Hozirgi o`zbek adabiy tili (Sodda gap sintaksisi)” fanidan O`quv uslubiy мajmua

Mavzu: Bir tarkibli gaplar
1-topshiriq. Berilgan bir tarkibli gaplarni topib, turlarga ajrating va quyida keltirilgan jadvalni to`ldiring.

T.r.	Shaxsi aniq gap	Shaxsi noaniq gap	Shaxsi umumlashgan gap	Shaxssiz gap	Nominativ gap	Infinitif gap	Vokativ gap	Undov gap
1.
2.
3.
4.

1 – variant

1. Sen avval shartingni ayt? – Roziman. (T.M.) 2. Ko`ngilda armon qolmasin deb, chilyosin ham qildirishga to`g`ri keldi. (A.Q.) 3. Oyni etak bilan yopib bo`lmaydi. (“Durdonalar xazinasidan”) 4. Xonaga kirgan avval salom beradi. (“Durdonalar xazinasidan”) 4. Hovuzning narigi tomoni ishkom qilib ko`tarilgan toklari ko`rinardi. (I.R.). 5. Baland tog`. Uning cho`qqisiga qaragan odamning do`ppisi tushadi, ko`zi tinib, boshi aylanadi. (I.R.) 6. Kecha. Sahro uyqu va shovqin. (H.O.) 7. Qiz ovozini boshqalarga uzoqdan eshitilishi ham gunoh…U sekin kuylaydi (O.)

2 – variant

1. Bir oz etni jutjitadigan shabada esardi. (O`.U.) 2. O`zingizni tuta bilishga, sabrli bo`lishga o`rganingiz. (“Hadis”dan) 3. Bugungi ishni ertaga qo`yma. (Maqol) 4. Xushbo`y, shirin olmalarni huzur qilib yedim. (S.Yunusov) 5. Bu yerni sahro deydilar. (I.R.) 6. Hoji uni o`zi chiqqan xonaga emas, undan narigisiga boshlab kirdi. (Shuhrat) 7. Bu gal ziyofatning bismillosi seryog’ palovdan boshlanayapti. (I.R.)

3-variant

1. Uyga ketish... Ikki yildan buyon orziqib kutgan, quvonchlarim ichimga sig`maydigan kun kelganida, bunday xomush tortaman deb o`ylamagan edim. Ruhim past, dilsiyohman. (A.M.) 2. Qadrdon bo`lib qolgan yoru birodarlar... Ular hammada ham bo`ladi. (A.M.) 3. Yaxshi boring, baxtli ekansiz! - deydi qizlar. (A.M.) 4. Ana, tramvay izlari o`tgan katta ko`cha. (H.G`.) 5. Nasibbekning hovlilari shu emasmi, otin qiz? - Yoq, - deb kuldi Ra’no. (A.Q.) 6. Qanday chiqishni hozircha aytish qiyin, kechgacha ishlaysan, qorning nonga to`ymaydi. (I.R.) 7. Uning bu qilig`ini yoqtirmas edim. (O’.H.)

4-variant
1. Bugun kursdoshlarimiz Samarqandga jo’nab ketishadi. 2. Yurtimizda chiroyli joylar ko‘p. 3. Ha, labbay? Salim Salimov? Tayorlanayapti? Hayriyat. (H.G`.) 4. Ikki karra ikki-to‘rt. 5. Ko‘pni ko‘rgan ko‘p biladi. (Maqol) 6. Oradan yarim soat chamasi vaqt o`tgan edi. (P.Q.) 7. Bog` go`zal. Unda quyosh va yengil shamolning, gullar va maysalarning quvnoq o`yini kun bo’yi davom etadi. (I.R.)