Hozirgi kunda aatning rivojlanishi ikki yo`nalishda olib borilmoqda

Munosabat. Ustunlar va satrlardan tashkil topgan jadval.
Atribut. O'zaro munosabatlarning nomlangan ustuni.
Domen. Bir yoki bir nechta atributlar uchun yaroqli qiymatlar to'plami.
Kortejlar. Munosabatlar satri.
Munosabatning elementlari - bu kortejlar, yoki satrlar, jadvallar
Daraja. O'zaro munosabatlar darajasi uning tarkibidagi atributlar soniga qarab belgilanadi.
Kardinallik. Munosabatlar tarkibidagi kortejlar soni.
Aloqada joylashgan kortejlar soni munosabatlarning kardinalligi deb ataladi.

57. Munosabat. Ustunlar va satrlardan tashkil topgan jadval.

Har qanday relyatsion MBBT foydalanuvchi ma'lumotlar bazasini jadvallar to'plami sifatida qabul qiladi deb taxmin qiladi. Shu bilan birga, ushbu tasavvur faqat ma'lumotlar bazasining mantiqiy tuzilishiga tegishli ekanligini ta'kidlash kerak, ya'ni 2-ma’ruzada muhokama qilgan ANSI-SPARC arxitekturasining tashqi va kontseptual darajalariga taalluqli emas. Ushbu idrok ma'lumotlar bazasining fizik tuzilishiga taalluqli emas, uni turli xil saqlash tuzilmalari yordamida amalga oshirish mumkin.
Atribut. O'zaro munosabatlarning nomlangan ustuni.

Relyatsion modelda ma'lumotlar bazasida ko'rsatilgan obyektlar to'g'risidagi ma'lumotlarni saqlash uchun munosabatlar qo'llaniladi. Munosabatlar odatda ikki o'lchovli jadval shaklida bo'lib, unda satrlar alohida yozuvlarga va ustunlar atributlarga mos keladi. Bunday holda, atributlar har qanday tartibda joylashgan bo'lishi mumkin - ularning qayta tartiblanishidan qat'i nazar, munosabatlar bir xil bo'lib qoladi va shuning uchun bir xil ma'noga ega bo'ladi.

Domen. Bir yoki bir nechta atributlar uchun yaroqli qiymatlar to'plami.
Domenlar relyatsion modelning nihoyatda kuchli qismidir. Relyatsion ma'lumotlar bazasining har bir atributi domenda aniqlanadi. Har bir atribut uchun domenlar har xil bo'lishi mumkin, lekin bitta domendagi ikkita yoki undan ortiq atributlar aniqlanishi mumkin. 1-jadvalda, Branch va Staff munosabatlarining ba'zi atributlari uchun domenlarni taqdim etadi. E'tibor bering, domenlar istalgan vaqtda tegishli atribut qiymatlari bilan ifodalanmagan qiymatlarni o'z ichiga olishi mumkin.
58. Kortejlar. Munosabatlar satri.
Munosabatning elementlari - bu kortejlar, yoki satrlar, jadvallar. Branch uchun har bir satrda har bir atribut uchun bittadan qiymat mavjud. Kortejlar har qanday tartibda bo'lishi mumkin, shu bilan birga munosabatlar bir xil bo'lib qoladi va shuning uchun bir xil ma'noga ega. O'zaro munosabatlar tuzilmasining tavsifi, shuningdek, domen spetsifikatsiyasi va atributlarning mumkin bo'lgan qiymatlariga nisbatan har qanday boshqa cheklovlar, ba'zan uning nomi (yoki tarkibi (intension)) deb nomlanadi. Odatda, unga qo'shimcha atributlarni qo'shish orqali munosabatlarning ma'nosi o'zgarguncha tuzatiladi. Kortejlar vaqt o'tishi bilan o'zgarib turadigan kengayish (extension), holat(state) yoki munosabatlar tanasi deb ataladi.
Daraja. O'zaro munosabatlar darajasi uning tarkibidagi atributlar soniga qarab belgilanadi. 1-rasmda to'rtta xususiyatga ega va shuning uchun uning darajasi 4 ga teng. Bu shuni anglatadiki, jadvaldagi har bir satr to'rtta elementli kortej, ya'ni to'rtta qiymatni o'z ichiga olgan kortej. Faqat bitta atributga ega bo'lgan munosabat 1 darajaga ega va unar munosabati (yoki bitta elementli kortej) deb nomlanadi. Ikki atributga ega bo'lgan munosabat binar (ikkilik) deb ataladi, uchta atribut bilan bog'liqlik ternar va ko'plab atributlarga ega bo'lgan munosabatlar uchun n-ar atamasi qo'llaniladi. Aloqalar darajasini aniqlash munosabatlar nomining bir qismidir.