4 ta C) 5 ta D) 6 ta

* Hokirn so'z sifat bilan ifodalangan so'z birikmalari qatorini toping.

A) tiniq suv, qorday oq, ipakday mayin

B) tosh yo'l, bepoyon paxtazor, juda yaxshi

C) hammadan katta, hayot uchun zarur, yurishga qulay

D) G'ofirning xursandligi, o'zbekcha nutq, do⁽st ishonchi

* Hokim so'z olmosh bilan ifodalangan so'z birikmalari qatorini toping.

A) gullarning barchasi, qizlarning har biri, bolalarning o'zi

B) bu hayot, qanday go'zal, mening o'zim

C) har bir vazifa, o'z uying, kimning kitobi

D) hammadan go'zal, g'oyat qiziqarli, o'z ukang

* Qaysi gapda moslashuv va boshqaruv aloqasi mavjud?

A) Umidsizlik uyin buzsang, umidingga yetarsan.

B) O'zingni er bilsang, o'zgani sher bil.

C) Biz rostgo'ylik va halollikni hamisha ulug'laymiz.

D) Yillar mana shu xilda osoyishta o'tar edi.

* Qaysi gapda so'zlarning teng bog'lanishi mavjud?

A) Vatan mung'aygan tandirli, pastakkina tomli kulbangdan boshlanadi.

B) Ularga choyni achchiq-achchiq damlanglar.

C) Birga-birga o'ynab o'sgan mehribonlarga salom!

D) Kecha kechqurun Salim biznikiga keldi.

* Qaysi qatordagi turg'un birikmalar so'z birikmasi bo'la oladi?

A) boshiga yetmoq, yaxshi ko'rmoq, bo'yniga ilmoq

B) ketiga tushmoq, oq ko'ngil, po'stagini qoqmoq

C) qo'H ochiq, bo'ymga qo'ymoq, dili xira

D) ko'nglidan o'tkazmoq, barmog'ini tishlamoq, ichi qora

916. Derazaning ochiq tabaqasidan kirayotgan shamol darpardani xomushgina silkitardi.

Ushbu gapda nechta fe'lli birikma mavjud? A) 4ta B) 3ta C) 2 ta D) 5 ta

* Ravish holi kesimga qaysi yo'l bilan birikadi?

A) moslashuv, bitishuv

B) boshqaruv, bitishuv

C) boshqaruv, moslashuv

D) moslashuv, boshqaruv, bitishuv

* Qaysi gapda fe'1+fe'l shaklidagi bitishuvli so'z birikmasi berilmagan?

A) Eshilib, to'lg'onib ingranadi kuy.

B) Uning kulgusi ham o'ziga o'xshash shiringina edi, qonib, yoyilib kuldi.

C) Xudoyqul baland yig'i ovozidan cho'chib uyg'ondi.

D) Uning sho'xligi, o'yinqaroqligi bilinib turibdi.

* Qaysi qatorda bitishuvli so'z birikmasi berilmagan?

A) o'qimay qo'ydi B) indamay o'tirdi C) sog'inib keldi D) ikkilanmay javob berdi

*Qaysi javobdagi birlik qo'shma so'z hisoblanmaydi?

A) mazax qildi B) isyon ko'tardi C) javob qaytardi D) kasbini sharaBadi

* Berilgan birikmalarning qaysilarida sifat boshqaruvchi vazifasida kelgan?

A) kamalakdek egik, onadek aziz

B) qalampirdan achchiq, men uchun aziz

C) asalday shirin, nonday aziz

D) barchasida sifat boshqaruvchi vazifasida kelgan

* Qaysi qatorda hokim so'zi sifat bilan ifodalangan so'z birikmalari berilgan?

1) sevimli qo'shiq 2) hayoti achinarli 3) otdan baland 4) ukamdek ishchan 5) gul chiroyli 6) gulning chiroyi.

A) 2, 3, 4, 5, 6 B) 2, 3, 4, 5 C) 2, 3, 4 D) 3,4

* Berilgan gaplarning qaysi biri tarkibida sifat boshqaruvi mavjud?

A) Qorong'u kechada ko'kka ko'z tikib Eng yorug' yulduzdan seni so'rayman.

B) Men suygan suyukli shunchalar go'zal, Oydan-da go'zaldir, kundan-da go'zal.

C) Shoirlar bor, o'z yurtin butun Olam aro atagan tanho.

D) Barcha javoblarda sifat boshqaruvi mavjud

* Qaysi gap tarkibida ot -I- sifat tarzidagi boshqaruvli birikma mavjud?

A) Inson tarixni yaratuvchi eng ohy xilqatdir.

B) Mehmon otangdan ulug'ligini unutma.

C) Aлиfdek tik qomati asir qildi.

D) Berilgan barcha gaplarda.

* 1) dardli nigoh 2) dardli xo'rsinish 3) kumush kabi tola 4) kumush kabi tovlanmoq 5) chiroyli kiyim 6) chiroyli kiyingan. Berilgan birikmalarning qaysilari holli birikma sanaladi?

A) 3, 4, 6 B) 2, 3, 4, 6 C) faqat 3 va 4 D) 2, 4, 6

* 1) yaxshi o'qish 2) yomon taassurot 3) ko'p charchash 4) ozgina bola 5) yoqutdek olma 6) marvariddek tovlanish Berilgan birikmalarning qaysilari sifatlovchi aniqlovchili birikma sanaladi?

A) 1, 2, 5, 6

B) 1, 2, 4, 5

C) 2, 4, 5

D) berilganlarning barchasi sifatlovchi aniqlovchili birikma sanaladi

* 1. gul tergani kelganmiz

2. o'qish uchun kelganmiz

3. dam olishga kelganmiz

4. ataylab kelganmiz

*Berilgan sintaktik birliklarning qaysi birida tobe so'z maqsad ma'nosini ifodalaydi?

A) 1,4

B) 1, 3, 4

C)2, 3

D) barchasida maqsad ma'nosi ifodalangan.

* So'z birikmasida tobe bo'lakni hokim boiakka bog'lovchi vositalaming qo'shilish o'rni qaysi qatorda to'g'ri ko'rsatilgan?

A) kelishik tobe qismga, egalik qo'shimchasi hokim qismga qo'shiladi, ko'makchi va ohang hech qaysi qismga qo^{shilmaydi

B) kelishik hokim qismga, egalik qo'shimchasi tobe qismga qo'shiladi, ko'makchi va ohang hech qaysi qismga qo'shihnaydi

C) kelishik, ko'makcbi va ohang tobe qismga, egalik qo'shimchasi esa hokim qismga qo'shiladi

D) kelishik, ko'makchi va ohang hokim qismga, egalik qo'shimchasi esa tobe qismga qo'shiladi

* So'z birikmasida hokim boiak egalik qo'shimchasidagi ot bilan ifodalangan bo'lsa, tobe boiak qaysi kelishikdagi ot bilan ifodalanadi?

A) qaratqich, tushum, jo'nalish, o'rin-payt, chiqish kelishigidagi B) chiqish va o'rin-payt kelishigidagi

C) qaratqich va tushum kelishigidagi D) qaratqich kelishigidagi

* So'z birikmasida hokim boiak belgi bildiruvchi so'zlar bilan ifodalanib, qiyoslashga asos vazifasini bajarsa, qiyoslanuvchi so'z qaysi kelishik shakli orqali bogianadi?

A) qaratqich, tushum, jo'nalish, chiqish, o'rin-payt kelishigi

B) qaratqich kelishigi

C) chiqish kelishigi

D) tushum va jo'nalish kelishigi

* Sintaksisda teng aloqa atamasi qanday izohlanadi?

A) so'z birikmasida sintaktik jihatdan boshqa so'zga tobe bo'lmagan munosabat

B) gapda bir xil so'roqqa javob bo'lib, bir xil sintaktik vazifani bajarib, teng bog'lovchi yoki sanash ohangi bilan bog'langan so'zlar o'rtasidagi sintaktik munosabat

C) faqat qo'shma gaplarning teng huquqli qismlari orasidagi sintaktik munosabat

D) teng huquqli gap bo'laklari, qo'shma gapning qismlari orasidagi sintaktik munosabat

* Biri ikkinchisiga tobe boigan boiaklar o'zaro granimatik shakllar yordamisiz bog'larisa, qanday aloqa sanaladi?

A) teng aloqa B) bitishuvli aloqa C) boshqaruvli aloqa D) moslashuvli aloqa

* So'z birikmasida egalik qo'shimchasi hokim boiak oxiriga qo'shilsa, tobe boiak qanday shaklda boiadi?

A) tobe bo'lakdan so'ng ko'makchi keladi

B) tobe bo'lakdan so'ng tushum, jo'nalish, o'rin-payt, chiqish kelishigi qo'shimchalaridan biri kelishi mumkin

C) tobe boiak qaratqich kelishigida bo'ladi

D) tobe bo'lak ko'makchi yoki kelishik qo'shimchalarini olgan shaklda bo'ladi

* So'z birikmasida hokim boiak belgi bildiruvchi so'zlar bilan ifodalanib, qiyoslashga asos vositasini bajarsa, qiyoslanuvchi (tobe) so'z qaysi kelishik orqali bogianadi?

A) qaratqich kelishigi vositasida B) jo'nalish kelishigi vositasida C) tushum kelishigi vositasida D) chiqish kelishigi vositasida

* Ona tilim, sen borsan, shaksiz, Bulbul kuyin she'rga solaman. Sen yo'qolgan kuning, shubhasiz, Men ham to'ti boiib qolaman. She'riy parchada gap boiaklari bilan aloqaga kirishmaydigan nechta boiak qatnashgan?

A) 2 B)3 C)4 D) she'rda bunday bo'lak ishtirok etmagan

* Qaysi gapda teng bogianishli birliklar qo'llangan?

A) Hasad va baxillik nafratdan ham murosasizroqdir.

B) Ayol - go'zallik, nafosat va muhabbat timsoli.

C) Sohibqiron ayol qadiiga, go'zalhgiga ichki bir muhabbat bilan qaragan.

D) barcha gaplarda.